نورنیوز ـ گروه جامعه: وقتی صحبت از ایمنی حمل و نقل می‌شود، موضوعاتی چون کمربند ایمنی، تابلوهای هشدار دهنده، نقاط حادثه‌خیز جاده‌ها و سرعت مجاز به ذهن متبادر می‌شود، اما تعریف ایمنی کمی پیچیده‌تر و دایره شمول آن بسیار وسیع‌تر از مواردی از این دست است.
سفر از در خانه آغاز می‌شود، مهم نیست مقصد شما چقدر دور باشد، حتی یک خرید کوتاه مدت با خودرو یا موتورسیکلت هم یک سفر درون شهری است و توجه به مقررات ایمنی از الزامات آن است.
امروز، حمل و نقل که با توسعه تکنولوژی و افزایش وسایل نقلیه به یکی از فعالیت‌های مهم جوامع شهری تبدیل شده با توسعه نامتوازن خودروها و نبود فرهنگ شایسته، سد راه رشد و پویایی جامعه شده و مشکلات بسیاری از جمله در موضوعات زیست محیطی برای جوامع به وجود آورده است.
این روزها با وجود توسعه و تقویت سیستم‌های هوشمند نظارت تصویری راهنمایی و رانندگی و کم‌رنگ شدن حضور پلیس در معابر شهری، دیدن صحنه تردد خودروها در خلاف جهت مسیرهای یک طرفه به امری عادی تبدیل شده است.
به لحاظ روانشناختی انسان همواره در نهان خود امنیت جانی را جستجو می‌کند، اما گاهی عواملی مانند عجله، استرس، خشم و عصبانیت، این نیاز اساسی را به عقب می‌راند و منجر به هزینه‌های جبران ناپذیری می‌شود و سرنوشت ناخوشایندی را به رانندگان و اطرافیان او تحمیل می‌کند.
گذشته از هزینه‌هایی که بر سرنشینان وسایل نقلیه و خانواده‌ها تحمیل می‌شود، تصادفات رانندگی فشار بسیاری را بر اقتصاد و افکار عمومی نیز وارد می کند.
در پدیده شوم تصادف رانندگی، خسارات وارد شده و هزینه‌های مستقیم آن مانند قله یک کوه یخ است که فقط بخش بیرون از آب ان دیده می‌شود.
بخش اعظم خسارت‌های ناشی از تصادفات رانندگی یعنی ابعاد جسمی و روحی، فشارها، استرس‌ها، کابوس‌ها و هزینه‌هایی که تا سال‌ها بعد نیز ادامه خواهد داشت و بعضا غیر قابل جبران است، اصلا دیده نمی‌شود.
اغلب تحقیقات، عوامل تصادفات را سه عامل انسان، محیط و وسیله نقلیه ذکر می‌کنند. در واقع تمامی تصادفات از وجود خطا و نابسامانی در یکی از این سه منبع سرچشمه می‌گیرد.
در یک تحقیق جامع مربوط به سال ۱۹۹۵، منابع تصادفات آمریکا و اروپا مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس نتایج به دست آمده در حدود ۹۳ درصد تصادفات جاده‌ای عامل انسانی نقش دارد. همچنین عامل جاده در حدود ۳۴ درصد و عامل وسیله نقلیه نیز در حدود 12درصد در تصادفات جاده ای نقش موثر داشته‌اند.
اگرچه نقاط حادثه‌خیز و گلوگاه‌های پرتردد در جاده‌های کشور کم نیست و به دلیل فقدان ظرفیت افزایش میزان تردد در مقاطع خاص از سال به عاملی تاثیرگذار در بروز حوادث تبدیل می‌شود، اما می‌توان صدمات ناشی از نقص دو عامل وسیله نقلیه و جاده را با صرف دقت و توجه راننده و پرهیز از رفتار یک‌نواخت و عادت‌گونه در رانندگی تا حد زیادی تعدیل و کنترل کرد.
جلب توجه مخاطبان توسط رسانه‌ها به دیدن وجه عظیم و پنهان صدمات ناشی از تصادفات کاری بزرگ است که ارائه مستمر و متنوع آن به مخاطبان ضمن آگاه‌سازی مردم نسبت به میزان و ابعاد خسارت‌های مادی و معنوی وارد شده به صدمه‌دیدگان و قربانیان این حوادث باعث افزایش آگاهی و هوشیاری بیشتر عامل انسانی و کاهش رفتارهای پرخطر شود.
آموزش و آگاه‌سازی باید به رویه‌ای جاری در رسانه‌ها تبدیل شده و انجام آن به مقاطع خاص زمانی محدود نشود چرا که موضوع حوادث رانندگی و تاثیرات کوتاه و بلندمدت آن بر زیست اجتماعی مستمر بوده و هرگز متوقف نمی‌شود.
این روزها با افزایش چشمگیر خودروها در معابر شهری و جاده‌های کشور دیگر نمی‌توان به رانندگی فقط به چشم یک مهارت فردی نگریست.
افزایش شبکه راه‌ها و خودروها در شهرهای بزرگ، ایجاب می‌کند که انجام رانندگی صحیح و ایمن متشکل از مهارت، قدرت تعامل و هوشمندی در محیط باشد و این مهم در آموزش به شهروندان مدنظر قرار بگیرد.
در این رابطه توجه به ضرورت هماهنگی و قدرت انطباق با وضعیت موجود راه‌ها و توجه به سایر نکات حین سفر بیش از هر چیز مهم است تا از این طریق، کارایی و ایمنی در استفاده از امکانات موجود افزایش یابد.
به پیشنهاد کمیسیون ایمنی راه‌های وزارت راه و شهرسازی روز ۷ اردیبهشت ماه از سوی شورای فرهنگ عمومی روز ایمنی حمل و نقل نامگذاری و رسما در تقویم کشور ثبت شده است. وجود چنین روزی در تقویم، نویدبخش یادآوری مستمر اهمیت این موضوع در جامعه است.
اما همان‌گونه که توضیح داده شد پرداختن به مسئله آموزش و آگاه‌سازی و ارتقاء فرهنگ ترافیکی نباید منحصر به یک روز باشد.
تجربه آموزش صحیح رانندگی در مدارس، تحت عنوان برنامه همیاران پلیس و استفاده از انیمیشن‌های آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی نشان می‌دهد که می‌توان از بسترهایی مانند مدارس، صدا و سیما و سایر رسانه‌ها آموزش‌های موثری را به جامعه ارایه کرد و بالا بردن سطح آگاهی و ارتقاء فرهنگ ترافیکی برای سنین مختلف سهم عامل انسانی در تصادفات را به حداقل رساند.
نورنیوز