×
اقتصادی
شناسه خبر : 68902
تاریخ انتشار : دوشنبه 1400/03/03 ساعت 17:33
نگاهی به «مسئله برق» در ایران امروز

نگاهی به «مسئله برق» در ایران امروز

پذیرش نقصان و ناکارآمدی مسیر طی شده در اقتصاد برق در چهار دهه، نقطه آغاز این اصلاح است. و گفت‌وگوی صریح درباره این مسأله حیاتی، ضروری است.

نورنیوز-گروه‌اقتصادی: محمد فاضلی در کانال تلگرامی خود درباره «مسئله برق» نوشت: این چیزی که می‌نویسم، اکثریت شما را خوش نخواهد آمد اما خوب است بدانیم و برای آینده این کشور فکر کنیم. ادامه این مسیر همین آش است و همین کاسه. این بحث، نقطه آغاز گفت‌وگوست. 

 اصلیترین علت، خاموشی‌های امسال محصول حداقل چند دهه عدم توازن در اقتصاد برق است. به طور خلاصه میتوان گفت:

 در سال 1395هزینه تولید هر کیلووات‌ساعت برق با احتساب هزینه سوخت (گاز یا گازوئیل) بین 310 تا 480 تومان (بدون هزینه‌های تولید آلودگی محیط‌زیستی) بوده است. (یک کیلووات‌ساعت برق، تقریباً معادل برق مصرفی موبایل یک شهروند در طول سال است.)

 مصرف‌کننده برق هر قیمتی که بپردازد، این هزینه بر اقتصاد ملی ایران تحمیل می‌شود. 

 سوختی که در سال 1395 برای تولید برق در کشور مصرف شده معادل 15میلیارد دلار بوده است. (به قیمت دلار 20000 تومان امروز، می‌شود 300 هزار میلیارد تومان) این هزینه از جیب اقتصاد ملی صرف می‌شود.
 
 اگر پول سوخت را هم کلاً لحاظ نکنیم، در سال 1395، هزینه تولید هر کیلووات‌ساعت برق (هزینه نیروی انسانی، نیروگاه، توربین، انتقال و ...) حدود 110 تومان بوده است. 

 در همان سال قیمت فروش برق به مشترکین خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی به‌طور متوسط 66 تومان بوده است. 

 فروش هر کیلووات برق 110 تومانی به 66 تومان، یعنی  44 تومان ضرر در هر کیلووات. 

سؤال ساده: کدام کاسبی را در دنیا پیدا می‌کنید که حاضر باشد در همه عمر کاسبی‌اش کالا را با 40 درصد ضرر بفروشد؟ صنعت برق ایران قریب سه چهار دهه است که این کار را می‌کند.

 خب! در نتیجه این وضعیت چه می‌شود؟ 

یک. بخش خصوصی که حاضر نیست در تولید کالایی سرمایه‌گذاری کند که آن‌را با 40 درصد ضرر بفروشد.

دو. دولت برق را به قیمت تضمینی از بخش خصوصی می‌خرد. وزارت نیرو و صنعت برقی که برق را با ضرر می‌فروشد، از کجا درآمد داشته باشد تا برق را از بخش خصوصی بخرد مثلاً 400 تومان و بفروشد 66 تومان؟ یکی دو سال این کار را می‌کند، بعد دیگر نمی‌تواند، به بخش خصوصی بدهکار می‌شود و به تدریج بدهی افزایش می‌یابد و بخش خصوصی هم کنار می‌کشد. 

سه. مصرف برق کشور سالی متوسط 5 درصد بالا می‌رود. پس باید سالی حداقل 3 تا 4 هزار مگاوات نیروگاه جدید بسازید. هر هزار مگاوات نیروگاه ساختن حدود 600 میلیون یورو هزینه دارد. یعنی باید سالی حدود 1.8 تا 2.4 میلیارد یورو (45 تا 60 هزار میلیارد تومان) در سال نیروگاه بسازید. کل پول دریافتی از همه مشترکین برق در سال، به نصف این مبلغ هم نمی‌رسد. 

چهار. به دلیل قیمت پایین برق، سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف به صرفه نیست. وقتی قبض برق خانه‌ای 50 هزار تومان باشد آیا حاضر است 4 میلیون تومان برای بهینه‌سازی کولر گازی هزینه کند؟ خیر! در نتیجه بهینه‌سازی، صنعتی اشتغال‌زا، محیط‌زیستی و مولد رشد اقتصادی در کشور از میان می‌رود. 

پنج. مصرف‌کنندگان (خانگی، صنعتی، کشاورزی و ...) دغدغه مدیریت مصرف ندارند و هر ساله شاهد رشد مصرف برق هستیم در حالی که کشورهای دیگر در حال کاهش دادن مصرف برق‌شان هستند. 

 نتیجه‌گیری

یک. عدم توازن اقتصاد برق (درآمدهای کم، هزینه‌های تولید زیاد) در مدت سه چهار دهه، مانع از سرمایه‌گذاری کافی در تولید نیروگاه، بهینه‌سازی مصرف، و توسعه استفاده از تجهیزات کم‌مصرف استاندارد شده و کشور در ورطه کمبود برق قرار گرفته است. 

دو. آیا مردم مقصر این قضیه هستند؟ خیر! می‌شود اخلاقاً از مردم انتظار داشت درست مصرف کنند، اما حکمرانی عرصه انتظار اخلاقی از مردم نیست. مردم طبق قواعد اقتصادی رفتار می‌کنند. صنعت ساختمان، صنعت لوازم خانگی و فرایندهای اقتصادی تابع اخلاق مردم نیست، تابع اثر قیمت‌هاست. 

سه. آیا راهکار، صرفاً افزایش قیمت‌ برق است؟ خیر! مسأله‌ای که در سه چهار دهه ایجاد شده، با افزایش ناگهانی قیمت درمان نمی‌کنند. این مسأله با بازنگری همه‌جانبه در اقتصاد، فناوری، مناسبات صنعتی، صنعت ساختمان و ... قابل حل است. جهت‌گیری به سمت مدیریت مصرف در نظام اقتصادی-اجتماعی کشور، و راهکارهای تدریجی، منسجم و مداوم که در نهایت به واقعی‌سازی قیمت توأم با توانمندسازی اقتصادی مردم بینجامد، بخشی از راه‌حل است. 

چهار. پذیرش نقصان و ناکارآمدی مسیر طی شده در اقتصاد برق در چهار دهه، نقطه آغاز این اصلاح است. و گفت‌وگوی صریح درباره این مسأله حیاتی، ضروری است.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
تیک آبی، رنگ سیاست گرفت
جزئیات طرح اصلاح‌شده آتش‌بس در غزه توسط کشورهای عربی
پاداش قهرمانان کشتی فردا پرداخت می‌شود
آغاز پیش‌فروش سکه در هفته آینده
واکنش کره جنوبی به بازگشت تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران
قیمت دلار و سایر ارزها امروز یکشنبه 6 مهر 1404
مقاومت بدون مرز؛ یک سال پس از شهادت سید حسن نصرالله
لیست رژیم صهیونیستی از 77 کشوری که سخنرانی نتانیاهو را ترحیم کردند
سهمیه حج عمرهٔ دانشجویی 2 برابر شد +زمان ثبت نام
مکانیسم ماشه جدی است، اما بخش خصوصی توان مقابله دارد
ایران آماده حمایت از لبنان و مقاومت آن در تمام سطوح است
قیمت طلا و سکه امروز یکشنبه 6 مهر + جدول
موزه ملی فردا باز می‌شود
نوراینفو| هشت نکته مهم درباره هاری !
اقدام مشترک 34 کشور برای توقف نسل‌کشی در غزه
تکذیب ورود گوشت آلوده از مغولستان به ایران
امروز بهترین وضعیت بازار سهام پس از جنگ ثبت شد
تغییری در وضعیت ریاست دانشگاه آزاد اتفاق نیفتاده است
شرط معافیت مالیاتی در قرارداد‌های اجاره خانه اعلام شد
سوءاستفاده اروپا از یک قطعنامه تاریخ مصرف گذشته
اعلام نتایج پذیرش استعداد‌های برتر ملی دانشگاه فرهنگیان
تیراندازی مرگبار در کارولینای شمالی؛ 3 کشته و 8 زخمی
اجرای اسنپ بک به معنای خاتمه توافقات ایران و آژانس است
تراکتور- الوحده | تراکتوری ها به دنبال نخستین پیروزی در لیگ نخبگان
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(89) « جزیره بوموسی»
رویکرد اصلی، واگذاری امور به بخش خصوصی و کاهش بروکراسی است
درخواست عمان از سازمان ملل برای تحریم‌ رژیم صهیونیستی
وام بانک گردشگری به چه کسانی تعلق می گیرد؟+جزییات وتلفن تماس
بازداشت 270 سارق و مالخر در عملیات ضربتی پلیس پایتخت
اصلاح مصوبه تشدید مجازات جاسوسی و همکاری کنندگان با دولت خارجی متخاصم
بخشی از یک پازل بزرگ!
قاتل زن و کودک 5 ساله خزر شهری قصاص شد
قالیباف: 3 کشور اروپایی واکنش ما را خواهند دید
سود سهام عدالت به چه کسانی واریز نمی شود؟
سرلشگر حاتمی: با هر اشتباه دشمن به شدت برخورد می‌کنیم
احتمال مسدود شدن دارایی کاربران ایرانی در تتر
قاتل سابقه‌دار در تهران به دست مجرم فراری کشته شد
گام پس از ماشه چیست؟
دعوا‌های بیشرمانه برجامی
طرح گذار در نوار غزه
قالیباف قانون اصلاح سازوکار بررسی بودجه سالیانه را ابلاغ کرد
سرلشکر موسوی: تقویت سامانه‌های دفاعی روند خوبی گرفته است
آمادگی روسیه برای حمله به یک کشور دیگر اروپایی
راه‌اندازی صفحه دریافت گزارش کلاهبرداری‌های پرتکرار در فضای مجازی
نامه عراقچی به گوترش در مورد غیرقانونی بودن بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز 6 مهر1404+ جدول
بیانیه وزارت خارجه ایران در خصوص بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده
اختصاص کدپستی به خانوار‌های عشایری برای دریافت مرسوله
رئال 2-5 اتلتیکو مادرید | تحقیر رئال در دربی مادرید+ خلاصه بازی
افزایش کشته‌ها در تجمع انتخاباتی بازیگر سینمای هند
X
آگهی تبلیغاتی