نورنیوز ـ گروه جامعه: نفوذ، یکی از مهمترین ابزارهایی است که از دیرباز توسط سرویس‌های جاسوسی به عنوان روشی تاثیرگذار برای کسب اطلاعات حیاتی و اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر تصمیمات راهبردی حریف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگرچه شیوه نفوذ مستقیم یا همان استخدام و حضور جاسوس‌ها در دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان‌های اطلاعاتی و حساس همچنان در صدر اولویت سرویس‌های جاسوسی بیگانه برای تامین هدف ذکر شده است اما در عصر حاضر و با توسعه فضای مجازی و افزایش شگفت‌آور کاربران آن، موضوع نفوذ اطلاعاتی، شیوه‌ها و روش‌های جدید، کم‌هزینه و موثرتری پیدا کرده است.
در گذشته سرویس‌های جاسوسی تلاش می‌کردند با نفوذ فیزیکی در دستگاه‌های اطلاعاتی حریف، اهداف خود را از سرمنشاء فرآیند تصمیم‌سازی در کشورهای هدف خود دنبال کنند چرا که با نفوذ در دستگاه‌های اطلاعاتی با توجه به ایفای نقش بسیار مهم آنها در فرآیند تصمیم‌سازی، امکان اثرگذاری مستقیم بر شکل‌گیری سیاست‌ها و راهبردهایی که گاهی می‌تواند یک کشور را از مسیر درست به بیراهه منحرف نماید فراهم می‌شود.
نقش مهم دستگاه‌های اطلاعاتی در فرآیند تصمیم‌سازی به دو دلیل اصلی دارای ویژگی‌های منحصر بفرد است.
از یک سو؛ بر اساس وظیفه ذاتی این نهادها، دسترسی آنها به اطلاعات مهم و تاثیرگذار برای اتخاذ تصمیمات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، اقتصادی و... اجتناب‌ناپذیر است و از سوی دیگر مورد اعتماد بودن این نهادها که چشم و گوش نظام‌های سیاسی هستند موضوع استناد به اخبار، اطلاعات و تحلیل‌های ارائه شده از سوی آنان را برای تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشورها به امری بدیهی تبدیل کرده است.
هر چند ادعا می‌شود که شبکه‌های اجتماعی با قابلیت‌های جهانی برای در نوردیدن مرزها و برقراری ارتباط میان اشخاص عادی طراحی شده‌اند اما حقیقت امر آن است که این شبکه‌ها بدلیل در دسترس بودن برای همگان و شکل‌گیری عادت عمومی در بهره‌برداری از آنها، حتی در میان عالی‌ترین مقامات کشورها، کارکردی مهم در پروژه نفوذ کم‌زینه و پنهان پیدا کرده‌اند.
بسیار روشن است که مهمترین عامل در شکل‌گیری یک تصمیم، «اطلاعات» است و از این رو ایجاد سازوکارهایی که بتواند اطلاعات مورد نظر را به گروه‌های هدف در باورپذیرترین شکل آن منتقل کند و بر ادراک آنان برای اتخاذ تصمیم‌های راهبردی اثر بگذارد، هدف اصلی نفوذ را محقق کرده است.
نکته مهم آن است که بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای بازتاب گسترده اطلاعات هدفمند و حساب شده برای تاثیرگذاری بر ارکان تصمیم‌گیری حریف امروزه به یکی از اصلی‌ترین روش‌های نفوذ اطلاعاتی تبدیل شده است.
با توجه به الزامات ایجاد شده در فضای ارتباطی دنیای امروز که حتی مسئولان و تصمیم‌سازان را نیز به خود مشغول داشته است، با فرض نسبتا درست دسترسی و بهره‌برداری کارشناسان و مسئولین سطوح مختلف تصمیم‌ساز به شبکه‌های اجتماعی، بهره‌گیری از این روش که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد می‌تواند با ضریب قابل قبولی بر شناخت و ادراک تصمیم‌سازان، اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد و هزینه‌های تربیت، به‌کارگیری و تلاش برای نفوذ فیزیکی عوامل به درون سیستم‌های اطلاعاتی به منظور تامین این هدف را به شدت کاهش دهد.
همچنین ارائه اطلاعات از سوی دستگاه‌های رسمی اطلاعاتی به سطوح تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر تابع ضوابط سخت‌گیرانه‌ای است که در روش نفوذ از طریق رسانه‌های جمعی همه پروتکل‌های ارتباطی نیز دور زده می‌شود.
به عبارت دقیق‌تر؛ زمانی که قرار است اطلاعات مهمی از سوی یک دستگاه اطلاعاتی برای مقام مسئول ارسال شود، صحت، اعتبار، اهمیت و دقت آن طی چند مرحله ارزیابی شده و متناسب با جایگاه مخاطب، متناسب‌سازی می‌شود اما در شیوه نفوذ جدید که در قالب فضای مجازی و شبکه‌ها و کانال‌های خبری و تحلیلی صورت می‌گیرد، اطلاعات ارسالی که کاملا در چارچوب هدف فرستنده، مهندسی شده، ذهن مخاطب را فارغ از جایگاه و تاثیرگذاری آن، درگیر خود می‌کند.
به عبارتی دیگر؛ فرد با نوعی «هک ادراکی» مواجه می‌شود که در نهایت اطلاعاتی هدایت شده به فرد القا و او را در مسیر تصمیمی سوق می‌دهد که در قالب سبک جدید پروژه نفوذ به آن تحمیل شده است.
استفاده از روش هک ادراکی سال‌هاست که هم‌زمان با توسعه شبکه‌های اجتماعی در کشور ما از سوی سرویس‌های جاسوسی و نفوذی‌ها مورد استفاده قرار گرفته و خسارت‌های زیادی را به کشور تحمیل کرده است.
متاسفانه افزایش افسار گسیخته و غیر قابل کنترل رسانه‌ها و کانال‌های غیر رسمی و بدون شناسنامه که به زبان فارسی اطلاعات مورد نظر را در اختیار کاربران قرار می‌دهند به یکی از مهمترین ابزارهای نفوذ در ایران تبدیل شده است.
در این میان برخی رقابت‌های غیر سازنده سیاسی و صنفی نیز مزید بر علت شده و طرف‌های این جدال داخلی با بکارگیری پوششی این ابزارها علیه یکدیگر شرایطی را به وجود آورده‌اند که امکان تشخیص خودی یا غیر خودی بودن اداره‌کنندگان این شبه رسانه‌ها را به حداقل رسانده است.
این بستر ناسالم موجب شده که برخی نفوذی‌ها که با دستورالعمل مشخص از سوی سرویس‌های جاسوسی بیگانه در خدمت پروژه «هک ادراکی» هستند نیز با اتخاذ شیوه‌های پیچیده خود را وابسته به مجموعه‌های داخلی جلوه دهند و ضمن معتبرنمایی خود در تاثیرگذارترین شکل ممکن اقدامات تخریبی خود را پیگیری کنند.
توجه به این عارضه تماما امنیتی و مقابله همه‌جانبه دستگاه‌های مسئول با آن گام نخست برای پیگیری راهبرد «جهاد تبیین» و سالم‌سازی فضای چرخش اطلاعات درست و مسئولانه در کشور است.
نورنیوز