×
اقتصادی
شناسه خبر : 97279
تاریخ انتشار :

غلامرضا پناهی

حذف ارز ترجیحی را سیاسی نکنیم

فروردین‌‌ماه1397، دولت وقت بنا به شرایط و ملاحظات کلان کشور تصمیم به یکسان‌‌سازی نرخ ارز گرفت. درخصوص چگونگی اتخاذ این تصمیم و درست یا غلط بودن آن، عدم اتخاذ سیاست‌‌های تجاری متناسب با این تصمیم و سایر موارد مرتبط، تحلیل‌‌ها و انتقادات فراوانی تاکنون صورت گرفته است. اما فقط با گذشت 4 ماه، دولت دریافت که در شرایط تحریمی، امکان تداوم واردات همه کالاها به نرخ ترجیحی فراهم نیست و شورای عالی اقتصادی سران قوا، دامنه شمول ارز ترجیحی را به 25 گروه کالایی که مربوط به حوزه معیشت و سلامت مردم بود، محدود کرد.

سایر رسانه‌ها: نکته مهم این است که در آن مقطع زمانی، هدف تصمیم‌‌گیران کشور برای تداوم ارز ترجیحی برای این ۲۵ گروه کالایی، که نوعا کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی محسوب می‌‌شوند، مراقبت از معیشت و سلامت مردم در شرایط سخت تحریمی و وضعیت نامناسب سایر متغیرهای موثر بر زندگی مردم بود. هرچند با تداوم مشکلات و مسائل داخلی و بین‌‌المللی و نیز محدودیت‌‌ منابع ارزی کشور طی سال‌های اجرای ارز ترجیحی، به تدریج برخی از اقلام از شمول این نوع ارز خارج شد و از ابتدای سال ۱۳۹۹، به اقلام (گندم، ذرت، جو، کنجاله، روغن و دانه‌های روغنی، دارو و تجهیزات پزشکی) محدود و تامین ارز ترجیحی برای این اقلام در پایان سال ۱۴۰۰ متوقف شد.

در طول سال‌های اجرای این سیاست، اقتصاددانان و سیاستمداران جناح‌‌های مختلف، نقدهای متعددی درخصوص ارز ترجیحی مطرح کردند که نکات مهمی از دل این نقدها قابل استخراج است. برای نمونه، انحراف در تخصیص بهینه منابع در بخش‌های مختلف اقتصادی، ضربه به تولید داخلی، افزایش تقاضای غیرضروری ارز و ایجاد زمینه سوءاستفاده برخی واردکنندگان، افزایش قاچاق کالاها به داخل کشور و ایجاد زمینه صادرات کالاهای یارانه‌‌ای به کشورهای همسایه (قاچاق معکوس) از خسارات ارز ۴۲۰۰ بود. به‌دلیل شرایط اضطراری حاکم بر اقتصاد کلان کشور اجرای ارز ترجیحی، ۴ سال ادامه یافت (ابتدای ۱۳۹۷ تا پایان ۱۴۰۰) . به هر رو قضاوت درخصوص درستی یا نادرستی تداوم یک سیاست را نباید خارج از چارچوب و اقتضائات زمانی اجرای آن انجام داد. به علاوه، بروز عینی و شهود بصری صحت نقدهای واردشده به این سیاست، برای سیاستگذاران نیازمند زمان بود و امروز که برای تصمیم‌‌گیران و دستاندرکاران آشکار شده که ارز ترجیحی در اصابت به اهداف تعیین شده برای آن، موفقیت چندانی به دست نیاورده، باید از تصمیم دولت در حذف این نوع ارز، به‌صورت همه‌جانبه حمایت کرد. در این راستا، باید به چند نکته اساسی توجه داشت:

۱- برآیند نظرات اقتصاددانان و تصمیم‌‌گیران کشور این است که تداوم ارز ترجیحی به مصلحت نیست و توجیه اقتصادی ندارد. بنابراین باید از تحلیل‌‌های جناحی و سیاسی درخصوص این تصمیم اجتناب کرد.

۲- لازم است دولت محترم حداکثر تلاش خود را برای حمایت از اقشار آسیب‌‌پذیر انجام دهد تا اگر با حذف ارز ترجیحی، جهشی در قیمت کالاهای اساسی به وقوع می‌‌پیوندد، اثرات منفی آن بر معیشت مردم، حداقل شود.

۳- اگرچه فرآیند تخصیص ارزان منابع کشور (نظیر ارز ۴۲۰۰تومانی) مستعد بروز فساد و رانت‌‌خواری است، اما نباید تصمیم درست، علمی و منطقی دولت در حذف این نوع ارز را صرفا به جنبه فسادستیزی این سیاست محدود کرد و لازم است منطق اقتصادی حذف این نوع ارز برای مردم تشریح شود. به علاوه، باید توجه داشت که اطلاعات تخصیص و تامین ارز ترجیحی در سامانه‌های اطلاعاتی دستگاه‌های اجرایی کشور موجود است و می‌‌توان اسامی افراد و میزانی را که از این نوع ارز دریافت کرده‌‌اند، به‌طور دقیق رصد کرد. بنابراین نگارنده این سطور، در عین اینکه اعتقاد راسخ به برخورد جدی با مفاسد پیش‌آمده در اجرای ارز ترجیحی دارد، معتقد است سایر جنبه‌های مثبت حذف این نوع ارز باید به‌طور کامل برای مردم تبیین شود تا مشروعیت آن در نظر مردم افزایش یابد.

بحث خود را این‌‌گونه به پایان می‌‌برم که باید صادقانه برای مردم توضیح داد که تصمیم دولت قبل برای اجرای سیاست ارز ترجیحی، بنا به شرایط حاکم بر کشور و به قصد کمک به معیشت مردم بوده است. اما تصمیم دولت جدید در توقف سیاست ارز ترجیحی صحیح، قابل دفاع و در جهت اصلاح عوارض منفی آن سیاست و نیز بهبود وضعیت کشور بوده و لذا باید مورد حمایت قرار گیرد. دولت نیز باید توجه جدی به دهک‌‌های آسیب‌‌پذیر داشته باشد تا تبعات منفی دوران گذار از این سیاست، به حداقل برسد. این را هم اضافه کنم که همه دلسوزان کشور باید مرزی بین تصمیمات اقتصادی و دعواهای سیاسی و جناحی قائل شوند و آن مرز، منافع و رفاه مردم شریف ایران است که تحت شدیدترین تحریم‌‌ها قرار دارند.


روزنامه دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
کمبود نیروی کار ماهر؛ مهم‌ترین چالش صنعت کشور از نگاه کارفرمایان
نتانیاهو: اجازه ورود کامل کمک به غزه را نمی‌دهیم
انتقال پایتخت به سواحل جنوبی مخاطرات امنیتی ندارد
خروج ایران از NPT در واکنش به فعال‌سازی مکانیسم ماشه
برنامه کامل هفته‌های اول تا پانزدهم نیم‌فصل اول اعلام شد
خلافِ واقع!
استقلال و پرسپولیس مهرماه به ورزشگاه آزادی بازمی‌گردند
جهش فناوری در ایران؛ ساخت بازوی رباتیک فایبرکربنی برای صنعت خودرو
سودجویان در کمین‌اند؛ ارز و سیم‌کارت را فقط از مراکز مجاز تهیه کنید
رسانه ژاپنی: «زاهدی» کلید تقویت خط حمله «توکیو وردی» است
بارسلونا با پیروزی 3-1 گام نخست خود را محکم برداشت
ثبت احوال بدون مراجعه حضوری گواهی انحصار وراثت صادر می‌کند
راه اندازی مسیر دریایی خرمشهر-بصره برای زائران اربعین
دیلی تلگراف خبر داد: آتش‌بس در غزه تعارض آشکار دیدار ترامپ و استارمر
4 دلار میزان تخفیف نفتی ایران به چین
قانون‌گذاری برای سکوت یا مقابله با اخبار جعلی؟
نورویدئو | چهل روز گذشت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: ارتباطات پایدار از ایران تا کربلا تامین می‌شود
حمله نظامیان صهیونیست به کشتی حنظله/حنظله چیست؟/جهاد اسلامی اقدام اسرائیل را محکوم کرد
محور هراز سه شب متوالی بسته می‌شود
قیمت خودرو امروز یکشنبه 5 مرداد 1404 +جدول
از وعده پایان جنگ ها تا بمب‌های رادارگریز؛ تناقض بزرگ سیاست ترامپ
قیمت دلار و سایر ارزها امروز یکشنبه 5 مرداد 1404
ناگفته‌های جنگ 12 روزه از زبان وزیر امور خارجه ایران
قیمت طلا و سکه امروز یکشنبه 5 مرداد 1404 +جدول
از عفو نظام تا بازگشت به ترور؛ بهروز احسانی اسلاملو که امروز اعدام شد کیست؟
آخرین وضعیت پرونده قتل الهه حسین‌نژاد؛ بررسی اتهامات و مراحل قانونی
خشونت در فروشگاه آمریکایی؛ 11 نفر قربانی چاقوکشی شدند
«ابرقویی‌نژاد» پرسپولیسی شد
بورسا در محاصره آتش
نورنما | الگوگیری دختر کوچولو از خانم سحر امامی
تاخیر در اعزام، به مرگ کودک عقرب گزیده منجر شد
ارتش: در خط مقدم دفاع از ملت ایستاده‌ایم
قول رئیس دادگستری سیستان و بلوچستان درباره قطع دست گروهک جیش‌الظلم از منطقه +عکس و فیلم
ابهام استراتژیک در دیپلماسی هسته‌‌‌ای ایران
جریان های جدید سیاسی و نظامی در غرب آسیا
اولین سفر دریایی زائران اربعین از بندر خرمشهر به بصره جمعه شروع می‌شود
زمان و مکان مسابقه سوپرجام 1403 مشخص شد
همدلی مردم انگلیس با فلسطینیان افزایش یافت
اعدام 2 عضو گروه منافقین در تهران +تصاویر
روبیو: ترامپ پلیس جهان است!
احتمال ادامه تعطیلی چهارشنبه‌ها تا پایان تابستان
تجربه تعامل ایران و تروئیکای اروپا در پرونده هسته‌ای
استفاده از موبایل برای نمایندگان در صحن مجلس ممنوع شد
مسئله آب در ایران و گسست قدرت
مجلس با دوفوریت لایحه مقابله با انتشار محتوای خلاف واقع در فضای مجازی موافقت کرد
ماکرون: فلسطین باید اسرائیل را به رسمیت بشناسد!
موج محکومیت علمای اهل سنت در پی حادثه تروریستی دیروز زاهدان
پایان بازی دوستانه منچستریونایتد 2 - وستهم 1 + خلاصه بازی
ایران‌نما | معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرهای ایران(58) «برزُک»
X
آگهی تبلیغاتی