نورنیوز- جامعه: وصیت در دین اسلام عمل مستحبی است که به آن تاکید فراوان شده است. اما این که یک فرد تا چه میزان از اموالش را میتواند وصیت نماید امر مهمی است که عدم توجه به آن میتواند سبب بروز اختلافات بسیاری در میان ورثه متوفی شود.
برای صحت وصیتنامه، وصیت کننده باید دارای پنج شرط بلوغ، عقل، اختیار، رشد و عدم خودکشی باشد. در حقیقت تنها وصیتکنندهای که اهلیت داشته باشد مجاز به تصرف در اموال خود خواهد بود.
بنابراین وصیت کودک، فرد دیوانه، مست و کسی که او را مجبور کرده باشند وصیت کند و محجوری که از تصرف در اموالش ممنوع است، صحیح نیست.
هرگاه فرد دست به خودکشی یا اعمالی بزند که باعث جراحت و یا از بین رفتنش بشود و بعد از آن وصیت کند در صورت فوت، وصیت باطل است و در صورتی که زنده بماند وصیت نافذ میباشد.
وصیتکننده میتواند در هر صورت از وصیت خود برگردد و وصیت دومی بعد از وصیت اول خود صادر کند. در این صورت وصیت دوم مورد پذیرش است و به اجرا در میآید.
بدهیها، حقوق واجب همچون خمس و زکات و کفارات از اصل مال کم میشود، حتی اگر فرد به آن وصیت نکرده باشد و شامل همه مال نیز بشود.
البته وصیتکننده میتواند تمامی اموال و داراییهای خود را برای بعد از فوت وصیت کند، اما زمانی که متوفی بیشتر از ثلث اموال خود را وصیت کرده باشد ورثه میتوانند این وصیت را قبول یا رد کنند که این امر برای رعایت حقوق ورثه است.
بر اساس ماده 825 قانون مدنی ایران، وصیت به دو نوع تملیکی و عهدی تقسیم میشود.
طبق ماده 826 قانون مدنی «وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی از مال خود را برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجانا واگذار کند.
وصیت عهدی نیز مامور کردن شخص یا اشخاصی برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگر انجام میشود.
البته نسبت به قاعده منع وصیت به بیش از یک سوم اموال، یک استثنا وجود دارد، با این توضیح که اگر فردی فاقد وارث باشد، مطابق قواعد مربوط به ترکه متوفی بدون وارث، حق خواهد داشت که به تمام اموال خود وصیت نماید، چرا که هدف از قاعده منع وصیت به بیش از یک سوم اموال، حفظ حقوق وراث بوده و در این مورد خاص، به دلیل نبودن ورثه، وصیت بر کل دارایی با مانعی مواجه نخواهد بود.