نورنیوز ـ گروه فرهنگ و جامعه: «پاس داشتن» میتواند نماد بهتری از کلمات، برای بیان و تجلی به خاطر آوردن آگاهانه و انتخابگرانه عقل و به وجد آوردن احساس آدمی باشد.
بدیهی است که اختصاص نام ویژه، برگزاری مراسم، ساختن آئین، درگیر نمودن اقشار وسیعتری از مردم و عمومی کردن این یادآوری و البته تکرار چنین نمادهایی در چرخه زمان، حکایت از اهمیت موضوعی دارد که آدمی در تلاش است تا با بهکارگیری این ابزارها آن را فراموش نکند.
نامگذاری آخرین دوشنبه از ماه میِ هر سال به نام «روز یاد بود Memorial Day»، با تعطیل کردن فعالیتهای روزمره و برگزار نمودن مراسم و آئینهایی با حضور عموم مردم از هر سنّ و از هر طبقه اجتماعی ودر قالب هر صنف و قشری، نشان میدهد که به خاطر آوردنِ «شجاعت» به مثابه فضیلتی که 450 سال قبل از میلاد مسیح، بنیانگذار فلسفه مغرب زمین؛ سقراط حکیم آن را ستوده بود در کنار «از خودگذشتگی و ایثار» با هر انگیزهای که باشد، مورد احترام همه جوامع بشری است.
این روز همزمان با اولین روز آغاز تعطیلات تابستان در آمریکا، پیشتر با نام دکوراسیون صرفا ازسوی داوطلبان ارتش آمریکا و برای زنده نگه داشتن نام و یاد کسانی برگزار می شد که جان خود را در جنگهای داخلی آمریکا از دست داده بودند و تنها شامل نیمه برافراشته شدن پرچم های آمریکا تا نیمروز میشد، اما بعدها با تغییر نام آن به «روز یادبود»، رویکردی فرهنگ ساز و عمومی به خود گرفت.
پذیرش نماد شقایق برای جانباختگان و توسعه این گرامیداشت در میان مردم عادی و غیر نظامی، ورود هنر در قالبهای شعر، نقاشی و موسیقی برای تثبیت این یادآوری، و مهمتر آنکه پذیرش و استفاده از این الگو در کشورهای دیگر و استقبال مردم جهان از چنین سنتی با بومی سازی و هماهنگ نمودن آن با تاریخ و گذشته خود، نشان داد که فعالیتهایی از این دست بیش از آنکه حاصل مهندسیهای جهت دار «قدرت» باشد، برخواسته از احترام ذاتی آدمیان به فضیلتهای انسانی و اخلاقی است.
اگرچه مغرب زمین بر خلاف روح شرقی، انتخاب نمادهایش را بیش از آنکه به ظرافتهای هنری یا انتزاع عقلانی بسپارد به حادثهها و وقایع زمینی سپرده است اما برگزیدن شقایق سرخ به عنوان نماد از خود گذشتگی اهمیت خود را مدیون توصیف نظامی کانادایی Jon Mc Crae از یک واقعه در جنگ جهانی اول است که توضیح میدهدچگونه شقایق های سرخ شروع به گل دادن در میان پیکر سربازان افتاده در منطقه فلانیدر بلژیک و شمال فرانسه میکنند.
حضور کودکان، زنان و حتی سالخوردگان به عنوان قربانیان ناشی از جنگ در این مراسمات و ادای احترام آنها به نظامیانی که جان خود را در راه آنچه «ضرورت دفاع از آرمانهای انساندوستانه» نامیده میشود، فدا کردهاند، هرگز دفاع از خشونت و حمایت از جنگ تفسیر نشده و وجه تربیتی این مراسم ها برای نسل آینده نیز تعرض به حقوق کودکان تلقی نمی شود.
این احترام مشمول همه نظامیان اعم از قربانیان دفاع از وطن سربازانی که برای دفاع مستقیم از سرزمین خود قربانی کشته نشده باشند نیز می شود چه اینکه انتقاد به سیاستمداران در نزد مردم بهمعنای نادیده گرفتن فداکاری سربازانی نیست که در شرایط بحرانی پا به میدان گذاشته و وظیفهای جز اعتماد به سیاست های کلی منتخبین مردم نداشتهاند.
سرویس دهی برای حمل و نقل و جابجایی داوطلبان در روز یادبود مهیا است و حضور در آرامگاههای سربازان گمنام و ناشناس هیچ روحی را خراش نمیدهد بلکه موجب آرامش شرکت کنندگان در قبال ادای وظیفه و احترام به فضیلتی انسانی با عنوان «فداکاری» آنان را برای لحظاتی از اختلافات سیاسی و تفاوتهای طبقاتی رهائی بخشیده و با احساسهایی مشترک به وحدت دعوت فرا میخواند.
خوانندگان این سطور با چنین رویکردی به حدی آشنا هستند که به نظر میرسد به توصیف مراسم های کشور خود پرداختهایم. انسانها و تمایلات درونی آنها در صورتیکه فارغ از حب و بغضهای سیاسی، اقتصادی، و غرورهای اجتماعی ناشی از کوته بینیهای عارضی طبقاتی داوری شوند در بسیاری موارد نتایج مشترک و قابل احترامی را به نمایش میگذارند، اگرچه تفاوتهای انگیزشی در میان نمادها و روشهای مشترک غیر قابل انکار باشد.
نورنیوز