نورنیوز ـ گروه جامعه: تابعیت رابطه‌ای است که هر فرد با دولت مورد تبعیت برقرار می‌کند. این رابطه می‌تواند از بدو تولد با توجه به سیستم اعطاء تابعیت مورد پذیرش آن کشور به او اعطا شود.
اعطاء تابعیت همواره از بدو تولد اتفاق نمی‌افتد بلکه تحت شرایطی یا بنا به اتفاقات و یا به درخواست فرد می‌تواند تغییر کرده و تابعیت جدیدی به او داده شود.
کشورها معمولا به سختی اجازه ترک تابعیت می‌دهند و شروط سخت‌گیرانه‌ای را برای آن وضع می‌کنند. مثلا در طول سال فقط به تعداد معینی از افراد اجازه ترک تابعیت می‌دهند.
معمولا کشورهای مختلف برای ترک تابعیت ضوابطی را مشخص می‌کنند که افراد متقاضی باید واجد آن باشند. یکی از شروط عمومی برای ترک تابعیت، سن است. در ماده ۲۸۸ قانون مدنی ایران سن ترک تابعیت ۲۵ سال تعیین شده است.
کسب تابعیت نیز در چارچوب مقرراتی قابل انجام است که معمولا سخت‌گیرانه است. بر اساس مواد قانون مدنی ایران، شرایط کسب تابعیت در ایران عبارت است از:
-رسیدن به سن ۱۸ سال تمام حتی در صورتی که متقاضی، حکم رشد گرفته باشد
-سکونت ۵ سال متوالی یا متناوب در ایران
- انجام دادن خدمت وظیفه عمومی در صورتی که این خدمت در قوانین کشور متبوع فرد اجباری باشد
-محکوم نشدن به جنحه مهم یا جنایت غیر سیاسی در هیچ کشوری
-داشتن تمکن مالی یا شغل معین برای امرار معاش
طبق ماده ۹۸۳ قانون مدنی، قانون‌گذار استثناء شرط اقامت را در ماده ۹۸۰ بیان کرده است.
بر اساس ماده ۹۸۰ قانون مدنی ایران در مورد شرط اقامت افراد متقاضی تابعیت در ایران، استثنائاتی نیز برای برخی افراد با شرایط خاص در نظر گرفته شده است.
افرادی می‌توانند درخواست تابعیت ایران را بدون شرط اقامت داشته باشند که به امور عام المنفعه در ایران خدمت کرده باشند مانند پزشکان، دانشمندان و متخصصان و خارجی‌هایی که همسر ایرانی داشته باشند با تصویب درخواست آنها در هیئت وزیران از شرط اقامت ۵ ساله معاف می‌شوند.
افرادی که به تابعیت ایران در می‌آیند از تمامی حقوقی که برای ایرانیان در نظر گرفته شده برخوردار خواهند شد.
در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، تصدی برخی مشاغل برای افراد خارجی که تبعیت ایران را پذیرفته‌اند ممنوع است.
مشاغلی که تصدی آن از سوی افراد تازه تبعه ممنوع می‌باشد، عبارتند از: ریاست جمهوری و معاونان او، شورای نگهبان، ریاست قوه قضائیه، وزارت و کفالت وزارت، استانداری، فرمانداری، نمایندگی مجلس شورای اسلامی، شوراهای استان و شهرستان و شهر، وزارت امور خارجه و اشتغال در هرگونه پست یا مأموریت سیاسی، اشتغال به قضاوت، رده‌های فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی و تصدی پست‌های مهم اطلاعاتی و امنیتی.