×
فرهنگی
شناسه خبر : 76162
تاریخ انتشار : یکشنبه 1400/07/25 ساعت 14:54
فقدان امنیت شغلی و مزد ناچیز کارگران را فراری می‌دهد

فقدان امنیت شغلی و مزد ناچیز کارگران را فراری می‌دهد

برخی از کارشناسان حوزه کار معتقدند، مشکل جدید بازار کار ایران یعنی‌عدم تمایل نیروی کار برای اشتغال ریشه در مشکلات مزدی، نبود امنیت شغلی و ضعف تشکل‌یابی دارد.

نورنیوز-گروه جامعه: بررسی شرایط بازار کار ایران نشان می‌دهد، تاثیر محدودیت‌های کرونایی که به واسطه تحریم‌های اقتصادی ایران دو چندان شده، این بازار را با مشکل جدیدی روبرو کرده است که بیشتر در کشورهای پیشرفته به چشم می‌آمد. پایین بودن میزان دستمزد کارگران و ناتوانی آن‌ها در کنترل معیشت زندگی سبب شده تا بخشی از نیروی کار فعال کشور دیگر تمایلی برای قرار گرفتن در روابط کارگر و کارفرمایی نداشته باشند و به اشتغال خود پایان دهند. 

تورم به صورت مستقیم بر زندگی کارگران و اقشار کم درآمد جامعه اثر می‌گذارد و قدرت خرید آن‌ها را کاهش می‌دهد. سیر صعودی افزایش نرخ تورم در سال 1400 بسیار مشهود است و زندگی بسیاری از اقشار جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده. بسیاری از کارگران در سال جاری نسبت به پایین آمدن قدرت خرید معترض بودند درحالیکه در حوزه‌های غیرمولد، درآمدهای بیشتری نسبت به مزد کارگری دریافت می‌کنند. این همه موجب شده واحدهای تولیدی با معضل جدیدی به نام کمبود نیروی کار مواجه شوند.

واحدهای تولیدی شهرک صنعتی «کاوه» شهرستان ساوه در این روزها به نیروی کار ماهر یا ساده مورد نیاز دارند اما بر خلاف انتظار کمتر کارگری حاضر به اشتغال در این واحدهای تولیدی است. شاید مشکلات متعددی که در طول سال‌های گذشته در بازار کار ایران ریشه دوانده، سبب می‌شود تا نیروی کار از کارگاه‌ها گریزان باشند. به گفته برخی از کارشناسان روابط کار، دستمزد ناچیز، نبود امنیت شغلی و ضعف برای تشکیل تشکل‌های کارگری هرکدام مواردی هستند که کارگران را از بازار اشتغال رسمی فراری می‌دهند. 

تحصیلات و دستمزد ناچیز، نیروی کار را از کارگری دور می‌کند

بنگاه‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی شهرک «کاوه» شهر ساوه از نبود نیروی انسانی و کارگر گلایه دارند و کمبود کارگر ساده و ماهر را یکی از دغدغه‌های اصلی خود می‌دانند زیرا بر این باور هستند، نبود نیروی انسانی موجب کاهش نرخ بهره‌وری و افزایش بیکاری پنهان می‌شود. 

اگرچه کافرمایان شهرک صنعتی ساوه مدعی پرداخت دستمزد اضافی هستند اما مزد بیشتر گرهی از کار آن‌ها بازنخواهد کرد. به گفته کارفرمایان، هیچ واحدی کمتر از حداقل مزد تعیین شده به کارگران پرداخت نمی‌کند و با این وجود اغلب کارگاه‌ها به دلیل کمبود نیروی کار، دستمزدی بیشتر از حداقل مزد قانونی می‌پردازند. 

درواقع کارفرمایان پرداخت دستمزد بیشتر را ایده‌ال می‌دانند و از آن به عنوان تبلیغ جذب نیروی انسانی استفاده می‌کنند. اگرچه این باور در میان کارفرمایان وجود دارد اما گویا افزایش چندصد هزار تومانی مزد نمی‌تواند پاسخگوی رشد شتابان نرخ تورم و هزینه‌های معیشت در ایران باشد؛ آنهم وقتی مرکز آمار ایران در گزارشی نرخ تورم نقطه به نقطه شهریور امسال را 43.7 درصد اعلام کرده است. 

حسین حبیبی (عضو هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور) باور دارد که دستمزد، رکن اصلی شرایط کار است. به گفته وی، در شرایط فعلی، بسیاری از نیروی کار دارای تحصیلات آکادمیک هستند؛ هنگامی که این نیروی انسانی برای اشتغال به کارفرمایان مراجعه می‌کند، به طور قطع با دستمزد ناچیز یا حداقل مزد حاضر به اشتغال نخواهد شد و رغبتی برای اشتغال از خود نشان نخواهد داد. 

وی ادامه داد: نیروی کار تحصیلکرده مزد را منافی سطح خود می‌دانند و از طرف دیگر دستمزد پایینی که به آن‌ها پرداخت می‌شود، نمی‌تواند نیروی کار را قادر به استفاده بهینه از سبد معیشت کند. هرکدام از این موارد می‌تواند عاملی باشد تا تمایلی برای اشتغال در میان این گروه‌ها وجود نداشته باشد. درواقع این گروه از نیروی انسانی ترجیح می‌دهد با توجه به مهارت‌هایی که به دست آورده، روی به خوداشتغالی بیاورد یا مهارتش را کنار بگذارد و وارد مشاغلی شود که هیچ ارتباطی با آن‌ها ندارد. 

کارفرمایان از هشدارها غافل بودند

بسیاری از فعالان حوزه کار باور دارند، اجرای صحیح ماده 41 قانون کار و بندهای ۲گانه آن از سوی کارفرمایان و دولتمردان به دست فراموشی سپرده شده که این موضوع آسیب‌های فراوانی بر پیکره روابط کار وارد کرده است. طبق متن ماده 41 قانون کار به تامین حداقل معیشت یک خانوار، مشروط است. مزد به هر شکلی که تعیین شود تابع نرخ تورم و هزینه‌های زندگی است و حتما در تعیین دستمزد این دو معیار باید لحاظ شوند. بنابراین با وجود اینکه قانون می‌گوید؛ می‌توانید مزد را بر اساس مناطق و صنایع تعیین کنید اما این کاملا مشروط به تامین حداقل معیشت یک خانوار 3.3 نفری است.

برخی از فعالان کارگری معتقدند که کارفرمایان از هشدار فعالان حوزه کار و کارگری در ارتباط با نادیده گرفتن مزد و اجرای ماده 41غافل بوده و هشدارهای آنان را نادیده گرفته‌اند. به گفته حبیبی؛ اگر کارفرمایان خواهان پرداخت دستمزد بیشتر و ایجاد شرایط بهتر هستند، چرا تاکنون از این موضوع غافل بوده‌اند؟ این شرایط را پیش‌بینی کرده و در جلسات وزارت کار به گوش کارفرمایان و دولتمردان رسانده بودیم. قابل پیش‌بینی بود که شرایط در آینده‌ای نزدیک به نحوی پیش خواهد رفت که کمتر کارگری حاضر خواهد شد برای کارفرما کار کند زیرا دستمزد و سایر شرایط کار ناعادلانه است. 

برخی از طرح‌های طبقه‌بندی ناعادلانه است

کارفرمایان شهرک صنعتی کاوه همچنین مدعی اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل هستند. به گفته آنها، طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌ها اجرا می‌شود؛ به طوری‌که هر فرد بسته به شایستگی و سابقه و مدرک تحصیلی حقوق متناسب دریافت می‌کند. اما حبیبی معتقد است؛ طرح طبقه‌بندی به منظورجلوگیری از بهره‌کشی از نیروی کار و برای کارگران است اما شرایط به نحوی پیش رفته که از ماهیت خود جدا می‌شود.

به گفته وی؛ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های خود مانع اجرای درست طبقه‌بندی مشاغل به معنی ماده‌های 48 و 49 قانون کار می‌شود. 

وی باور دارد: کار به جایی رسیده که برخی کارفرمایان به جای کارگران از طرح طبقه‌بندی مشاغل استقبال می‌کنند زیرا می‌توانند نیروهای تحت پوشش خود را به صورت قانونی استثمار کنند یعنی سطح شغل و وظایف را به معنای واقعی تعریف نمی‌کنند تا مزد کمتری پرداخت کنند. آنها قانون را در اختیار خود گرفته‌اند تا کارگران را استثمار کنند. 

حبیبی افزود: به قول مرحوم کاتوزیان، قانون اگر فاقد عدالت باشد، شرافتی ندارد. طرح طبقه‌بندی مشاغل می‌تواند اقدامات کارفرمایان را قانونی کند؛ حتی اگر موضوعی به هیات‌های اختلاف کشیده شود، کارگران نمی‌توانند کاری از پیش برند. 

وی تصریح کرد: دستمزد در ماده 41 و دستمزد توافقی در مواد 140، 141 و 142 از سوی قانونگذار مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در قانون کار دستمزدی بر اساس مواد 48 و 49 داریم که با ایجاد طرح طبقه‌بندی مشاغل عادلانه با توجه به شغل سطح و پست کارگر پرداخت می‌شود. 

امنیت شغلی نیز بر کاهش نیروی کار تاثیر دارد

در این میان قراردادهای موقت نمود دیگری از آسیب‌های بازار کار هستند که بنیان‌های اشتغال را از بین برده‌اند. اقناع دولت برای نوشتن آیین‌نامه‌های تبصره دو ماده هفت و ساماندهی قرارداهای موقت و راه‌اندازی هرچه سریعتر سامانه‌ی روابط کار، مشکل است. امروز کارفرمایان الزامی برای ثبت و یا تنظیم قرارداد کتبی با کارگران ندارند و نیروی کار را از ابتدایی‌ترین بنیان‌های اشتغال که همان قرارداد کار است، محروم می‌کنند به طوری که بیش از 95درصد از کارگران بدون قرارداد هستند. 

شرایط عقد قرارداد باید به نحوی پیش برود تا میزان تمایل برای اشتغال در کارگاه‌ها افزایش یابد و نیروی کار احساس امنیت شغلی کند. حبیبی تصریح کرد: دستمزد یک از ارکان اصلی بازار کار است همچنین از وجهی دیگر باید به امنیت شغلی کارگران توجه شود. امنیت شغلی نیز از عواملی است که موجب ناامیدی نیروی کار از اشتغال می‌شود؛ زمانی که حاکمیت اراده کارگر در عقد قرارداد شغلی در کارهای با ماهیت مستمر مورد توجه قرار نگیرد، امنیت شغلی نیز بی‌معنا خواهد بود. 

وی ادامه داد: ما بازار کار داریم اما تمایلی برای اشتغال وجود ندارد. چرایی عدم تمایل نیروی کار برای اشتغال باید بررسی و مشخص شود. من معتقدم تا زمانی که امنیت شغلی، دستمزد و تشکل‌یابی به معنای واقعی وجود نداشته باشد، این مشکل حل نخواهد شد. 

به گفته وی؛ بهتر است کارفرمایان و به ویژه دولت دست از انحصارگرایی خود بردارند. دولت انحصار مواد اولیه را در دست دارد و نرخ این مواد را به نفع خود تعیین می‌کند در حالی که توجهی به منافع کارگری و کارفرمایی ندارد. همچنین با تمایل به بازارهای جهانی می‌توانیم به واسطه حضور در بازارهای جهانی زمینه اشتغال پایدار و مستمر را فراهم کنیم. 

سخن پایانی

به گفته‌ی برخی از اقتصاددان‌ها، دستمزد ناچیز کارگری و تمایل برای درآمد بیشتر  سبب شده تا برخی از نیروی انسانی به کارهای غیرتولیدی و دلال مآبانه کشانده شود. امروز خط فقر چیزی حدود 11میلیون تومان است و حداقل دستمزد به همراه تمام مزایای آن 4میلیون تومان، بنابراین واضح است که کارگران برای چرخاندن چرخِ زندگیِ خود به سمتی می‌روند که دردسرِ کمتر و پول بیشتری داشته باشد. به طور قطع، کار بادرآمد بیشتر نسبت به قرارگرفتن در روابط کارگر و کارفرمایی ارجحیت دارد.

ایلنا


اخبار مرتبط
آینده برای کدام مشاغل است؟
دوشنبه 1400/08/03 ساعت 16:11
آینده برای کدام مشاغل است؟
مدیرکل دفتر پژوهش، طرح و برنامه‌ریزی درسی سازمان فنی و حرفه‌ای کشور گفت: با بهره‌مندی از مطالعات آینده پژوهی مشاغلی که در سطح بین‌المللی انجام شده، 50 شغل درحال ظهور و شایستگی‌های مورد نیاز برای آنها مورد شناسایی قرار گرفته است که به زودی استانداردهای شایستگی آنها تدوین می‌شود.
کسب تابعیت ایران تابع چه شرایطی است؟
سه‌شنبه 1400/07/27 ساعت 11:06
نورنیوز بررسی کرد؛
کسب تابعیت ایران تابع چه شرایطی است؟
تابعیت یکی از موضوعات مهم حقوق بین‌الملل و تعیین کننده شرایطی است که افراد می‌توانند بر اساس آن تابعیت کشور مورد نظر خود را درخواست کنند.
رمزارز ملی در راه است؟ جزییات + فیلم
یکشنبه 1400/07/25 ساعت 15:57
رمزارز ملی در راه است؟ جزییات + فیلم
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در آینده رمز ارز ملی را به صورت آزمایشی راه اندازی خواهیم کرد که در حال حاضر بانک مرکزی بررسی های خود را روی آن انجام می دهد.
رئیس‌جمهور دوشنبه شب با مردم سخن می‌گوید
یکشنبه 1400/07/25 ساعت 10:10
رئیس‌جمهور دوشنبه شب با مردم سخن می‌گوید
گفت و گوی رئیس جمهور با مردم دوشنبه ساعت 21 از رسانه ملی پخش می‌شود.
وزیر جهاد کشاورزی: تشکل‌ها برای حذف واسطه‌ها ورود کنند
سه‌شنبه 1400/07/20 ساعت 11:53
وزیر جهاد کشاورزی: تشکل‌ها برای حذف واسطه‌ها ورود کنند
سیدجواد ساداتی نژاد امروز در نشست مشترک با اعضای کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران اظهار کرد: اتاق تعاون نماینده غیردولتی بخش تعاون در مجامع داخلی و بین المللی است که نقش مهمی در افزایش سهم بخش تعاون در تولید، اشتغال و توسعه صادرات در حوزه غیرنفتی دارد.
مرزهای بسته ایران و مشکلات ادامه دار طلاب پاکستانی
شنبه 1400/07/03 ساعت 13:36
مرزهای بسته ایران و مشکلات ادامه دار طلاب پاکستانی
شیوع بیماری کرونا باعث بسته شدن مرزهای کشور شد ولی طلاب پاکستانی که در میانه راه تحصیل به قصد تبلیغ به کشورشان رفته بودند این روزها به موضوعی برای جامع حوزوی تبدیل شده است.
مطالبات رهبر انقلاب در حوزه کتاب
دوشنبه 1400/06/22 ساعت 14:56
مطالبات رهبر انقلاب در حوزه کتاب
رهبر معظم انقلاب پنج باید مهم در حوزه کتاب را سال‌ها پیش برشمرده‌اند‌، بایدهایی که این روزها همچنان پابرجاست و به عنوان مشکلات اصلی نشر مطرح می‌شوند.
رابطه دوسویه اشتغال غیررسمی و فقر در ایران
سه‌شنبه 1400/05/26 ساعت 11:09
رابطه دوسویه اشتغال غیررسمی و فقر در ایران
در ایران از مجموع 8/23 میلیون نفر افراد شاغل کل کشور 60 درصد آنان در مشاغل غیررسمی فعال بوده و حتی سهم اشتغال غیررسمی در بسیاری از استان ­های فقیر کشور بیش از 70 درصد است.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
تامین برق یک شهر با راکتور هسته‌ای در حیاط پشتی خانه
زمستان بدون مازوت؟ ترس مجدد از خاموشی‌ها و آلودگی هوا
زنگ خطر پایان سیاست دوحزبی در انگلیس/ فاراژ در آستانه نخست‌وزیری؟
سخنان سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل
مستند ایرانی جایزه جشنواره بوسان را گرفت
فرزند شهید نصرالله: آمریکا از طرح‌های شیطانی علیه کشورهای اسلامی استفاده می‌کند
مورایس: استقلال در حال رشد است
واکنش ایران به سخنرانی «نتانیاهو» در مجمع عمومی سازمان ملل در مقابل صندلی‌های خالی
ظریف: فعالسازی اسنپ‌بک، سودی برای اروپا نخواهد داشت
پزشکیان: اقدامات رئیس‌جمهور آمریکا منطقه را به سمت آتش سوق می‌دهد
آلمان: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهند شد
کشورهای اسلامی برای مردم خود و ملت‌های مسلمان با توسعه همکاری‌ها امنیت و رفاه ایجاد کنند
تکذیب بازرسی آژانس در فردو و نطنز +فیلم
ترافیک سنگین در تمامی محور‌های ورودی تهران
چین: فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک به حل اختلافات کمکی نخواهد کرد.
تعقیب و گریز قاچاقچیان سوخت توسط پلیس هرمزگان
بن بست مذاکرات امنیتی بین اسرائیل و سوریه در آخرین لحظه
ایران جهان را به ایستادگی در برابر استانداردهای دوگانه و مزورانه فرامی‌خواند
شهادت 93 دانش‌آموز و 30 استاد دانشگاه در جنگ 12 روزه
اعلام زمان رای گیری شورای امنیت درباره ایران
وزیر خارجه عراق حمله به هر شهرونده عراقی را حمله به عراق دانست
جدول به روز لیگ برتر پس از بازی استقلال
تحقیر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
استقلال(1) -شمس آذر (1) /توقف آبی پوشان در خانه+ فیلم
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
X
آگهی تبلیغاتی