تاثیر شرایط «فورس ماژور» بر اجرای تعهدات

نورنیوز ـ گروه جامعه: فورس ماژور یا قوه قهریه به این معنی است که یکی از طرفین قرارداد بنا به دلایل غیرقابل کنترل و غیر قابل پیش‌بینی نتواند تعهدات خود را انجام دهد.
معمولا در صورت ایجاد چنین شرایطی اجرای تعهداتی که در چارچوب قرارداد بر عهده یک فرد حقیقی یا حقوقی گذارده شده بدون نیاز به پرداخت خسارت بلا وجه می‌شود.
برای فورس ماژور سه شرط، در حقوق مدنی ذکر شده است: 
اول؛ حادثه باید غیر قابل اجتناب باشد: حادثه‌ای فورس ماژور تلقی می‌شود که غیرقابل اجتناب و به تعبیر دیگر غیر قابل دفع باشد. در واقع اجرای تعهد با وقوع چنین حادثه‌ای غیر ممکن می‌شود و هیچ کس متعهد به امر غیر ممکن نیست. در حقوق ایران، ماده 229 قانون مدنی بدین شرط تصریح کرده است.
دوم؛ حادثه باید خارج از حیطه اقتدار متعهد باشد: ماده 229 قانون مدنی در این مورد به صراحت بیان کرده است که اگر متعهد به واسطه حادثه که دفع آن خارج از حیطه اقتدار اوست نتواند از عهده تعهد خود برآید محکوم به تادیه خسارت نخواهد بود.
اما در صورتی که حادثه اتفاق افتاده در حیطه اختیارات فرد باشد و بتواند آن را کنترل کند، باید به تعهدات خود عمل کند.
از مجموع این دو ماده، ویژگی‌های قانونی «فورس ماژور» به‌ روشنی مشخص می‌شود. 
سوم؛ قابل پیش‌بینی نبودن: یکی از ویژگی های فورس ماژور این است که عدم انجام تعهدات به خاطر شرایطی باشد که قابل پیش‌بینی نباشد و فرد نتواند احتمال آن را پیش‌بینی کند.
مثال مشخص شکل‌گیری این شرایط، فراگیری بیماری کرونا است که امکان پیش‌بینی وقوع آن برای هیچ‌کس امکان‌پذیر نبوده است.