×
فرهنگی
شناسه خبر : 67701
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1400/02/29 ساعت 11:04
اشکال مختلف خانواده و سیاست اجتماعی

فاطمه موسوی ویایه

اشکال مختلف خانواده و سیاست اجتماعی

نهاد خانواده در هر دوران و هر جامعه‌ای متناسب با وضعیت سایر نهادهای اجتماعی شکل گرفته و عمل می‌کند و علیرغم تغییرات بسیار در شکل، ابعاد و ساختار، خانواده همچنان کانون زندگی اجتماعی انسان‌ها هست و خواهد بود.

نورنیوز-گروه جامعه: وقتی درباره‌ی خانواده می‌شنویم و یا می‌خوانیم، ناخودآگاه تصویری از خانواده در ذهن ما شکل می‌گیرد که شامل زن و مردی جوان با دو فرزند (یک دختر و یک پسر حدود 5 و 8 ساله) است که به یکدیگر لبخند می‌زنند. این تصویر بیش از هر چیز ساخته تبلیغات بازرگانی و سریال‌های داستانی در تلویزیون است. تصویر خانواده شاد و جوان، ما را متاثر می‌کند، زیرا بهترین تصویر از میان چندین تصویر خانواده است.

ما تصویر پنج سال قبل خانواده را نمی‌بینیم، وقتی نوزاد شب‌ها گریه می‌کند و مادر به خاطر بی‌خوابی‌های شبانه و در کنار آن مراقبت از فرزند سه ساله‌اش خسته و کلافه است. تصویر ده سال بعد آنها نیز جالب نیست، دو نوجوان با یکدیگر مشاجره می‌کنند و با سرکشی‌های خود، پدر و مادر را به ستوه می‌آورند.

در آلبوم شکل‌های مختلف خانواده تصاویر دیگری هم هست: بچه ها بزرگ شده، ازدواج کرده و خانه را ترک کرده‌اند و حالا زن و شوهر سالمند، تنها زندگی می‌کنند؛ مرد جوانی در شهری غریب مشغول کار و تحصیل است؛ زن از شوهر طلاق گرفته و با فرزندانش تنها زندگی می‌کند؛ زن و شوهر میانسالی شاغل و بدون فرزند روزگار می‌گذرانند؛ مردی میانسال تلاش می‌کند بین دو زن خود و فرزندانشان، عدالت برقرار کند؛ زن سالمندی عهده‌دار نوه‌های بی‌سرپرست خود است؛ مرد میانسالی مجرد مانده و با مادر خود زندگی می‌کند؛ زن و مرد جوانی در ازدواج دوم خود هستند و سعی می‌کنند بین فرزندان و فرزندخوانده‌های خود دوستی برقرار کنند و ... وقتی درباره خانواده صحبت می‌کنیم، نباید تنها به خانواده نرمال تبلیغات رسانه‌ها (والدین جوان و دو فرزند کوچک) بیاندیشیم بلکه باید تمام این تصاویر را در ذهن داشته باشیم، بدون درک تنوع شکل خانواده، گوناگونی فرهنگی خانواده و سیر زندگی خانوادگی نمی‌توان درباره خانواده، دقیق و علمی سخن گفت.

هر کدام از ما در خانواده زندگی می‌کنیم و گمان می‌کنیم به نحوی از انحاء درباره سرشت و ماهیت خانواده، «چیزهایی» می‌دانیم. بسیاری از کتاب‌های دینی نیز تصوری از خانواده و شکل مطلوب روابط خانوادگی را دربردارند که مبنای عقاید مقبول اجتماعی قرار می‌گیرند. اما علم چیزی فراتر از دانش مبتنی بر عقل سلیم و تجربه زیسته است و برای دوری از درک متعارف روزمره یا برداشت‌های قالبی درباره زندگی خانوادگی نیازمند مطالعات علمی هستیم.

هر دو دانش روانشناسی و جامعه‌شناسی به خانواده می‌پردازند اما این دانش جامعه‌شناسی است که با توجه به ساختارهای اجتماعی می‌تواند عوامل و روند تغییرات آتی خانواده را مشخص کند و مبنای سیاستگذاری اجتماعی قرار گیرد.
محققان اجتماعی بر این امر توافق دارند که نهاد خانواده در ایران دچار چالش شده است، محافظه‌کاری و مکتب سنت‌گرایی در خانواده عوامل این تغییرات را چه می‌داند؟ فرافکنی تغییرات خانواده به تهاجم فرهنگی غرب و نادیده گرفتن تغییرات اجتماعی ساختاری. راهکارش برای تحکیم خانواده: سخت کردن طلاق توافقی و محرمانه محسوب کردن آمار طلاق، اصرار بر تداوم نابرابری جنسیتی، تاکید بر چندزنی و ازدواج در سن پایین، فیلترینگ فضای مجازی و غیرقانونی کردن ماهواره و ... 

نهاد خانواده در هر دوران و هر جامعه‌ای متناسب با وضعیت سایر نهادهای اجتماعی شکل گرفته و عمل می‌کند و علیرغم تغییرات بسیار در شکل، ابعاد و ساختار، خانواده همچنان کانون زندگی اجتماعی انسان‌ها هست و خواهد بود. به جای شعارهایی چون تقدس تنها یک مدل از خانواده و اصرار بر بازتولید قهری آن، باید با دیدگاه واقع‌بینانه و علمی سبک‌ها و اشکال مختلف خانواده را به رسمیت شناخت و در سیاست خانواده لحاظ کرد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
هشدار درباره رژیم کتوژنیک
برای سلامتی ریه ها آه بکشید
گفتگوی عراقچی و گوترش پیرامون مسائل غزه
کارشکنی اسرائیل در غزه همزمان با آغاز مذاکرات مرحله دوم آتش‌بس
اولتیماتوم چند هفته‌ای ترامپ به چین
شهادت 270 نفر در لبنان پس از برقراری آتش بس
سهمیه جهانی برای گلبال ایران
اسرائیل طرح آمریکا برای توقف حملات به لبنان را رد کرد
غریب‌آبادی: همکاری با آژانس در چارچوب توافق قاهره‌ متوقف شد
آمریکا تحریم های سوریه را لغو می کند؟
اعتراف عجیب نتانیاهو به نسل کشی در غزه
چرا داوران دیدار استقلال و الوحدات تغییر کردند؟
ادعای نیوزویک درباره گسترش همکاری‌های تهران و مسکو
راه‌حل قالیباف برای مترو حومه و بافت فرسوده تهران
نورنما | عبور جالب یک کشتی از تنگه پاناما
کسری بودجه 300 هزار میلیارد تومانی تأمین اجتماعی تا پایان سال!
قتل خونین پدرزن توسط دامادش
ماجرای احضار کادر فنی پرسپولیس چیست؟
وزیر میراث فرهنگی : اختیاراتم را به استانداران تفویض کردم
نظامیان آذربایجانی به نیروهای چند ملیتی در غزه پیوستند
آمریکایی‌ ها در صدر گردشگران حرم حضرت معصومه (س)
تعطیلی پالایشگاه روسیه به دنبال حمله پهپادی اوکراین
بازدید همسران سفیران 20 کشور از گروه صنعتی و پژوهشی زر(زرکام)
دومین پیروزی تیم فوتبال نوجوانان مقابل قرقیزستان
رئیس جمهور سابق فرانسه روانه زندان شد
درخشش پرشکوه دختران هندبالیست ایران مقابل چین
علی مطهری: جای حجاب، کم‌فروشی و گرانفروشی را رصد کنید
واکنش عراقچی به ادعاهای ضدایرانی لهستان
جزئیات سقوط بالگرد نیروی دریایی آمریکا
واکنش یوسف پزشکیان به سخنان اخیر مهرداد بذرپاش
بیانیه بغداد درباره رایزنی اخیر لاریجانی و الاعرجی
عکس های منتخب ایران، دوشنبه 28 مهر 1404
موج جدید تنش میان ترامپ و کلمبیا
ناطق نوری: قدرت موشکی ایران معادلات دشمن را بر هم زد
استقبال روسیه از آتش‌بس میان افغانستان و پاکستان
نامه جنجالی جوانان به پزشکیان + متن نامه
مومنی: امنیت مرزهای ایران در بالاترین سطح قرار دارد
ترکیب تراکتور مقابل شارجه امارات اعلام شد
بازگشت دوباره آتنه فقیه‌نصیری با «وحشی»
ایران دو ایرباس جدید می‌خرد
در دیدار عراقچی با نماینده ویژه پوتین در امور سوریه چه گذشت؟
افزایش موج مهاجرت معکوس از فلسطین اشغالی به کشورهای خارجی
مشهد میزبان دومین همایش دیپلماسی استانی شد
شکایت فلسطینی‌ها از آلمان به دیوان عالی
شهادت ده‌ها تن دیگر فلسطینی با نقض آتش بس در غزه
پاکستان تغییر رژیم در افغانستان را رد کرد
کلاهبرداری بزرگ در کرمان با 200 شاکی
واکنش توییتری شمخانی به حواشی اخیر
السودانی: واشنگتن به مذاکره با تهران برگردد
پیش بینی وزش باد شدید در تهران تا جمعه
X
آگهی تبلیغاتی