نگاهی اجمالی به سوره مبارکه انفال

نورنیوزـگروه فرهنگ: از سیاق آیات این سوره بدست مى آید که این سوره در مدینه و بعد از واقعه جنگ بدر نازل شده ، به شهادت اینکه پاره اى از اخبار این جنگ را نقل مى کند و مسائل متفرقه اى در باره جهاد و غنیمت جنگى و انفال و در آخر امورى را مربوط به هجرت ذکر مى کند.

کلمه “انفال” جمع “نفل”- به فتح فاء - است ، که به معناى زیادى هر چیزى است . و لذا نمازهاى مستحبى را هم “نافله” مى گویند چون زیاده بر فریضه است ، و این کلمه بر زیادیهایى که “فى ء” هم شمرده شود اطلاق مى گردد، و مقصود از “فى ء “ اموالى است که مالکى براى آن شناخته نشده باشد، از قبیل قله کوهها و بستر رودخانه ها و خرابه هاى متروک ، و آبادیهایى که اهالى اش هلاک گردیده اند، و اموال کسى که وارث ندارد، و غیر آن ، و از این جهت آن را انفال مى گویند که گویا اموال مذکور زیادى بر آن مقدار اموالى است که مردم مالک شده اند، بطورى که دیگر کسى نبوده که آنها را مالک شود، و چنین اموالى از آن خدا و رسول خدا (ص) است.
غنائم جنگى را نیز انفال مى گویند، این هم باز بخاطر این است که زیادى بر آن چیزى است که غالبا در جنگها مورد نظر است ، چون در جنگها تنها مقصود ظفر یافتن بر دشمن و تار و مار کردن او است ، و وقتى غلبه دست داد و بر دشمن ظفر پیدا شد مقصود حاصل شده ، حال اگر اموالى هم به دست مردان جنگى افتاده باشد و یا اسیرى گرفته باشند موقعیتى است زیاده بر آنچه مقصود بوده ، (پس همه جا، در معناى این کلمه ، زیادتى نهفته است ).

غرض اصلی سوره انفال را بیان شرایط بهره‌مندی مؤمنان از امدادهای غیبی و نصرت الهی دانسته‌اند که مهم‌ترین شرط آن اطاعت از خدا و رسولش است و در کنار آن به نتایج این اطاعت و سرپیچی از فرمان خدا اشاره می‌کند.

آیه مشهور سوره
از آیات مشهور این سوره آیه دوم آن است:
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿٢﴾
مؤمنان، فقط کسانی هستند که چون یاد خدا شود، دل هایشان ترسان می شود، وهنگامی که آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان می‌افزاید، و بر پروردگارشان توکل می کنند. 

دلیل نام گذاری سوره:
نام‌گذاری این سوره به نام انفال به دلیل استفاده از واژه انفال در نخستین آیه و بیان احکام آن است.