نورنیوز-گروه بینالملل: جنگ بیست ساله افغانستان (2001 - 2021)، که طولانیترین جنگ تاریخ آمریکا نام گرفته، به پایان خود نزدیک شده با نتایجی بکلی مغایر با آنچه در آغاز تصور میرفت. گزارش آوریل 2021 پروژه «هزینههای جنگ» دانشگاه براون هزینه این جنگ را برای دولت آمریکا 2261 تریلیون دلار ارزیابی کرده است. طبق این گزارش، جنگ افغانستان به بهای جان حدود 241 هزار انسان تمام شد که بیش از 71 هزار نفر آن مردم غیرنظامی، 6384 نفر آن نظامیان و پیمانکاران آمریکایی، 1144 نفر نظامیان متحد آمریکا و 685 نفر خبرنگاران و کارکنان نهادهای بشردوستانه بودند.
سیاست بیست ساله اخیر آمریکا در منطقه خاورمیانه با حادثه عجیب 11 سپتامبر2001 آغاز شد و «دوران جنگ با تروریسم» جرج بوش- تونی بلر را جایگزین دوران 45 ساله «جنگ سرد» کرد. صرفنظر از شعارها و ادعاها، هدف واقعی این استراتژی جدید، مانند «دوران جنگ سرد»، تأمین منافع مالی کانونهایی بود که ژنرال آیزنهاور در نطق تودیعش (17ژانویه 1961) آن را «مجتمع نظامی- صنعتی» نامید و از خطر آن برای آینده جامعه آمریکایی گفت. «جنگ سرد» قریب به 9 تریلیون دلار از پول مالیاتدهندگان آمریکایی را به جیب این کانونها ریخت و «جنگ با ترور» حدود 7 تریلیون دلار را. اکنون بنظر میرسد «دوران جنگ با ترور» به پایان راه خود رسیده و تداوم آن ممکن نیست ولی شاید در آینده همان کانونها دوران سومی را به شکلی جدید آغاز کنند.
این چپاول ثروت مردم آمریکا با نقش فعال کانونهای مالی- سیاسی بریتانیا بوده و هست که از سده شانزدهم میلادی سیاست ارتزاق از طریق جنگافروزی را دنبال میکردهاند. هم در دوران 45 ساله «جنگ سرد» و هم در دوران 20 ساله «جنگ با ترور» این کانونهای بریتانیایی شرکا و سودبرندگان مهم پیمانهای نظامی آمریکا بودند و درگیر دسیسههای اطلاعاتی پیچیده برای تحقق این امر.
رفتاری که در بیست ساله اخیر با افغانستان شد در این چارچوب قابل تحلیل است. بیش از دو تریلیون دلاری که هزینه جنگ افغانستان شد اگر صرف توسعه و آبادانی و رفاه مردم این سرزمین شده بود، چهره اجتماعی و سیاسی افغانستان دگرگون میشد و زمینه را برای موجودیت و گسترش پدیده «طالبان» کاهش میداد. این امر را عقل سلیم میفهمید ولی چنین نکردند زیرا هدف چیز دیگری بود.
اکنون با پیروزی نهایی قریبالوقوع طالبان تنها میتوان امید داشت که بتدریج الزامات حکومتگری این جریان را به سوی رفتارهای معتدلتر سوق دهد.