نورنیوز ـ گروه سیاسی: «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه هفته گذشته در سفر به بروکسل با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو داشت.
آنچه در این مذاکرات بر آن تاکید شد، نه الزاما احیای مذاکرات و یا بازگشت آمریکا به برجام بلکه لزوم برداشتن گام‌های عملی 1+4 برای لغو تمام تحریم‌ها بود.
دستور کار این نشست با توجه به کارنامه اروپا بیان‌گر چند اصل اساسی است:
نخست؛ بی‌صداقتی اروپایی‌ها و اصرار آنها بر استمرار تحریم‌ها و بازی در پازل فشار حداکثری آمریکا، نگاه منفی جامعه جهانی به اروپا را به همراه داشته و جهانیان این کشورها را به غیرقابل اعتماد بودن و بدعهدی می‌شناسند.
این دیدگاه منفی جهانی در حالی که اروپا به شدت نیازمند ارتباطات اقتصادی برای بهبود بحران اقتصادی است که در آن گرفتار شده، هزینه‌های سنگینی برای این کشورها رقم زده است.
دوم؛ اطاعت مطلق اروپا از آمریکا، ماهیت ذاتی این اتحادیه را متزلزل ساخته و جهانیان اروپا را نه یک بازیگر مستقل که بازیچه‌ای می‌دانند که صرفا تایید کننده نظرات آمریکا شده است.
این نگاه چنان همه‌گیر شده که «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رسما اعلام کرده اروپا هویت جهانی خود را از دست داده و در حد یک بیانیه صادر کن تنزل کرده است.
نکته اساسی آنکه آمریکا و ناتو با خروج ناگهانی و غیرمسئولانه خود از افغانستان آن هم با آن وضعیت اسفناک و شکست خورده از یک سو حقارتی سنگین را به اروپا پس از ۲۰ سال اشغالگری تحمیل کرد و از سوی دیگر موجی از پناه‌جویان افغان را راهی اروپا کرد که هزینه‌های اقتصادی و امنیتی سنگینی برای این کشورها به همراه دارد.
این سیاست تحمیلی آمریکا چنان برای اروپا پر هزینه بوده که افرادی همچون بورل، مکرون رئیس جمهور فرانسه و مرکل صدر اعظم آلمان خواستار تشکیل ارتش مستقل اروپایی به جای دل بستن به ناتو تحت فرماندهی آمریکا شده‌اند.
مجموع این چالش‌ها در حالی اروپا را فرا گرفته که ایران فرصتی را پیشِ روی آنها قرار داده تا ضمن جبران اشتباهات گذشته بتوانند به جای پرداختن هزینه‌های وابستگی به آمریکا، در ساختاری جدید و در قالب چندجانبه‌گرایی جهانی ایفای نقش کنند.
تاکید باقری بر مذاکره با گروه 1+4 و فراهم نبودن شرایط برای بازگشت آمریکا به برجام و نیز مرجعیت قائل شدن برای اروپا در هماهنگ‌سازی مذاکرات و رد ادعای آمریکا که گفته بود ایران باید پاسخ سوالاتش را از آمریکا دریافت کند، نه تنها نشان از اقتدار و استقلال تهران در تدوین سیاست داخلی و خارجی دارد که فرصتی برای اروپاست تا بتواند از باتلاق همراهی با کاخ سفید خارج شود.
اکنون اروپا میان دو گزینه باید یکی را انتخاب کند؛ یا به اطاعت محض از آمریکا ادامه دهد که نتیجه آن استمرار روند رو به زوال اروپای واحد است، یا فرصتی را که تهران برایش ایجاد کرده مغتنم شمرده و در راه اصلاح رفتار خود و بازگشت به عصر چندجانبه‌گرایی گام بردارد.
لغو تمام تحریم‌های ضد ایرانی و اقدام عملی در ناکارآمدسازی تحریم‌های آمریکا، پایان دادن به مواضع غیرسازنده و زیاده‌خواهی‌هایی چون تعلیق فعالیت‌های هستهای، باز شدن مسائل منطقه‌ای و موشکی در مذاکرات، جبران خسارت‌های ایران بدلیل بی‌تعهدی غرب و... گام‌های مقدماتی برای نمایش عملی تغییر رفتار اروپایی‌ها است.
در این راستا؛ موضع‌گیری سران تروئیکای اروپایی در دیدار با «جو بایدن» در حاشیه نشست گروه 20 در ایتالیا، در قبال ایران و برجام سنگ محکی برای سنجش ادعاهای آنها خواهد بود.
اروپا با این سابقه منفی باید بداند که پنجره مذاکره همیشه باز نخواهد بود و فرصتی که اکنون ایران پیش پای آنها قرار داده، در صورت استمرار بی‌صداقتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن حذف خواهد شد، خصوصا اینکه تهران با تکیه بر داشته‌های درونی و دیپلماسی منطقه‌ای و عملگرایانه برای رسیدن به اهداف اقتصادی گام برخواهد داشت و معطل غرب نخواهد ماند.