×
فرهنگی
شناسه خبر : 76672
تاریخ انتشار : شنبه 1400/08/15 ساعت 18:32
گفتمان سیاسی-اجتماعی جدید؛ گذرگاهی سهل و ممتنع!

نورنیوز بررسی کرد؛

گفتمان سیاسی-اجتماعی جدید؛ گذرگاهی سهل و ممتنع!

تحول گفتمانی و رفتاری جدید به همان میزان که می‌تواند امیدآفرین و انگیزه‌بخش بوده و جامعه را برای هر نوع تغییر و جهشی همراه سازد در صورت عدم انطباق شعار و عمل می‌تواند به سونامی وحشتناکی تبدیل شود که پایان آن متصور نیست.

نورنیوز ـ گروه سیاسی: آنها که فضای سیاسی دهه هفتاد ایران را لمس کرده‌اند به خوبی به یاد دارند که چگونه موجی از ادبیات جدید سیاسی در فضای عمومی رونمایی شد و رفته رفته جامعه و محافل سیاسی را درگیر خود کرد. 

جامعه مدنی، توسعه سیاسی، آزادی و... کلیدواژه هایی بودند که آن روزها روزنامه‌خوان‌ها یاد گرفته و در بحث‌های سیاسی‌شان از آن استفاده می‌کردند. 

البته این ویژگی تنها مربوط به این دوره نبود بلکه در تمام ادواری که رویکرد و ادبیاتی متفاوت در ایران متولد شد و رشد کرد، فضای جامعه، ادبیات سیاسی متناسب با آن را دریافت نمود و به کار برد، چنانچه در ادوار بعدی کلیدواژه‌هایی چون عدالت و تدبیر و... چنین شرایطی را پدید آوردند. 

تولید این ادبیات البته خاستگاه و شیوه‌های متفاوتی دارد، گاهی سیاست‌مداران با کاربرد هوشمندانه یک مفهوم آن را وارد ادبیات عمومی می‌کنند و گاهی مطبوعات مبدأ شکل‌گیری این ادبیات می‌شوند، چنانچه در مشروطه مفاهیمی مانند ملت، قانون‌گرایی، آزادی‌خواهی، انجمن، جراید و... وارد ادبیات سیاسی ایرانیان شد و در جریان انقلاب اسلامی نیز مفاهیم استقلال، آزادی، مبارزه با استکبار، مستضعفین، مقاومت و... مورد تاکید آحاد جامعه قرار گرفت.

از منظر جامعه‌شناسی سیاسی می‌توان پدیده‌ تمایل مردم و نخبگان به خلق معانی جدید را نشانه‌ای از پویایی جامعه سیاسی دانست. به بیان دقیق‌تر؛ مردم در جامعه‌ای به مقوله سیاست توجه می‌کنند که امید و پویایی در آن زنده باشد، از این رو کاربرد ادبیات مناسب و باورپذیر از سوی رسانه‌ها و نخبگان می‌تواند نشانه تحول و امیدواری در جامعه باشد.

در نقطه مقابل، کاربرد مفاهیم بی‌آنکه توان و ظرفیت لازم برای دستیابی به جوهره اصلی آن فراهم شده باشد نه تنها پایدار نمی‌ماند بلکه به سرعت در برابر امید مردم قرار گرفته و پویایی و تعالی را مخدوش می‌کند و حداقل خسارت شکل‌گیری چنین وضعیتی، بی‌اعتمادی جامعه برای همراهی با هر چشم‌انداز امیدبخش دیگری است.

بروز این رخداد در دهه‌های اخیر و پس از آگاهی مردم به عدم التزام کامل جریان‌های حاکم به شعارهایشان، سرمایه اجتماعی نظام را دچار آسیب کرد و عناصر بنیادینی چون اعتماد، امید، رضایت و مشارکت در جامعه را که لازمه حکمرانی مطلوب است را دست‌خوش تغییر نزولی نمود. 

تغییرات سیاسی معنادار رویکرد مشارکت‌کنندگان در انتخابات مختلف طی ادوار گذشته یکی از آثار قطعی شکل‌گیری چنین شرایطی در جامعه ایران است.

با این حال؛ امروز حرکت جدیدی در احیای امید و بازیابی سرمایه اجتماعی آغاز شده و دائما کلیدواژه‌هایی مانند «حقوق عامه»، «حقوق مردم»، «مقابله با فساد»، «حقوق زنان»، «حقوق زندانیان» و... از سوی مسئولین سه قوه مورد تاکید قرار می‌گیرد. 

این ادبیات جدید در فضای حکمرانی از سوی هر سه قوه که با همراهی رسانه‌ها تبدیل به یک گفتمان سیاسی-اجتماعی پیشرو شده، عملا جامعه را با یک تحول گفتمانی مواجه و امیدها و انتظارات به حق بسیاری را در لایه‌های مختلف اجتماعی ایجاد کرده است. 

توجه واقعی به جایگاه مردم در نظام سیاسی کشور موضوع کلیدی در این گفتمان جدید است که می‌توان تجلی آن را در گفتار و رفتار مسئولین سه قوه مشاهده کرد. اما این گفتمان جدید چرا و با توجه به چه شرایطی در کشور شکل گرفته است؟

به نظر می‌رسد؛ به خطا رفتن مسئولین در برخی حوزه‌ها در گذشته که عملا منجر به بروز احساس بیهودگی و مورد توجه قرار نگرفتن از سوی بخش وسیعی از جامعه طی این سال‌ها شده و نهایتا اعتماد آنان را نسبت به کارگزاران نظام کاهش داده، دلیل اصلی شکل‌گیری این گفتمان جدید است. 

این رویکرد و تحول گفتمانی و رفتاری در امر حکمرانی اما؛ به همان میزان که می‌تواند امیدآفرین و انگیزه‌بخش باشد و جامعه را برای هر نوع  تغییر و جهشی همراه سازد در صورت عدم انطباق شعار و عمل می‌تواند به سونامی وحشتناکی تبدیل شود که پایان آن متصور نیست. 

شواهد امر البته نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد به ویژه آنچه در زیر مجموعه قوه قضائیه و همچنین طی سه ماه گذشته در قوه مجریه می‌گذرد، این چارچوب گفتمانی در حال تحقق عملی است و ارکان قوای ذکر شده با حساسیتی معنادار در مسیر شعارهای ارائه شده گام بر می‌دارند.

تحول معنادار و ملموس در دستگاه قضایی و تغییر نوع رفتار مسئولین اجرایی با «مردم» که همزمان با شعار کارآمدی صورت گرفته، نشان از آغاز خوب این دگرگونی در امر حکمرانی دارد.

نکته مهم در این خصوص اینکه؛ شرایط امروز با دهه‌های گذشته تفاوت‌های ماهوی پیدا کرده و ابزار رصد و ارزیابی جامعه از عملکرد مسئولین بسیار به روزتر شده به گونه‌ای که کمترین خطا دیده شده و نسبت به آن واکنش سریع نشان داده می‌شود، مانند آنچه درباره برخی انتصابات رخ داد و مسئولان مربوطه مجبور به عقب‌نشینی شدند. 

بر این اساس؛ باید به الزامات تحقق گفتمان مذکور در تمام سطوح حکمرانی توجه ویژه کرد و با کنار گذاردن خطوط قرمز جناحی و خانوادگی نسبت به انجام تمام امور، ذیل شعارهای داده شده حساس بود.

از این رو باید همه ارکان حاکمیت با همراهی منتقدین و رسانه‌ها، امیدآفرینی حول محور مردم و حقوق عامه مردم را در دستور کار خود قرار دهند و نگذارند مردم نسبت به آرمان‌های نهفته در این ادبیات جدید سیاسی که امیدواری زیادی را در حوزه بازیابی حقوق عامه ایجاد کرده است، ناکام بمانند.

نورنیوز» در انجام رسالت رسانه‌ای خود مستمرا به این موضوع و میزان انطباق شعارها و رفتار مسئولین خواهد پرداخت.


اخبار مرتبط
بی توجهی فیس بوک به استفاده نادرست کاربرانش از این شبکه اجتماعی
یکشنبه 1400/08/16 ساعت 13:44
بی توجهی فیس بوک به استفاده نادرست کاربرانش از این شبکه اجتماعی
اسناد داخلی افشا شده از فیس‌بوک نشان می‌دهد محققان این شرکت از استفاده غلط و نامناسب کاربران از شبکه اجتماعی مذکور آگاه بوده و به این مساله بی توجهی کرده‌اند.
ترخیص 140 هزار تن روغن دپو شده از گمرک پیگیری قضایی
یکشنبه 1400/08/16 ساعت 09:45
ترخیص 140 هزار تن روغن دپو شده از گمرک پیگیری قضایی
رئیس کل دادگستری استان هرمزگان از آغاز روند ترخیص و بارگیری 140 هزار تن روغن خوراکی وارداتی دپو شده در گمرک شهید رجایی بندرعباس در پی ضرب‌الاجل دستگاه قضایی خبر داد.
غریب آبادی: اروپایی‌ها به سیاست دوگانه و مخرب خود در حوزه تروریسم پایان دهند
شنبه 1400/08/15 ساعت 20:44
غریب آبادی: اروپایی‌ها به سیاست دوگانه و مخرب خود در حوزه تروریسم پایان دهند
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: اروپایی‌ها به سیاست‌های دوگانه و مخرب خود در حوزه تروریسم و حقوق بشر پایان دهند.
استاندارد‌هایی غیراستاندارد!
چهارشنبه 1400/08/12 ساعت 14:05
مهدی توکلیان
استاندارد‌هایی غیراستاندارد!
هیچ فردی در جامعه امروز نمی‌تواند در زندگی انزواگرایانه و انفرادی به صلاح موردنظر برسد و تزاحمی برای اجتماع نداشته باشد و هیچ مدیریت اجتماعی هم وجود ندارد که بتواند عضوی از اجتماع خویش را نادیده بگیرد.
چگونه می‌شود بدون طرح شکایت به همسایه مزاحم تذکر داد؟
شنبه 1400/08/08 ساعت 10:55
نورنیوز بررسی کرد؛
چگونه می‌شود بدون طرح شکایت به همسایه مزاحم تذکر داد؟
به موجب قانون اساسی، هیچ کس نمی‌تواند برای برخورداری از حقوق خود، سبب اضرار یا ضرر رسانیدن به دیگران شود.
ویدئو: چرا کسب‌وکارهای نوظهور در ایران به حقوق جامعه بی‌توجهند؟
سه‌شنبه 1400/07/27 ساعت 17:00
ویدئو: چرا کسب‌وکارهای نوظهور در ایران به حقوق جامعه بی‌توجهند؟
استارتاپ‌ها به عنوان یکی از جنبه‌های نوظهور فناوری دیجیتال، در ایران با سرعتی چشم‌گیر و البته نامتوازن توسعه پیدا کردند.
چرا کسب‌وکارهای نوظهور در ایران به حقوق جامعه بی‌توجهند؟!
شنبه 1400/07/24 ساعت 11:17
نورنیوز بررسی کرد؛
چرا کسب‌وکارهای نوظهور در ایران به حقوق جامعه بی‌توجهند؟!
کسب‌وکارهای اینترنتی به عنوان یک پدیده وارداتی جایگاه خود را در ساخت اجتماعی و اقتصادی کشور تثبیت کرده ولی شتاب توسعه آنها بسیار بیشتر از سرعت معقولی بوده که برای نهادینه شدن فرهنگ استفاده از خدمات آنان مورد نیاز است و همچنان نیز ادامه دارد.
مدعی‌العموم مانع تضییع حقوق مشتریان دیجی‌کالا شود
چهارشنبه 1400/07/14 ساعت 11:31
نورنیوز بررسی کرد؛
مدعی‌العموم مانع تضییع حقوق مشتریان دیجی‌کالا شود
بسیاری از بلاگرها و ارزیابان حوزه فروش آنلاین (دیجیتال مارکتینگ) معتقدند دست‌کم به سه دلیل نباید از دیجی‌کالا خرید کرد: «غیر رقابتی بودن کالا»، «زمان‌بندی نامناسب برای تحویل کالا» و «محتوای غیرقابل ‌اعتماد».
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
زنگ خطر پایان سیاست دوحزبی در انگلیس/ فاراژ در آستانه نخست‌وزیری؟
سخنان سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل
مستند ایرانی جایزه جشنواره بوسان را گرفت
فرزند شهید نصرالله: آمریکا از طرح‌های شیطانی علیه کشورهای اسلامی استفاده می‌کند
مورایس: استقلال در حال رشد است
واکنش ایران به سخنرانی «نتانیاهو» در مجمع عمومی سازمان ملل در مقابل صندلی‌های خالی
ظریف: فعالسازی اسنپ‌بک، سودی برای اروپا نخواهد داشت
پزشکیان: اقدامات رئیس‌جمهور آمریکا منطقه را به سمت آتش سوق می‌دهد
آلمان: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهند شد
کشورهای اسلامی برای مردم خود و ملت‌های مسلمان با توسعه همکاری‌ها امنیت و رفاه ایجاد کنند
تکذیب بازرسی آژانس در فردو و نطنز +فیلم
ترافیک سنگین در تمامی محور‌های ورودی تهران
چین: فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک به حل اختلافات کمکی نخواهد کرد.
تعقیب و گریز قاچاقچیان سوخت توسط پلیس هرمزگان
بن بست مذاکرات امنیتی بین اسرائیل و سوریه در آخرین لحظه
ایران جهان را به ایستادگی در برابر استانداردهای دوگانه و مزورانه فرامی‌خواند
شهادت 93 دانش‌آموز و 30 استاد دانشگاه در جنگ 12 روزه
اعلام زمان رای گیری شورای امنیت درباره ایران
وزیر خارجه عراق حمله به هر شهرونده عراقی را حمله به عراق دانست
جدول به روز لیگ برتر پس از بازی استقلال
تحقیر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
استقلال(1) -شمس آذر (1) /توقف آبی پوشان در خانه+ فیلم
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
X
آگهی تبلیغاتی