نورنیوز ـ گروه فرهنگ و جامعه: شیوع بی‌سابقه ویروس کرونا و بحران ناشی از آن، چالش عظیمی بر سر راه کشورها ایجاد کرد، چه در سطح حکمرانی و قوای سه‌گانه، چه در سطح دولت‌ها و سازمانهای دولتی و چه در سطح نهادهای مدنی و تشکل‌های مردم نهاد.
این بحران نه تنها خانواده‌ها را به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی تحت تاثیر قرار داد بلکه حریم خصوصی افراد را نیز از تاثیرات خود ایمن نگذاشت.
کارکرد «صحت و سلامتی» که در ادبیات پیشینیان به عنوان اصلی‌ترین و بزرگترین نعمت برای آدمی محسوب می‌شد و تحت تاثیر زندگی مدرن به آرامی و غیر محسوس با «کار بیشتر» نادیده گرفته شده بود، بار دیگر جایگاه مهم خود را به رخ کشید و اولویت «سلامتی» منجر به تعطیلی بسیاری از تلاش‌ها و فعالیتهای اقتصادی شد.
چنین پاندمی‌هایی بالقوه توانایی آن را دارند که با ایجاد وحشت عمومی، تبدیل به موضوعی برای به چالش کشیدن امنیت ملی شوند. غافلگیر شدن جهان با این ویروس نشان داد که مدت زمان درگیری کشورها با این بیماری همه‌گیر ،طولانی خواهد بود.این واقعیت موجب شد که چه در سطح جهانی و چه در سطح سرزمینی و حتی در سطوح پایین‌تر یعنی گروههای اجتماعی، همه انسانها به برنامه ریزی شخصی و گروهی برای مقابله با این همه‌گیری برای ادامه حیات خود اقدام کنند.
روشن است که در چنین وضعیتی کشورهای مختلف تحت تاثیر امکانات بالفعل و بالقوه خود اعم از امکانات بهداشتی و درمانی، منابع انسانی آموزش دیده، امکانات نرم افزاری مناسب برای طبقه بندی داده‌های اطلاعاتی، امکانات لجستیکی و سخت افزاری و حتی با در نظر گرفتن فرهنگ و اعتقادات عمومی ، آداب و رسوم منطقه‌ای و سازمانها و تشکلها و نهادهای موجود هر سرزمین، اقدامات حفاظتی و پیشگیرانه متعددی را در دستور کار خود قرار دهند.
بطور طبیعی در مسیر مهار این همه‌گیری خطرناک، موفقیت‌ها و ناکامی‌هایی در سطوح فردی،اجتماعی و حاکمیتی در کشورهای مختلف تجربه شد که در عصر ارتباطات می‌تواند به عنوان تجارب ارزنده در اختیار دیگر کشورها قرار گیرد.
اگر در یک تقسیم بندی عمومی موضع کشورهای مختلف در مهار این ویروس را به سطوح «منفعل» و «فعال» تقسیم کنیم، بطور قطع کشور ما جزو کشورهای فعال و تاثیر گذار در این خصوص بود.
کشورهای منفعل با به‌کارگیری توصیه های سازمان بهداشت جهانی به تناسب امکاناتشان منتظر دستاوردهای کشورهای فعال برای یافتن واکسن این ویروس بوده و با تحمل خسارات فراوان اقتصادی و انسانی صرفا گزینه «انتظار» را انتخاب کردند.
درحالی‌که کشورهای فعال در این زمینه نخست، به تناسب وضعیت خاص خود راهکارها و ابتکار عمل‌هایی برای اجرای توصیه‌های پیشگیرانه اعمال کردند.
دوم اینکه؛ در زمینه درمان نیز با وضع قوانین موقت و دستورالعمل‌های ضروری و به کارگیری نهادها و سازمان‌هایی که می‌توانستند امکاناتشان را در زمینه ایجاد بیمارستانهای موقت و اِعمال جداسازی (Isolation) به‌کار گیرند، ابتکار عمل نشان دادند تا با محصور کردن بیماری از انتقال بیشتر آن جلوگیری شود.
سوم اینکه؛ با وجود محدودیت‌هایی که در خصوص تبادل کالا در سطح بین المللی ایجاد شده بود با پیگیری دیپلماسی فعال و راهکارهای ابتکاری در زمینه دارو و مواد غذایی توانستند کشورشان را در وضع متعادلی حفظ نمایند.
چهارم اینکه؛ با اولویت دادن به آموزش و استفاده از ابزارها و وسائل ارتباط جمعی در زمینه آگاهی بخشی و تعلیم جوامع خود اقدامات قابل ملاحظه‌ای را در دستور کار خود قرار دادند.
این اقدامات شامل مواردی بود که طی آن توجیه و تغییر رفتار مردم، استفاده از ابزارهای ایمن‌ساز، دورکاری‌ها و همکاری مردم با سازمان‌هایی که در آن شرایط حساس، بایستی به‌طور مستقیم و حضوری فعالیت می‌نمودند به وقوع پیوست.
نکته آخر و مهمتر اینکه، کشورهای فعال در دوره پاندمی کرونا توانستند با اتکاء به منابع انسانی باهوش و مستعد و آموزش دیده خود نسبت به مشارکت جهانی در یافتن واکسن، اقدام و با تکیه بر دیپلماسی فعال همکاری های لازم در این زمینه را فراهم کردند و حدالامکان درکوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه ایمن سازی جامعه را سریع‌تر به ثمر رساندند.
کشور عزیزمان ایران نیز به عنوان عضوی فعال در مسیر مبارزه با پاندمی کرونا اقدامات مهم و تاثیر گذاری را به مورد اجرا گذارد.
فعالیتهای بسیار موثری که در حوزه مبارزه با فراگیری کرونا در ایران دنبال شد در شرایطی که کشور تحت شدید ترین تحریم های ظالمانه قرار داشت در نوع خود یک رکورد قابل توجه به حساب می آید. شیوع کرونا در جهان موجب شد تا جنبه های ضد حقوق بشری تحریم ها در فضای کرونا زده جهان بیشتر معلوم شود و جامعه جهانی به وضوح با توحش مدرن در مقام به گروگان گرفتن سلامت مردم ایران از سوی کشورهای غربی بیشتر آشنا شود.
اگرچه در خلق حماسه مهار کرونا در ایران همه بخشهای کشور و عموم مردم مشارکت جدی داشتند اما خط مقدم این مبارزه کادر بهداشت و درمان بوند که چون سربازانی جان برکف خود را مستقیما در معرض خطر درگیر شدن با بیماری قرار دادند تا حافظ جان هموطنانشان باشند.
اگرچه پاندمی کرونا بدلیل فوت گروه زیادی از هموطنانمان آثار بسیار تلخ و غم انگیزی در کشور برجا گذاشت اما زیباییهایی که بدلیل اتحاد و همدلی ملت و مددرسانی گروههای مختلف مردمی و پیوستن قوای نظامی و بسیج مردمی به عرصه دفاع از سلامت جامعه شکل گرفت، موجب شد تا تبعات روحی و روانی این بیماری قابل تحمل تر شود.
تجربیات زیسته مبارزه با کرونا موجب شد که کشورمان به یکی از الگوهای رفتاری در زمان بحران در سطح جهانی تبدیل شود که به طور قطع سرمایه تاریخی قابل توجهی برای میهن عزیزمان خواهد بود.در این میان اجرای طرحهای حمایتهای معیشتی از آسیب دیدگان اقتصادی با ابتکار سازمانهای حمایتی و نظامی و تشکل‌های مردمی نیز به عنوان الگوی رفتاری مناسبی که انسجام اجتماعی در کشور را در معرض نگاه همگان قرار داد از جمله اقداماتی بود که در کنترل شرایط سخت معیشتی اقشار کمتر برخوردار بسیار تاثیر گذار بود.
همکاری عمومی مردم با ارگانها و نهادهایی که برای ایجاد ایمنی‌های لازم سازماندهی شده بودند و بازگشت به اتحادها و همکاری‌هایی از نوع همکاری‌های دوران دفاع مقدس و البته تلاشهای همزمان برای یافتن واکسن و استفاده از تجارب جهانی با وسواس در تجربه عوارض جانبی نمونه های اولیه، و بالاخره یافتن راه حل نهایی توانست با سازماندهی مناسب واکسیناسیون در کمترین مدت کشورمان را از این بحران جدی سرفراز بیرون آورد.
به نظر می‌رسد پس از گذشت دو سال و ۱۰۰ روز از آغاز آشکار شدن وجود کرونا در ایران، اینک که با تایید مجامع بین المللی آمار تلفات و قربانیان کرونا در ایران به عدد صفر رسیده است - آنهم در شرایطی که کشورهای زیادی علیرغم اعلام مهار این پاندمی هنوز بطور متناوب شاهد از دست دادن جان انسانها هستند - با در نظر گرفتن شرایط سخت اوج تحریم های ظالمانه، شایسته بود تا برای عبور از چنین چالش شکننده‌ای که امنیت و سلامت مردم را نشانه رفته بود، نسبت به برگزاری جشنی ملی برای تشکر از کادر درمان و گروههای مختلفی که در کنار کادر درمان تلاش بی‌سابقه ای کردند اقدام می‌شد.
امید است در آینده‌ای نه چندان دور ضمن بررسی دقیق و علمی اقدامات و عملیات های انجام گرفته در دو سال گذشته، اعم از موفقیت‌ها وناکامی‌ها و احصاء دلایل آن به عنوان تجربیاتی که چراغ راه آینده کشورمان و در مواردی مفید برای جهانیان باشد، قدردان از تلاش عزیزانی باشیم که در هر جایگاهی برای رسیدن به این موفقیت ملی تلاش نمودند.
نورنیوز