سایر رسانهها: انجام تعهدات دولت بعد از تایید مجلس
این بیانیه که به امضای ۲۵۰نفر از نمایندگان رسیده است نسبتبه توافق بدون اخذ تضامین لازم هشدار داده و یادآور شده است که دولت ظالم و تروریست آمریکا و نیز دنبالهروان ضعیف و ذلیل آمریکا یعنی سه کشور اروپایی در طول هشتسال گذشته نشان دادهاند که به هیچ تعهدی پایبند نبوده و از هر وسیله ممکن جهت ضربه واردکردن به منافع ملت ایران، استفاده و حتی برخلاف تمام قوانین دنیا، دارو را نیز علیه ملت ایران تحریم کردهاند.بر این اساس، باید از تجربه سابق درس عبرت بگیریم و با خط قرمز قراردادن منافع ملت ایران، بدون اخذ تضامین لازم، متعهد به هیچ توافقی با بدعهدان نگردیم. نمایندگان تاکید کردند که دولت تروریست آمریکا و سایر کشورهای عهدشکن غربی باید تضمین دهند که از برجام خارج نمیشوند.
همچنین نمایندگان از دولت خواستند که از رژیم آمریکا و سایر کشورهای طرف برجام باید تعهد بگیرند که از مکانیسم ماشه استفاده نخواهند کرد. رژیم آمریکا و سه کشور اروپایی باید به ملت ایران تعهد دهند که تحریمها علیه ملت ایران به بهانههای واهی هستهای، تروریسم، موشکی و حقوق بشر را لغو میکنند، ازجمله باید تحریمهای آیسا، کاتسا و U-Turn لغو شود.نمایندگان مجلس همچنین تاکید کردند در مقام اجرا نیز ابتدا باید آمریکا و سایر اطراف بدعهد برجام به تعهد خود در لغو تحریمها عمل کنند، و بعد از راستیآزمایی، ایران بهسراغ انجام تعهدات خود رفته و آن را انجام دهد؛ ازاینرو مطابق ماده7 قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی، دولت جمهوری اسلامی موظف است انجام تعهدات ازسوی طرف غربی در لغو تحریمها بهویژه تحریمهای نفتی و بانکی و برگشت پول صادرات ایران بهصورت بانکی و بدون هیچ مشکلی را به مجلس گزارش کند و در صورت تایید و تصویب مجلس، میتواند نسبتبه گامهای کاهشی در زمینه هستهای اقدام کند.
چرا اخذ تضمین مهم است؟
مهمترین محور بیانیه مجلس حول اخذ تضمین از آمریکا تاکید دارد که طی آن نیز نمایندگان خواستهاند گام اول را در اجرای تعهدات باید آمریکا بردارد. این عدم اعتماد به آمریکا، ریشه در تجربه سالهای گذشته ایران دارد. ایران از همان ابتدا که مذاکرات هستهای به توافق موقت ژنو رسید، با بدعهدی و نقض توافق از سوی طرف آمریکایی و اروپایی مواجه شد. در توافق ژنو یکی از تعهدات طرف غربی آزادسازی ماهانه ۷۰۰میلیون دلار از داراییهای ایران در خارج از کشور بود که این امر با بهانههای مختلف بهسختی امکانپذیر شد. تا مدتهای زیادی منابع آزادشده در حسابهای ایران در کشورهای خاصی بلوکه باقی مانده بود با این بهانه که آمریکا مجوز خدمات لازم برای جابهجایی و استفاده آنها را صادر نمیکرد. حتی در زمانی که ایران و روسیه به توافقی برای صادرات ۵۰۰هزار بشکه نفت در روز نزدیک میشدند، آمریکاییها اعلام کردند که این کار خلاف توافق ژنو است که سقف مشخصی برای فروش نفت ایران در نظر گرفته است. نمونههای بسیاری از چنین بدعهدیهایی حتی در دوره ریاستجمهوری باراک اوباما وجود دارد اما با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، ماهیت ناپایدار آمریکا در عرصه سیاست خارجی آشکارتر شد، خروج آمریکا از برجام ضربهای اساسی به توافق هستهای بود که در ادامه ضربات قبلی وارد شد. اساسا در روابط بینالملل، مهمترین و اثرگذارترین تضمین، داشتن توان پاسخگویی مناسب از طریق ایجاد و حفظ اهرمهای لازم جهت هزینهزا کردن نقض عهد طرف مقابل است. تجربه طرف مقابل از توان جمهوری اسلامی ایران برای احیای ظرفیت هستهای خود در زمانی کوتاه و تلاش و پافشاری هیات مذاکرهکننده برای حفظ و صیانت از دستاوردهای جدید هستهای (بعضا در حوزههایی که طبق برجام دستیابی به آنها به سالها بعد موکول شده بود) به تعهدات ایران ویژگی «بازگشتپذیری سریع» (Rapid reversibility) بخشیده است. همچنین طرف مقابل اکنون بهخوبی آگاه است که اجرای تعهدات هستهای از سوی ایران، «اجرای مشروط» (Conditional implementation) خواهد بود و تا زمانی ادامه خواهد داشت که طرف مقابل براساس معیارهای راستیآزمایی مدنظر ایران به تعهدات خود پایبند باشد و درصورت نقض عهد ازسوی طرف مقابل توان هستهای ایران بهسرعت قابلاحیا خواهد بود.ازاینرو نمایندگان دولت را ملزم کردهاند که ابتدا باید گزارشی از رفع تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران و انجام بدون مانع معاملات اقتصادی به مجلس ارائه دهد و بعد از راستیآزمایی، دولت میتواند تعهدات خود را در راستای کاهش فعالیتهای هستهای آغاز کند.
مذاکرات در چه مرحلهای است؟
دور هشتم مذاکرات وین بهمنظور رفع تحریمهای آمریکا علیه ایران از روز سهشنبه ۱۹بهمنماه و بعد از تنفسی ۱۱روزه برای مشورت هیاتها با پایتختهایشان با حضور هیاتهای ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) در پایتخت اتریش از سر گرفته شد و از آن زمان تاکنون در سطوح و فرمتهای مختلف درحال برگزاری است. در طول حدود یکماه گذشته، کار فشردهای در زمینه نهاییسازی متون پیشنویس توافق احتمالی در وین انجام گرفته است و در این مدت، دو بسته پیشنهادی یکی از جانب طرف غربی و یکی از جانب هیات ایرانی روی میز قرار گرفته است. در این مدت تلاش شده است تا با توجه به اشتراکات دو متن و همچنین انجام مشورت و رایزنی طرفهای مختلف، ازجمله با مشارکت هماهنگکننده گفتوگوها، بهمرور اختلافات در متون کاهش یافته و طرفین به سمت دستیابی به متنی واحد و بدون اختلافنظر حرکت کنند. اما باوجود پیشرفتهای صورتگرفته، هنوز چند موضوع حلنشده وجود دارد و هنوز نمیتوان در مورد امکان یا زمان دستیابی به توافق پیشبینی کرد.برهمین اساس، «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن ابراز خوشبینی نسبتبه رسیدن به یک توافق خوب در مذاکرات وین، در مصاحبه با «کریستین امانپور»، مجری شبکه «سیانان» گفت که آمریکا و غرب مسوول شکست احتمالی مذاکرات هستند. او همچنین در دیدار جوزپ بورل در مونیخ اظهار داشت: اکنون وقت آن رسیده که آمریکا و سه کشور اروپایی با اخذ تصمیمهای سیاسی لازم، نشان دهند اراده واقعی برای رسیدن به توافق در کمترین زمان را دارند. اگر ابتکارات ایران نبود، تا این حد به توافق نزدیک نبودیم ولی طرف مقابل باید بداند تهران خطوط قرمز خود را نادیده نخواهد گرفت.
مهمترین محور بیانیه مجلس حول اخذ تضمین از آمریکا تاکید دارد که طی آن نیز نمایندگان خواستهاند گام اول را در اجرای تعهدات باید آمریکا بردارد. این عدم اعتماد به آمریکا، ریشه در تجربه سالهای گذشته ایران دارد.
روزنامه صبح نو