ائتلافی برای امنیت منطقه یا سازش‌کاری جدید؟

نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس روز دوشنبه از افتتاح ستاد فرماندهی نظامی مشترک کشورهای عضو این شورا شامل عمان، بحرین، امارات، قطر، سعودی و کویت در ریاض خبر داد.

در همین چارچوب دبیرکل شورای همکاری گفت که افتتاح مقر فرماندهی نظامی مشترک با هدف حفظ ثبات کشور‌های عضو و توانمندی‌ آنها برای داشتن نیروی متحد متشکل از پدافند زمینی، هوایی و دریایی متناسب با تهدیدات پیش روی منطقه و عامل بازدارنده برای حفاظت از شهروندان در برابر هرگونه تهدیدات خارجی صورت گرفته است.

نگاهی بر کارنامه شورای همکاری خلیج فارس نشان می‌دهد که اعضای این شورا پس از 4 دهه نتوانسته‌اند هیچ انسجام و وحدتی داشته باشند چنانچه حتی توان ایجاد پول واحد را نیز نداشته‌اند.

تحولات سال 2017 و چند پاره شدن شورا در میان تنش‌های عربستان و قطر گواهی بر این امر است که شورا توانی برای انسجام در هیچ حوزه‌ای نداشته و ائتلاف نظامی-امنیتی کنونی بیشتر به یک رویاپردازی روی کاغذ شباهت دارد تا یک واقعیت قابل اجرا.

رژیم سعودی از سال 2014 یعنی از زمان به قدرت رسیدن خاندان سلمان همواره به دنبال عرض اندام برای ایجاد ائتلاف به رهبری ریاض بوده که طرح ناتوی عربی و نیز طرح ارتش واحد اسلامی نمونه‌ای از آن است.

نکته آنکه؛ تمام این ائتلاف‌ها در حد برگزاری چند نشست ظاهری و نیز بعضا معرفی ریاض به عنوان مرکز هماهنگی اعضا باقی مانده و سعودی نتوانسته هیچ‌یک از این ائتلاف‌ها را اجرایی کند. 

این تجربه‌ها نشان‌گر ناتوانی سعودی در اجماع‌سازی است که بر مبهم بودن اهداف و سرنوشت ستاد فرماندهی نظامی مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس که اکنون مطرح شده افزوده است.

از سویی؛ کارنامه شورای همکاری خلیج فارس نشان می‌دهد که هدف‌گذاری برخی از اعضای شورا تنها در مسیر تحقق اهداف آمریکا بوده و نه تنها به منافع و امنیت منطقه بلکه حتی به منافع اعضای شورا نیز توجهی ندارند و فقظ مجری خواسته‌های آمریکا هستند.

نتیجه این رویکرد را می‌توان در حمایت این کشورها از تروریسم تحمیلی به منطقه، مقابله با خواست ملت‌های منطقه در حمایت از مقاومت علیه رژیم صهیونیستی و اخراج آمریکا از منطقه و جنگ‌افروزی مستقیم آنها نظیر جنگ و کشتار مردم یمن می‌توان مشاهده کرد.

از سوی دیگر؛ آمریکا با دزدی دریایی آب‌راه‌های منطقه را ناامن کرده، لذا اتحاد نظامی با این کشور یعنی زمینه‌سازی برای تشدید رفتارهای خراب‌کارانه و گسترش دزدی‌های دریایی این کشور.

با توجه به آنچه بیان شد، این سوال مطرح است که هدف از تشکیل مرکز نظامی مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس چیست؟

نخست؛ سعودی در سال‌های اخیر کوشیده شورای همکاری خلیج فارس را به زیر سلطه خود در آورد. حال که سعودی در باتلاق یمن گیر افتاده و وضعیت داخلی و جهانی خاندان سلمان نیز بسیار متزلزل است، آل‌سعود می‌خواهد با چنین اقدامات حاشیه‌ای و تبلیغاتی خود را قدرت برتر منطقه و پدرخوانده شورا نشان دهد.

دوم؛ سعودی که خود را متعهد به اجرای خواسته‌های آمریکا می‌داند، اکنون که دولتمردان آمریکا در داخل و خارج با بحران مواجه هستند سعی در گسترش این خوش خدمتی دارد تا در بازیابی اقتدار و تحقق اهداف آمریکا موثر باشد. 
از شعارهای دوران بایدن حمایت از متحدان از جمله در غرب آسیا برای تشکیل ائتلاف برای تامین منافع آمریکا بوده است که در سفر اخیر مقامات نظامی و سیاسی این کشور به منطقه نیز مکرر تکرار شد.

تشکیل ناگهانی مرکز نظامی مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را می‌توان در چارچوب نمایش توان آمریکا برای متحدسازی اعضای شورا در اجرای آنچه مقابله با ایران و گروه‌های مقاومت و تامین منافع آمریکا می‌نامند ارزیابی نمود.

سوم؛ برخی اعضای شورا با وجود مخالفت سایر اعضا و ملت‌های منطقه در مسیر سازش با رژیم صهیونیستی قرار گرفته و توافقات امنیتی و نظامی با این رژیم نیز امضا کرده‌اند که نام امارات و بحرین به صورت آشکار و سعودی نیز به صورت غیر علنی در این لیست مشاهده می‌شود.

با توجه به طراحی آمریکا و سازشکاران برای توجیه و گسترش همگرایی امنیتی و نظامی با رژیم صهیونیستی به بهانه امنیت منطقه به ویژه امنیت دریایی می‌توان تاسیس این مرکز را اقدامی در جهت ابعاد جدید سازشکاری با رژیم صهیونیستی دانست.

بر این اساس؛ تاسیس این مرکز از سوی سعودی در چنین شرایطی نه تنها گامی برای امنیت منطقه نیست بلکه به دلیل وابستگی سعودی به آمریکا و نیز نگاه سازش‌کارانه آن با رژیم صهیونیستی در نهایت گامی در جهت ناامن‌سازی منطقه خواهد بود.