×
فرهنگی
شناسه خبر : 93278
تاریخ انتشار : شنبه 1401/01/20 ساعت 13:57

ابراهیم متقی

چشم‌‌انداز دیپلماسی هسته‌‌ای وین

مذاکرات وین از اواسط اسفند در وضعیت «تعلیق مرحله‌‌ای» قرار گرفت. دیپلمات‌‌های ایران و سایر کشور‌‌ها امیدوار بودند که زمینه برای حل و فصل مشکلات فراروی ایران، ایالات متحده و کشورهای اروپایی فراهم شود. واقعیت آن است که بحران اوکراین تاثیر خود را بر فضای دیپلماسی هسته‌‌ای ایران در وین و مذاکرات جانبی مربوط به آن، بر جا گذاشته است.

سایر رسانه‌ها: ایران درصدد بود تا شکل جدیدی از کنش همکاری‌‌جویانه دیپلماتیک را با نهادهای اروپایی و کشورهای مختلف تداوم بخشد. بر این اساس، نشانه‌هایی از توافق نسبی بین ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا درباره تحریم‌‌ها به‌وجود آمد. اگرچه تاکنون دولت آمریکا هیچ‌یک از تحریم‌‌های ایران را به لحاظ حقوقی لغو نکرده اما تلاشی نیز برای اجرای تحریم‌‌ها نشان نداده است. سفر انریکه مورا به تهران با امید به حل‌وفصل مشکلات باقی‌مانده در مذاکرات برجام انجام گرفت. انریکه مورا و تیم آمریکایی با این ابهام روبه‌رو شده‌‌اند که اگر در مذاکرات برجام، زمینه برای طرح موضوعات راهبردی فراهم شود، چه نتایجی را برای آینده امنیت منطقه‌‌ای به جا خواهد گذاشت.

 

 اگرچه انگیزه و امید بسیار بالایی برای به نتیجه رسیدن برجام و پایان یافتن تحریم‌ها وجود دارد، اما روند موجود در سیاست بین‌الملل، تداوم بحران اوکراین و عدم توافق درباره موضوعات متفاوت دیپلماسی هسته‌‌ای در کنش تعاملی با هیات‌‌های دیپلماتیک را می‌توان عامل اولیه و اصلی تاخیر در نتیجه‌بخشی دیپلماسی هسته‌‌ای دانست.

 

۲- ابهام در دستور کار دیپلماتیک و مذاکرات آینده

 از زمان وقفه در روند مذاکرات وین تاکنون، بیش از ۴۰ روز سپری شده است. در این دوران و شرایط تاریخی، تفسیرهای متفاوت و مختلفی درباره پرونده مذاکراتی و سرنوشت دیپلماسی هسته‌‌ای به‌وجود آمده است. جامعه ایرانی با نشانه‌هایی از تناقض در ادبیات دیپلمات‌‌ها و کارگزاران حکومتی ایران‌‌، آمریکا و سایر کشور‌‌ها درباره آینده مذاکرات وین روبه‌رو شده‌‌اند.

 

هدف اصلی دیپلماسی هسته‌‌ای و مذاکرات وین آن است که شرایط برای نیل به توافق فراهم شود. اما واقعیت آن است که تعلیق مذاکرات و طولانی‌‌شدن روند وقفه موجود دیپلماسی هسته‌‌ای وین نمی‌تواند زمینه حل‌وفصل مشکلات موجود را فراهم آورد.

 

 اگرچه ایران و آمریکا به این موضوع اشاره می‌کنندکه وقفه به دلیل ضرورت اتخاذ تصمیم سیاسی است، اما حقیقت آن است که هر یک از کشورهای اصلی مذاکره کننده، روایت‌های متفاوتی درباره تداوم وقفه دیپلماتیک و اختلافات موجود در روند اجرای برجام را بیان می‌دارند.

 

واقعیت آن است که فضای سیاسی و امنیتی آمریکا و ایران به‌گونه‌‌ای تدریجی در حال رادیکالیزه شدن است. بحران اوکراین، سیاست‌‌های جدید آمریکا در قبال روسیه را اجتناب‌‌ناپذیر ساخته است. به همین دلیل است که می‌‌توان نشانه‌هایی از قالب‌‌های ابهامی در کنش دیپلماتیک متقابل ایران، آمریکا و روسیه را مشاهده کرد. مقام‌‌های آمریکایی به‌گونه‌‌ای تدریجی مواضع سختگیرانه‌‌تری را در ارتباط با روسیه و ایران اتخاذ کرده‌اند. به همان‌گونه‌ای که وقفه در مذاکرات وین می‌‌تواند اراده جدیدی را در ارتباط با سیاست هسته‌‌ای ایران در دستور کار قرار دهد، مواضع آمریکا و اروپایی‌‌ها را نیز رادیکال‌تر می‌‌سازد. مواضع و سیاست مقام‌های ایرانی و آمریکایی در روزهای گذشته به‌گونه ای بوده که هرگونه وقفه در مذاکرات، به‌گونه اجتناب ناپذیری، مواضع و الگوی رفتاری آنان و هر یک از سایر بازیگران را رادیکال‌‌تر می‌‌کند.

 

۳ -اجماع نسبی آمریکایی‌ها در برابر ایران

 وقفه در روند دیپلماسی هسته‌ای وین، زمینه فعال شدن سایر بازیگران را به‌وجود آورده است. در تاریخ ششم و هفتم آوریل ۲۰۲۲، زمینه برای طرح مواضع و سیاست‌های برخی از مقامات کنگره و فرماندهان نظامی آمریکا در ارتباط با موضوعات مطرح‌شده در روند دیپلماسی هسته‌ای وین به‌وجود آمد.

 

کارگزاران و مقامات کنگره درصدد برآمدند تا تفسیر سختگیرانه‌‌ای را از مذاکرات وین ارائه دهند.

 

 شاید بتوان مصاحبه اعضای کنگره از حزب جمهوری‌خواه و دموکرات را هشداری به دولت آمریکا برای مشخص‌سازی مواضع رسمی دولت دانست که نشان می‌دهد ساخت سیاسی و مواضع کارگزاران حکومتی آمریکا به‌گونه‌‌ای تدریجی رادیکال می‌شود. نکته دیگر آن است که بحران اوکراین و نقش روسیه در بحران شکل‌گرفته، سیاست کارگزاران آمریکایی در برابر ایران را رادیکالیزه‌تر ساخته است. از سوی دیگر، این بحران با کاهش نقش میانجی و هماهنگ‌کنندگی اولیانوف چالش‌ها و مشکلات بیشتری فراروی تیم دیپلماسی هسته‌‌ای ایران در آینده به‌وجود می‌آورد.

 

با این همه، چالش‌‌های پیش‌آمده در روند مذاکرات هسته‌‌ای، به معنی توقف یا شکست آن نیست و شواهد حکایت از آن دارد که رایزنی‌‌های فشرده بین هیات‌‌های دیپلماتیک همچنان ادامه دارد و تردیدی وجود ندارد که طرفین مذاکرات را به زودی از سرخواهند گرفت.


روزنامه دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
پیام تبریک بقائی به مناسبت قهرمانی کشتی‌گیران ایرانی در جهان
تقلید مبارزان کرانه باختری از دلیران نوار غزه در مقابله با نظامیان صهیونیست
عارف: قهرمانی فرنگی‌کاران ایران، نماد شایستگی نسل جوان کشور است
قطر خواستار عذر خواهی تل آویو است
درگیری شدید میان ارتش سوریه و قسد
یوتیوب دسترسی به کانال رسمی رئیس‌جمهور ونزوئلا را مسدود کرد
جدول تیمی مسابقات کشتی فرنگی جهان؛ ایران در صدر جدول
اهدای کمربند قهرمانی به محمدهادی ساروی و نواختن سرود ملی + فیلم
ورود یک کاروان نظامی آمریکا به پایگاه «قسرک» در سوریه
حوادث ترافیکی سالانه جان 20 هزار ایرانی را می‌گیرد
نورنما | لاله‌های واژگون، کوهدشت چهارمحال و بختیاری
واشنگتن کمک‌های نظامی به لتونی، لیتوانی و استونی را قطع می کند
درخواست عجیب نتانیاهو از ترامپ در مورد صحرای سینا
اعتراف بی‌سابقه نتانیاهو به انزوا و ناکامی سیاست‌های رژیم صهیونیستی
ساروی طلا گرفت
هواپیمای آب‌پاش ایرانی برای بار دوم در آسمان عراق به پرواز درآمد + فیلم
اطلاعیه شورای عالی امنیت ملی: مسیر همکاری با آژانس تعلیق خواهد شد
رایزنی بیکدلی با وزیر جهاد کشاورزی درباره کمیسیون مشترک ایران و افغانستان
چلسی 1-2 یونایتد | شیاطین سرخ جان گرفتند+خلاصه بازی
کشورهای عضو سازمان ملل بر محکومیت نقض قوانین در غزه تاکید کردند
ستاد کل نیروهای مسلح: اقدام اکوادور علیه سپاه محکوم است
سهرابی برنز گرفت + فیلم
شهرام لاسمی راهی بیمارستان شد
اسنپ‌بک چگونه صادرات نفت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؟
عراقچی: گفتگوی اخیر با ویتکاف صحت ندارد
کمیسیونر اروپا: بسته تحریمی جدید محدودیتی برای خرید نفت روسیه ندارد
مهمدی به فینال رفت
پوتین: در صورت تشدید حملات روسیه به اوکراین، کاخ سفید واکنش ملموسی نشان نخواهد داد
اعتصاب پاکبانان بیرمنگام به انباشت زباله‌ها انجامید
آغاز تعمیر نیروگاه‌های حرارتی به منظور تامین برق تابستان سال آینده
خروجی گیلان با ترافیک فوق سنگین 15 کیلومتری مواجه شد
سعید اسماعیلی فینالیست کشتی فرنگی قهرمانی جهان شد + فیلم
ام‌آی6 و پروژه تجزیه شامات
واکنش وزارت خارجه روسیه به فشار غرب در موضوع تحریم‌های ایران
فیلمبرداری سریال «موسی کلیم‌الله» آغاز شد + فیلم
حماس: اسرائیل با حمله به کادر پزشکی قصد تخلیه غزه را دارد
هوای تهران و کرج در وضعیت خطرناک + فیلم
سپاهان پوستر ویژه بازی با تراکتور را منتشر کرد
خط کشتیرانی چابهار - مسقط از هفته آینده فعال می شود
حمله سایبری به فرودگاه‌های اروپا؛ مسافران سرگردان شدند
رئال مادرید 2-0 اسپانیول؛ گلزنی از راه دور و تثبیت صدرنشینی در لالیگا+خلاصه بازی
قطر رسماً شکایت خود علیه اسرائیل را به ایکائو ارائه کرد
تصادف پژو با تریلی تانکر در محور طبس-یزد+تعداد جان باختگان
هشدار سازمان هواشناسی: باران و سیل در راه است + جزئیات
زمان اجرای طرح «کارت مادرانه» اعلام شد + فیلم
غرب مسئولیت فرار از دیپلماسی را می‌پذیرد؟
ارسال لایحه کاهش ساعت‌کاری کارمندان به مجلس تکذیب شد
نیمی از ناوگان اتوبوسرانی هسته مرکزی تهران برقی شد + فیلم
معاون وزیر صمت: سهم تامین مالی صنعت باید بیشتر شود + فیلم
سعید اسماعیلی درمرحله نیمه نهایی کشتی فرنگی قهرمان جهان شد
X
آگهی تبلیغاتی