نورنیوزـگروه جامعه: هیات نظارت بر مطبوعات در کشور براساس ماده ۱۰ و ۱۱ قانون مطبوعات شکل گرفته است. این هیات یک نهاد فراقوه‌ای است که در ترکیب آن، نمایندگانی از سه قوه نیز حضور دارند. هیات نظارت بر مطبوعات نقش مهمی در نظارت بر رسانه دارد چرا که در همان ابتدا، رسانه با مجوز و تائید صلاحیت این هیات فعالیت خود را آغاز می‌کند.
با توجه به این نکته تمامی رسانه ها اعم از مکتوب، برخط، پایگاه‌های خبری و... در طول فعالیت خود در مورد بقای شرایط تبصره ماده (۱۱) و عدم تحقق یکی از موارد مندرج در مواد (۶) و (۷) تحت نظارت قرار دارند و این هیات در صورت لزوم می تواند رسانه ها را از ادامه کار خود منع کند.
دبیرخانه هیأت نظارت با امکانات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود و زیرنظر آن هیأت انجام وظیفه می‌کند و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ریاست هیأت نظارت بر مطبوعات را بر عهده دارد و پاسخگوی عملکرد هیأت مذکور در مجلس و دیگر مراجع ذی صلاح است.
فعالیت‌ها و تصمیم‌های هیات نظارت بر مطبوعات در یک سال گذشته از آن جهت که تصویری از افت و خیزهای رسانه‌ای را ارائه می‌دهد حائز اهمیت است. در سال ۱۴۰۰ هیات نظارت بر مطبوعات بارها و بارها خبرساز شد.
توصیه‌های انتخاباتی به رسانه‌ها
در آستانه برگزاری سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری، هیأت نظارت بر مطبوعات توصیه‌هایی را خطاب به مدیران و فعالان رسانه‌ای صادر کرد.
در بخشی از متن پیشنهادها و توصیه‌های رسانه‌ای این هیأت درخصوص انتخابات سال ۱۴۰۰ آمده است: «مدیران و فعّالان محترم رسانه‌ها در راستای تحقّق رسالت قانونی و حرفه‌ای خویش در آگاهی‌بخشی و تنویر افکار عمومی و تشویق آحاد مردم به این حضور آگاهانه و مشارکت حدّاکثری، اهتمام لازم را خواهند داشت. رعایت رویه‌های قانونی و اخلاقی، عدم طرح افترا و اتّهام و اجتناب از تخریب نهادهای برگزارکننده و نامزدهای محترم حاضر در صحنه انتخابات، همواره مورد توصیه و تأکید است.
همچنین تأکید مفاد قوانین انتخابات و مطبوعات به رعایت حرمت و شأن افراد ایجاب می‌کند رسانه‌ها نسبت به این مهم توجّه ویژه و مسئولانه مبذول داشته، از طرح مباحث و انتشار محتوای مغایر با اخلاق و حقوق قانونی نامزدها خودداری کنند.»
نخستین جلسه با حضور وزیر فرهنگ
نخستین جلسه هیات نظارت بر مطبوعات ۲۲ شهریور ماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی تشکیل شد.
در این جلسه علاوه بر بررسی محتوایی رسانه‌ها، شماری از درخواست‌های صدور مجوز فعالیت و نیز تغییر وضعیت رسانه‌ها مورد رسیدگی قرار گرفت و پس از بررسی‌های لازم، با صدور مجوز برای ۱۵۰ رسانه و تغییر وضعیت ۱۳۰ رسانه موافقت شد.
توقیف پایگاه خبری رکنا
توقیف پایگاه خبری رکنا در ششمین سال فعالیتش از جمله اتفاقات مهم رسانه‌ای در سال گذشته بود.
هیات نظارت بر مطبوعات با برگزاری یک‌جلسه فوق‌العاده، رای به توقیف پایگاه خبری رکنا داد.
در پی انتشار فیلم خشونت‌آمیز مرد جوان اهوازی که سر همسر خود را بریده و در شهر می‌گرداند، توسط پایگاه خبری رکنا در روز شنبه ۱۶ بهمن، هیأت نظارت بر مطبوعات یکشنبه ۱۷ بهمن، جلسه‌ای فوق‌العاده تشکیل داد و با اکثریت آرا این‌پایگاه خبری را توقیف کرد.
در پی این رای، مدیرمسئول رسانه مذکور، به‌دلیل انتشار تصاویر مغایر با عفت عمومی، استفاده ابزاری از تصاویر زنان و انتشار فیلم بدون مجوز، تذکر گرفت و رسانه متبوعش توقیف شد.
همچنین اداره‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی اعلام کرد به‌دلیل تخلفات ادامه‌دار پایگاه خبری رکنا در انتشار محتوا، به این پایگاه خبری تذکر کتبی داده است.
محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، نیز اقدام این وب‌سایت در انتشار تصاویر و فیلم مربوط به حوادثی از این دست را محکوم کرد اما افزود که در حال حاضر ورود دادستانی به این پرونده مطرح نیست.
لغو امتیاز روزنامه «کلید»
روزنامه «کلید» در سال ۱۴۰۰ تنها روزنامه‌ای بود که لغو امتیاز شد. در پی واکنش‌های اعتراضی به تصویر چاپ شده در شماره روز شنبه روزنامه کلید، هیات نظارت بر مطبوعات از لغو امتیاز این روزنامه خبر داد.
در جلسه این هیات که روز دوشنبه، ۱۷ آبان ماه به ریاست محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) برگزار شد، پرونده تخلف روزنامه کلید بررسی و مستند به مفاد قانون مطبوعات، مجوز این روزنامه لغو شد.
روزنامه کلید در ابتدا با نام کلیدسیاست فعالیت می‌کرد که پس از مدتی به کلید تغییر نام داد. نخستین شماره روزنامه در اردیبهشت ۱۳۹۴ منتشر شد.
تذکر به «رجانیوز» و «جهان صنعت»
پایگاه خبری رجا نیوز یکی از رسانه‌هایی بود که سال گذشته از هیات نظارت بر مطبوعات تذکر دریافت کرد.
دبیرخانه هیات نظارت برمطبوعات، در جلسه روز دوشنبه ۱۰ آبان‌ماه ۱۴۰۰، ضمن بررسی گزارش محتوایی رسانه‌ها، مقرر کرد به پایگاه خبری رجا نیوز به دلیل انتشار مطلبی با عنوان «هشت سال عبرت کافی نیست؟» تذکر داده شود و مراتب برای رسیدگی به مرجع قضایی ارسال شود.
این پایگاه خبری بیانات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی از مراجع عظام تقلید در دیدار با محمدباقر قالیباف را مورد انتقاد قرار داده بود.
حجت الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور و رئیس دادگاه ویژه روحانیت در واکنش به حواشی ایجاد شده در فضای مجازی پیرامون فرمایشات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مرجع عالیقدر شیعه، ضمن اظهار تاسف از اینکه اشخاصی به خودشان اجازه می‌دهند که حریم مرجعیت شیعه را به بهانه‌هایی مورد هتک حرمت قرار دهند، اظهار کرد: باید حوزه نقدِ یک مطلب را کاملا از حوزه اهانت و هتک حرمت جدا کرد.
همچنین در این جلسه مقرر شد به روزنامه جهان صنعت به دلیل تخلفات محتوایی تذکر داده شود.
روزنامه جهان صنعت در مطلبی مدعی شده بود که بنیاد برکت که تولید کننده واکسن برکت است مجوز واردات ۲۰ میلیون واکسن سینوفارم چینی را دریافت کرده است. این خبر از سوی وزارت بهداشت تکذیب شد.
رای سال ۹۸ هیات نظارت بر مطبوعات ابطال شد
در سال ۱۴۰۰ حکم لغو امتیاز یک روزنامه نیز ابطال شد. شعبه ۵۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران، حکم به ابطال رأی هیات نظارت بر مطبوعات داد و اعلام کرد که انتشار روزنامه آرمان امروز منعی ندارد.
صاحب امتیاز روزنامه آرمان امروز با انتقاد از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت قبل به دلیل تصمیم غیرقانونی و شتابزده در ابطال امتیاز این روزنامه در جلسه یکم مرداد سال ۹۸ هیئت نظارت بر مطبوعات و عدم پاسخگویی روشن و متقن درباره آن گفت: برای من، نوع عملکرد هیئت نظارت بر مطبوعات وقت، قابل هضم نبود؛ زیرا در تصمیمی عجیب و عجولانه، بدون رسیدگی قضایی، به لغو امتیاز روزنامه آرمان امروز رأی داد.
ایرنا