نورنیوز -گروه فرهنگ و جامعه: نشست خبری نخستین سلسله رویداد آموزشی تئاتر بچه‌های مسجد، پیش از ظهر امروز در سالن امیرحسین فردی حوزه هنری برگزار شد.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در ابتدای صحبت‌هایش با ارائه گزارشی از رویداد تئاتر بچه‌های مسجد گفت: این رویداد حدود پنج سال است که به شکل جدی فعالیت خود را آغاز کرده و در این مدت اتفاقات خوبی افتاد. مدیران و اهالی تئاتر سال‌هاست که شعار «تئاتر برای مردم و تئاتر برای همه» را سر داده‌اند اما این شعار کمتر به مرحله عمل رسیده است اما در این رویداد هنری این شعار هم عملیاتی شد. متأسفانه دیدیم که تئاتر در این سال‌ها برای همه و برای مردم نیست و به قشر خاصی در سالن‌های خاص محدود شده است. برخی به دلیل گرانقیمت بودن بلیت تئاتر و برخی به دلیل محتوای نامناسب برخی آثار از آن فاصله گرفته‌اند.
کوروش زارعی افزود: ما کشوری هستیم که هم تمدن ایرانی داریم هم فرهنگ کشور ما با کشورهای اروپایی فرق دارد. اصول اولیه هنر این است که هنرمندد باید در قالب جغرافیا، فرهنگ و شرایط جامعه فرهنگی مردم خودش تولید اثر کند. ما سعی کردیم در این رویداد تئاتر را به همه مردم جامعه برسانیم تا همه از آن بهره ببرند. ما سال گذشته تئاتر روستایی را هم راه اندای کردیم و سال گذشته در روستایی در شهرستان میناب آین را آغاز کردیم. تولیدات ما صرفا مربوط به مراکز استان‌ها نیست و به دنبال این هستیم که روستایی ها هم از این هنر بهره ببرند. اگر تئاتر به چند سالن در پایتخت مختص شود، نمیتوانیم شعار تئاتر برای همه را عملیاتی کنیم.
وی عنوان کرد: من معتقدم تئاتر بچه‌های مسجد، آینده تئاتر ایران را می‌سازد و این اصلاً جمله‌ای شعاری نیست.
در ادامه این نشت حجت‌الله نظری معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به سند چشم‌انداز این رویداد گفت: ما در تئاتر بچه‌های مسجد به دنبال اهداف بزرگی هستیم و سند چشم‌انداز ۹ سالهای برای این رویداد در نظر داریم. این سند در سه دوره سه ساله برنامه‌ریزی شده که اگر به تمام زوایای آن به درستی عمل شود، این رویداد تبدیل به آینده تئاتر ایران می‌شود و جریان فرهنگی تئاتر کشور را رقم خواهد زد.
وی افزود: هر حرکتی اگر دارای برنامه مکتوب و چشم‌اندازی مدون نباشد به حرکت اصلی مدنظرش نزدیک نمی‌شود. کما اینکه تئاتر بچه‌های مسجد سابقه زیادی دارد اما مدیران قبلی حوزه به واسطه تصمیم‌های لحظه‌ای و منحرف شدن از مسیر اصلی، نتوانستند این رویداد را به جایگاهی که باید داشته باشد برسانند.
معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه با اشاره به شاخص‌هایی که در نوشتن این سند موثر بود اظهار کرد: اولین مسئله مطالبه گروه‌های تئاتری مساجد بود که از مرکز هنرهای نمایشی حوزه برای برقرار این رویداد درخواست‌هایی داشتند و دومین نکته نبود چشم‌انداز بلند مدت برای اندازه‌گیری عملکرد مدیران و ارائه برنامه‌های کوتاه مدت بود. ما وقتی حرف از توسعه می‌زنیم، توسعه‌ای همه جانبه و تدریجی را در نظر داریم. برای همین این سند در یک چشم‌انداز ۹ ساله تدوین شده و یک راهکار جامع است که امیدواریم راه را برای آیندگان باز کند، اگرچه کلیت سند بعد از تکمیل شدن منتشر می‌شود.
وی در با اشاره به لزوم تغییر نگاه به تئاتر کشور گفت: تئاترهای امروز کشور ما گیشه‌ای شده و به سمت مخاطبان خاص رفته است، اما این رویداد چون خاستگاه مسجدی دارد و موضوعاتش مبتنی بر نیازهایی است که در بین مردم شکل می‌گیرد، هنری دینی و اخلاقی است. سند چشم انداز این رویداد برنامه‌ای فرآیند محور و بلند مدت است، که هر سه سال آن بر مدار یک کلیدواژه اصلی شکل می‌گیرد. «تبیین اندیشه» کلیدواژه سه ساله اول، «تربیت نیرو» کلیدواژه سه ساله دوم و «ترویج و توزیع » کلیدواژه سه ساله سوم تئاتر بچه‌های مسجد است.
در ادامه این نشست کوروش زارعی در رابطه با آینده نوجوانانی که به این رویداد می‌پیوندند گفت: در دوره سه ساله سوم این بچه‌ها به دنیای تئاتر، سینما و تلویزیون حرفهای ورود می‌کنند. یعنی آن‌ها دیگر فقط در مسجد اجرا نمی‌کنند و به سمت فستیوال‌های حرفهای داخلی و خارجی می‌روند.
وی با اشاره به خاستگاه هنر نمایشی تئاتر در دنیا گفت: تئاتر از دین و مذهب جدا نیست و پیدایش این رویداد با آیین‌های دینی در یونان و مصر باستان شکل گرفته است. به نظر من شکسپیر دینی‌ترین و مذهبی‌ترین درام‌نویس جهان است و آثارش از عناصر دینی، اخلاقی و انسانی پر است. ما در تئاتر موظفیم به اخلاق، انسان و انسانیت بپردازیم. این به معنای محدود کردن بچه‌ها نیست، اتفاقا در رویداد تئاتر بچه‌های مسجد کارهای کمدی و سیاسی را می‌توانیم به روی صحنه ببریم و هنرمندان آزاد هستند راجع به مسائل سیاسی و معضلات اجتماعی کار کنند، ولی باید چارچوب مسجد رعایت شود.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه با انتقاد از نمایش‌های تئاتری این روزها در سالن‌های مختلف گفت: تئاتر ما باید پالایش شود و این رویداد می‌تواند چنین اتفاقی را رقم بزند. صحنه مقدس تئاتر جایگاه دیالوگ‌های رکیک و میزانسن‌های زشت نیست و نباید چیزهایی که با آموزه‌های انسانی مغایر است در آن وجود داشته باشد. ما مگر در مقابل اعضای خانواده‌مان هر حرف ناشایستی را می‌زنیم که درآثار نمایشی هر دیالوگی را بگوییم؟ جالب است که بعد هم گلایه می‌کنند که چرا سانسور می‌کنید. شما کار درست انجام دهید، حتی اگر می‌خواهید دولت و نظام را اصولی و نه به نیت تخریب نقد کنید، ولی برای پول بیشتر از ادبیات ناشایست استفاده نکنید.
وی افزود: یکی از مقصران اصلی این شرایط دولت است و یکی دیگر کمیسیون فرهنگی مجلس. مردم ما ناراضی‌اند و هنرمندان اصیل این حوزه ناراضی‌تر، اما فعلا شرایط اینگونه است. در کدام یک از آثار بزرگان نمایشنامه‌نویسی ایران و جهان دیالوگ ناپسند و حرفهای زشت وجود دارد که در تئاتر ما استفاده می‌شود؟ حرفم در مورد نمایش‌های تجربی خارجی که اتفاقات ریز و درشتی در آن‌ها رخ می‌دهد نیست، در مورد تئاتر اصیل صحبت می‌کنم که انسانیت در آن ارزشمند است، نمایشی که ارزش‌های انسانی نداشته باشد تئاتر نیست و تئاتر چیزی جز اخلاق نیست. مادامی که بخواهیم بی‌اخلاقی را در این هنر ترویج کنیم به ساحت مقدس آن توهین می‌کنیم.
در بخش دیگری از این نشست سید مصطفی موتورچی رئیس دفتر تئاتر بچه‌های مسجد در رابطه با برنامه‌های اصلی این رویداد در سال جاری گفت: در ۶ ماهه اول امسال، اولین کار اختتامیه‌های همایش‌های سلسله رویداد یک است که از سال گذشته شروع شد. در آن رویداد هر استان ۸ گروه داشت که نزدیک به ۴۰۰ گروه رسید و هر گروه ۱۰ اجرا در مساجد کشور داشت، در مجموع بیش از ۲۴۰۰ اجرا در سال گذشته داشتیم که اختتامیه‌های این رویداد تا اواسط خرداد ادامه خواهد داشت. برنامه بعدی سلسله رویداد آموزشی مربیان است که از اردیبهشت تا مرداد امسال برگزار می‌شود و سپس کارگاه‌های آموزشی تخصصی خواهیم داشت که مختص برگزیدگان جشنواره گلدسته‌های یک و دو خواهد بود. همایش پیاده‌روی اربعین را نیز امسال به عنوان یکی از برنامه‌ها خواهیم داشت و همچون سالهای پیش از کرونا به دنبال اعزام ۱۶۰ هنرمند به این مراسم هستیم.
وی افزود: در ۶ ماهه دوم سلسله رویداد آموزشی ۲ که ویژه کارگردانان و طراحان صحنه و لباس است در ۸ منطقه به مدت چهار ماه برگزار می‌شود و پس از آن فراخوان سلسله رویداد و همایش تولیدی ۲ را خواهیم داشت که خروجی این دو سلسله رویداد، برگزیدگان جشنواره بچه‌های مسجد هستند. آذرماه جشنواره روستایی تئاتر بچه‌های مسجد رضوی را هم در روستای رضوی شهرستان میناب برگزار می‌کنیم.
وی با اشاره به مدل برگزاری این رویداد در شهرهای مختلف کشور گفت: این رویواد در ۸ منطقه کشور برگزار می‌شود که هر منطقه میزبان چند استان مجاور خواهد بود. ما حدود ۴۰۰ مربی و گروه داریم که کارشان از ۲۰ تا ۲۲ اردیبهشت آغاز می‌شود. منطقه اول قم خواهد بود که ۶۷ گروه و مربی دارد و به دلیل تعدد گروه‌ها، استان‌های دیگر را به آنجا دعوت نکردیم و سعی کردیم تعداد را کنترل کنیم. منطقه دوم سوم تا پنجم خرداد و به میزبانی مازندران برگزار می‌شود که گروه‌هایی از دو استان گیلان و گلستان هم در آن‌ها شرکت می‌کنند. منطقه سوم قزوین است که میزبان استان‌های زنجان و همدان و مرکزی خواهد بود. منطقه چهارم به میزبانی اصفهان است که استان‌های فارس، یزد، کرمان و چهارمحال و بختیاری در آنجا حضور خواهند داشت. آذربایجان غربی میزبان منطقه پنجم است که نمایندگان استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی به آنجا می‌روند، منطقه بعدی تهران است که میزبان نمایندگان بوشهر و البرز و سمنان خواهد بود. منطقه آخر خراسان رضوی خواهد بود، میزبان مربیان خراسان جنوبی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و هرمزگان است.
در پایان این نشست زارعی در رابطه با هزینه‌ای که برای این گروه‌های تئاتری و مربیان بچه‌ها در نظر گرفته شده گفت: ما نمی‌خواهیم بچه‌ها را از همین ابتدا پولکی بار بیاوریم و به همین دلیل ریخت و پاش مالی نداریم و اساتید حداقل دستمزد را می‌گیرند و این کار را جهادی انجام می‌دهند. ما قرار نیست حداقل در ۶ ساله اول تئاتر بچه‌های مسجد، جریان حرفه‌ای‌گری و پول‌سازی را آموزش دهیم. در حال حاضر هم به هر گروه یک میلیون تومان اختصاص دادیم که صرفاً هزینه ایاب و ذهاب و برخی لوازم مورد نیاز صحنه است. در حقیقت ما مشغول گروه‌های آماتور هستیم تا پله‌پله به تئاتر حرفهای ایران اضافه شوند.
آنا