نورنیوز-گروه سیاسی: با نزدیک شدن به برگزاری دور هفتم مذاکرات وین که مذاکرات سرنوشت سازی به حساب می آید مقامات فرانسه، آمریکا و آژانس بین المللی انرژی اتمی به انتقاد از ایران پرداختند. سخنگوی وزارت خارجه ایران به اظهارات وزرای خارجه آمریکا و فرانسه درباره برجام پاسخ داد.
روز گذشته «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در نشست خبری مشترک با همتای آمریکایی گفت که منتظر تصمیم نهایی ایران برای بازگشت به برجام هستیم.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا نیز در این کنفرانس خبری مشترک گفت: «باید برجام را به جعبه‌ای که در آن بود برگردانیم. اختلافات با ایران درباره شرایط بازگشت به تعهدات و توافق هستهای هنوز پابرجاست و امیدواریم شروع دوباره مذاکرات طی روزهای آینده آن را حل کند. ما زمانی به توافق می‌رسیم که ایران به تعهدات خود در توافق عمل کند».
همچنین وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز در مورد مذاکرات برای احیای برجام گفت "اختلافات جدی" با ایران در مورد برنامه هستهای این کشور وجود دارد. او هشدار داده پیشرفت برنامه هستهای ایران می‌تواند به یک "مانع غیرقابل حل" تبدیل شود.
بلینکن در مورد تاریخ احتمالی آمریکا برای خروج از مذاکرات برای احیای برجام گفته است نمی‌تواند تاریخی مشخص کند اما تاکید کرده این تاریخ "درحال نزدیک‌تر شدن" است.
مذاکرات وین به حساسترین مرحله خود رسیده است. دور ششم مذاکرات هفته پیش به پایان رسید و مذاکره کنندگان برای اخذ تصمیم به پایتخت‌های خود باز گشتند. قرار است به زودی دور هفتم مذاکرات آغاز شود.
سخنان بلینکن نشان می‌دهد بحث بازگشت ایران به برجام یکی از موارد اختلافی و مهم در مذاکرات است. ظاهرا یکی دیگر از موارد اختلافی بحث تضمین آمریکا در مورد ماندن در برجام است که در روزهای اخیر مطرح شده است. ظاهرا ایران خواستار آن است که آمریکا در این رابطه باید تضمین دهد و واشنگتن با این خواسته موافق نیست.اختلافاتی هم درباره برخی تحریم‌ها وجود دارد.
پاسخ ایران به بلینکن و لودریان
اما «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگاران در خصوص موضع اعلام شده از سوی وزرای خارجه آمریکا و فرانسه مبنی بر اینکه منتظر تصمیم ایران در زمینه بازگشت به برجام هستند، گفت: «جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت برجام را ترک نکرده که بخواهد به برجام برگردد، بلکه این آمریکاست که باید تصمیم خود را بگیرد و با لغو تحریم‌های غیرقانونی و اجرای موثر تعهدات قطعی خود، به برجام بازگردد.»
او افزود: "آمریکا و اروپایی‌ها بهتر از همه می‌دانند که ایران تصمیم خود را زمانی گرفت که به رغم خروج یکجانبه آمریکا از برجام و وضع تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه علیه مردم ایران، و به رغم بی‌عملی اروپا، در توافق باقی ماند و برجام را زنده نگهداشت."
خطیب زاده تاکید کرد: «در خلال مذاکرات وین بارها اعلام شد که این آمریکا است که توازن برجام را برهم زده و در یک عدم پایبندی کامل، عملا مانع اجرای برجام شده است. کما اینکه مکرر تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل برای توقف اقدامات جبرانی و از سرگیری اجرای تعهدات خود ذیل برجام را به شرط اجرای کامل آن از سوی آمریکا دارد و سایر طرف‌ها نیز به خوبی از موضع ایران مطلع هستند.»
این دیپلمات ارشد ایرانی معتقد است: «روشن است که اگر آمریکا تصمیم خود را بگیرد، آماده اجرای کامل تعهدات خود شود و از استفاده از تحریم‌ها به عنوان اهرم مذاکراتی دست بردارد، توافق ممکن خواهد بود.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: «موضع ما از ابتدای مذاکرات وین تا الان تغییری نکرده است، ما خواستار لغو تحریم‌های آمریکا، راستی آزمایی آنها و سپس توقف اقدامات جبرانی و از سرگیری اجرای تعهدات ایران هستیم. این طرف‌های مقابل هستند که باید تصمیم خود را بگیرند.
بیانیه آژانس
از طرف دیگر روز جمعه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای اعلام کرد «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس روز ۱۷ ژوئن نامه‌ای به مسئولان ایرانی در خصوص تمدید توافق با آژانس نوشته اما «ایران به این نامه پاسخ نداده و مشخص نکرده که آیا قصد حفظ کردن توافق فعلی را دارد یا خیر.»
در بخشی از بیانیه آمده است: «در این خصوص به پاسخ فوری ایران نیاز است. رافائل گروسی بر اهمیت حیاتی گرآوری داده از فعالیت‌های تهران به موجب این توافق تأکید کرده است.»
آژانس اتمی گفته تداوم فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت در ایران و گردآوری بی‌وقفه داده توسط تجهیزات این نهاد بین‌المللی، ضروری است.
ایران و آژانس پس از اعلام توقف اجرای پروتکل الحاقی از سوی تهران به توافقی سه ماه دست یافتند تا براساس آن ایران برخی فعالیت هسته ای خود را به صورت آفلاین ضبط کند. زمان این توافق اخیرا به پایان رسیده است. آژانس خواستار تمدید آن است اما ایران تاکنون موافقت نکرده اما گفته است همچنان به ضبط فعالیت های خود ادامه می‌دهد اما تعهدی در این باره نمی‌دهد.
پاسخ ایران به آژانس
در همین حال کاظم غریب آبادی نماینده ایران در سازمان های بین المللی به بیانیه آژانس واکنش نشان داد.
او در رابطه با گزارش مدیرکل آژانس پیرامون تفاهم فنی مشترک بین دو طرف و عدم پاسخ ایران در این خصوص، اظهار کرد: «هر چند تفاهم فنی مشترک سه ماهه میان آژانس و ایران صورت گرفت، اما باید توجه داشت که مبنای این تفاهم، تسهیل مذاکرات سیاسی و کمک به موفقیت آن در جهت مختصات مدنظر کشورمان بود و نه الزام ایران نسبت به اجرای خواست آژانس.»
غریب آبادی افزود: «بر اساس تصمیم سیاسی ایران، نقش آژانس صرفا در حد یک مجری است.»
همچنین او در توئیتی همین موضع را تکرار کرد و نوشت: «از زمانی که ایران به اجرای توافقنامه پادمان جامع خود ادامه می‌دهد ادامه یا قطع ثبت داده‌ها ارتباطی به تعهدات پادمانی ایران ندارد».
غریب آبادی افزود: «هرگونه تصمیمی که توسط ایران در این زمینه اتخاذ شود تنها بر اساس ملاحظات سیاسی بوده و آژانس نمی‌تواند و نباید آن را به عنوان چیزی که حق آن را داشته در نظر بگیرد».
امیدواری روسیه
امروز مذاکره کننده اصلی روسیه در مذاکرات وین درباره برجام ابراز امیدواری کرد که پاسخ مقامات تهران به درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تمدید توافقات فنی مثبت باشد تا از پیش‌آمدهای نامشخص و عواقب منفی احتمالی جلوگیری شود.
میخائیل اولیانوف شب گذشته (جمعه) در پیامی توئیتری درباره انقضای زمان اجرای موقت و 3 ماهه توافقات فنی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: «آژانس هنوز پاسخ مثبت ایران را دریافت نکرده که توافقات موقت فنی همچنان ادامه داشته باشد. من امیدوارم که این پاسخ مثبت باشد تا از بروز موارد نامشخص و به دنبال آن عواقب منفی این وضعیت جلوگیری شود.»
این دیپلمات روس همچنین معتقد است که امکان احیای توافقنامه هستهای در دور هفتم بسیار بالاست، هرچند کسی نمی‌تواند از قبل در این رابطه ابراز اطمینان کند.
به گفته او، هدف مذاکره کنندگان در وین آن است که بدون اتلاف وقت، وظایف خود را انجام دهند و در این راستا کیفیت سند مربوط به احیای برجام در اولویت قرار دارد.
فرارو