نورنیوزـگروه جامعه: دکتر محمد جعفر فره‌وش، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سوال که بسیاری از خانواده ها کودکانی با اضافه وزن دارند آیا این کودکان دچار مشکلات گوارشی یا دیابت و فشار خون هستند یا باید انتظار داشت در آینده با این بیماری ها دست و پنجه نرم کنند؟ اظهار داشت: متاسفانه افزایش وزن امروز از کودکان شروع می شود. در برخی از آمار های منتشر شده در دبستان و دبیرستان تا ۲۵% دانش آموزان دارای اضافه وزن هستند. جدا از اینکه این کودکان دچار کبد چرب می شوند و وقتی سن کبد چرب پایین بیاید احتمال ضایعات کبدی در سنین بزرگسالی بیشتر می شود. وقتی یک فرد چهل ساله دچار کبد چرب شود سال های پیش رو برای او کوتاه تر است. متاسفانه سن این عارضه امروز در کشورمان بسیار پایین آمده است و این زنگ خطری برای دهه های آینده است و ما را با موج بزرگی از اضافه وزن و بیماری های مربوط به آن روبرو می کند و مواردی چون دیابت و کبد چرب و فشار خون و ضایعات استخوانی و مفاصل و افسردگی و اضطراب و … را شاهد خواهیم بود.
تحرک روز به روز کمتر می شود
وی افزود: پدران و مادران باید دقت بیشتری داشته باشند و از کودکی فرزندان خود را به پر خوری و خوردن شیرینی جات عادت ندهند. باید فرزندان را از کودکی به تحرک و به ورزش و فعالیت های بدنی و پیاده روی و رفتن به طبیعت سوق داد. متاسفانه با سبک جدید زندگی و با آمدن گوشی موبایل و اینترنت تحرک روز به روز کمتر می شود و آدم ها کمتر علاقه دارند که به طبیعت و به کوه بروند و کار های بدنی و فیزیکی داشته باشند چون فضا های شهری کوچک هستند و مدارس حیاطی ندارد و در زنگ تفریح به آن ها گفته می شود ندوید و حرکتی نکنید.
بسیاری از کودکان ما حتی راه رفتن و دویدن هم بلد نیستند
دکتر فره وش با تاکید بر اینکه بسیاری از کودکان ما حتی راه رفتن و دویدن هم بلد نیستند چون ندویده اند و در فضای مناسب نبودند و بازی های فیزیکی نکرده اند تصریح کرد: بنابراین نوع تغذیه و عدم تحرک از عوارض مجموعه زندگی مدرن است. در این شرایط باید سعی کرد از خوردن شیرینی و نوشابه و فست فود و بستنی و چیزهایی که کالری بالا دارند خودداری شود. به ویزه مادرانی که وسواس دارند و فکر می کنند کودک آن ها ضعیف است مرتبا سعی می کنند به بچه آب میوه بدهند و به کودک برسند و مرتبا با قاشق به دنبال بچه می دوند تا غذایی بخورد بخصوص در موردبچه هایی که تک فرزند هستند و بیشتر سعی می شود به این بچه ها غذا داده شود به نظر من همه باید در سطح مدارس آموزش ببینند و یا در سطح وسایل ارتباط جمعی آموزش داده شود و مرتبا اطلاعاتی در مورد تغذیه به مردم داده شود و در مورد کالری و روش های جدید آشپزی صحبت شود.
باید تغذیه درست را آموزش داد
این کارشناس تغذیه تاکید کرد: روش های جدید ما در آشپزی بسیار غلط است. تماما مصرف روغن و نشاسته و کربوهیدرات است و چیزهایی که مصرف آن ها بی خود است و تنها چاق می کند. این موارد باید به طور مدام آموزش داده شود و رادیو تلویزیون مرتبا برنامه هایی بگذارد و آشپزی های جدید را یاد بدهد و شیوه های جدید تغذیه را به طور دائم در رسانه ها منتشر کنیم این موضوعات باید دائما گفته شود تا لایف استایل و شیوه زندگی تغییر پیدا کند. باید این موارد مرتبا آموزش داده شود تنها نمی توان به این بسنده کرد که به مردم بگوییم فلان چیز را نخوردید! باید تغذیه درست را آموزش داد. وقتی می گوییم مواد غذایی را سرخ نکنید باید در مقابل به مردم یاد بدهیم که چگونه غذا بپزند؟ متخصصان تغذیه و آشپزی باید مرتبا با آموزش های خود اطلاعات مردم را بالا ببرند. همانطور که از کودکی ریاضیات را به بچه ها یاد می دهیم باید بخشی از برنامه های آموزش و پرورش و محتوای رسانه ها در ارتباط با آموزش تغذیه صحیح و سالم باشد.
کودکان دارای اضافه وزن ده تا سی سال زودتر پیر می شوند
وی در خصوص اینکه آیا بیماری های ناشی از اضافه وزن از جمله دیابت یا فشار خون در کودکی نیز بروز و ظهور دارند؟ گفت: بله دیابت و فشار خون در کودکانی که اضافه وزن دارند دیده می شود بدن آن ها ده تا سی سال زودتر پیر می شود و امروز این موارد در حال زیاد شدن است برخی بیماری های ژنتیکی هستند که موجب اضافه وزن می شوند و به طور ناخودآگاه به دلیل مشکلات هورمونی و مسائل دیگر کودک چاق می شود ولی آنچه که من می گویم در مورد آدم های معمولی است. وقتی کالری زیادی به کودک بدهیم و اجازه حرکت نداشته باشد وزن او بالا می رود. هر آنچه که ما در بزرگسالی درگیر آن هستیم از عادات کودکی ناشی می شود وقتی در کودکی به کم تحرکی عادت شود تا پایان عمر همینطور خواهد بود. در مقابل بچه ها را می توان به راحتی تغییر داد. این مساله به آموزش و پرورش و به وزارت هایی که با سلامتی جامعه در ارتباط هستند و به شهرداری ها که متولی فضا های سبز شهری هستند و به رسانه ها از جمله صدا و سیما نیز بر می گردد.
باید در دوران دبستان کودکان تحرک بیشتری داشته باشند
دکتر فره وش در مورد اینکه درباره تحرک کودکان چه توصیه هایی وجود دارد؟ اظهار داشت: بچه ها باید آزاد باشند ولی متاسفانه سیستم های آموزشی ما قدیمی است و کودکان را چندین ساعت به سر کلاس می برد و آنجا می نشاند. درحالیکه امروز در سیستم های آموزش مدرن بچه ها در فضا های باز می نشینند و امتحانات سخت و محتوای آموزشی حفظ کردنی ندارند و بچه ها بیشتر مهارت های زندگی را یاد می گیرند. اما در سیستم آموزشی ما بچه ها ساعت ها در روز پشت نیمکت های سخت در کلاس های کوچک می نشینند و از کودکی ستون فقرات ضعیفی پیدا می کنند و به دلیل نوع آموزش ها مضطرب و افسرده می شوند و زیاده خواه هستند و شاد نیستند. باید در دوران دبستان کودکان تحرک بیشتری داشته باشند در طبیعت باشند و مسابقات ورزشی داشته باشند و فعالیت های بدنی بیشتری انجام بدهند. شاید امروز این معایب در سیستم آموزشی ما ملموس نباشد اما در سال های آینده از آن حرف زده خواهد شد. چون با سلامتی و طول عمر در ارتباط است و با گذشت زمان ملموس تر خواهد بود.
شفقنا