نورنیوز ـ گروه سیاسی: عملیات حمله به پایگاه‌های سه‌گانه الولید (H3) عراق در اولین‌سال جنگ تحمیلی، به گواه کارشناسان نظامی جهان، بی‌نظیرترین عملیات تاریخ جنگ‌های هوایی دنیا است و بسیاری از صاحب‌نظران امور نظامی آن را عجیب‌ترین و ویژه‌ترین عملیات هوایی جنگی از جنگ جهانی دوم به بعد دانسته‌اند.
این عملیات توسط نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در اوج تحریم‌ها و محدودیت‌های نظامی و اقتصادیِ پس از انقلاب اسلامی انجام شد؛ شرایطی که به‌قول لوتر یادگاری خلبان ارمنی سال‌های جنگ، هر هواپیما مانند پاره تن نیروی هوایی بود و از دست‌دادن خلبانان نیز ضایعه‌ای بزرگ‌تر محسوب می‌شد.
اجرای عملیات دشوار و عجیب حمله به H3، حیرت کشورهای شرق و غرب دنیا را موجب شد و بسیاری از رسانه‌های معاند را نیز به تمجید و تحسین طراحان و مجریان این عملیات وا داشت. با این حال در کشور خودمان، متأسفانه به‌جز یک‌فیلم سینمایی، تعدادی فیلم مستند و چندکتاب و مقاله، تولید ویژه‌ای درباره این حماسه بزرگ ارائه نشده است.
این، مسأله‌ای است که سرتیپ دوم خلبان احمد مهرنیا نویسنده کتاب «حمله هوایی به الولید» نیز همراه با برخی صاحب‌نظران و افسران حاضر در عملیات H3 به آن اشاره کرده‌اند. نکته مهم درباره این عملیات تاریخی این است که ایران، چنین‌ضربه عجیبی را در شرایطی به دشمن زد که از هرنظر در مضیقه و محاصره بود؛ نه شرایطی مانند روزهای پیش از انقلاب که از حمایت همه‌جانبه ایالات متحده آمریکا و دیگر قدرت‌های غربی بهره‌مند بود.
مهرنیا می‌گوید کمتر نیروی هوایی در جهان است که تاب تحمل بیش از چندماه جنگ را داشته باشد اما نیروی هوایی کشورمان، 8 سال جنگِ با دولت بعثی عراق را که از حمایت کامل قدرت‌های بزرگ جهان برخوردار بود، تاب آورد.
نکته مهم دیگری که این‌خلبانِ سال‌های جنگ یادآوری می‌کند، این است که نیروی هوایی، حتی پس از جنگ و تا سال1375 هم در خنثی‌کردن توطئه‌های آشکار دشمنان خارجی و دسیسه‌های منافقین و گروهک مجاهدین خلق فعال بوده است.
این خلبان قدیمی و نویسنده امروز، برای توصیف فعالیت‌های نیروی هوایی در سال‌های جنگ، از لفظ «اتکا به خود» استفاده کرده که با در نظر داشتن هزینه‌های سنگین عملیات‌های هوایی برای کشورمان، مسأله‌ای بااهمیت است و باید مورد بررسی و تحلیل بیشتر قرار گیرد.
در طول سال‌های جنگ، در مجموع هزار و 614 تن از پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسیدند که 210 تن از آن‌ها خلبان بودند. عملیات حمله به پایگاه‌های سه‌گانه دور از دسترس الولید، تنها یکی از حماسه‌های خلبانان و پرسنل نیروی هوایی است که به تعبیر سرتیپ دوم خلبان، فرج الله براتپور فرمانده دسته پروازی (لیدر) حمله به H3 باعث دگرگونی‌های زیادی در جنگ شد و شرق و غرب از آن نوشتند.
سرتیپ براتپور می‌گوید با وجود حمایت‌های شهید منصور ستاری فرمانده وقت نیروی هوایی از ساخت فیلم سینمایی «حمله به اچ 3» و چاپ مطالب و مقالات در مجلات گوناگون در کشور، جای عرضه کتابی مستند درباره این حماسه خالی بود تا حق مطلب درباره آن ادا شود.
سرتیپ دوم خلبان، حسین چیت‌فروش رئیس پیشین مرکز پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نهاجا هم معتقد است تا پیش از چاپ کتاب «حمله هوایی به الولید»، ابعاد این تهاجم دوربرد آن‌طور که شایسته و بایسته بود، بازکاوی نشده بود.
زیرا در شرایطی که برای ایرانِ آن روز ترسیم کردیم، حمله به H3 نیازمند طی مسافت هزار و 700 کیلومتر و گذر از آسمان دشمن، برای رسیدن به این پایگاه‌ها در نزدیکی مرز اردن بود؛ در حالی‌که برد بمب‌افکن‌های فانتوم F4 ایران، با حمل مهمات و بمب، 500 کیلومتر و نیاز به سوخت‌گیری هوایی بود.
همچنین در پشت صحنه این عملیات بیش از 50 فروند هواپیمای رزمی، سوخت‌رسان، ترابری و بالگرد مشارکت داشتند تا فانتوم‌های بمب‌افکن با حدود5 ساعت پرواز خود را به پایگاه‌های الولید رسانده، بمباران کرده و به ایران بازگردند.
پس از عملیات
پس از انجام موفقیت‌آمیز عملیات حمله به H3، رسانه‌های مختلف آمریکا و فرانسه، مصر و کشورهای غربی، مطالب زیادی درباره این عملیات نوشته و حیرت خود را از اجرای بی‌نظیرترین عملیات هوایی جهان اعلام کردند.
در این گزارش‌ها میزان خسارت وارده به نیروی هوایی عراق بسیار بالا ارزیابی، و همچنین به نابودی تقریبی همه هواپیماهای توپولف عراق اشاره می‌شد. همچنین در پی اجرای این عملیات، تعدادی از افسران ارتش بعثی عراق اعدام شدند.
صدودهمین شماره مجله Air Enthusiast که مارس سال 2004منتشر شد، مقاله‌ای از تام کوپر و فرزاد بیشاپ دو پژوهشگر جنگ‌های هوایی را شامل می‌شد که در آن نوشته شده بود ایران قبلاً ادعا کرده بود حداقل 48 فروند از انواع مختلف هواپیما و بالگرد عراقی شامل چندمیراژ منهدم شده یا به‌شدت صدمه دیده‌اند اما نتیجه واقعی خسارات بیش از این بوده است.
در گزارش مورد اشاره نوشته شده بود: «مقامات اطلاعاتی آمریکا انهدام؛ 3فروند هواپیمای حمل و نقل آنتونوف 12، یک‌فروند توپولف 16، چهار فروند Mig۲۱، پنج فروند سوخو 20/22، هشت فروند Mig23، دو فروند میراژ F1 که تنها چند هفته قبل تحویل عراق داده شده بودند و چهار فروند بالگرد Mil Mi۸ را تائید کرده‌اند. علاوه بر این 11 فروند هواپیمای دیگر از جمله دو فروند بمب‌افکن توپولف 16و سه فروند توپولف 22 به‌طور جزئی آسیب دیده‌اند که قابل تعمیر هستند.»
به‌جز برنامه ملاقات‌هایی که برای خلبانان فانتوم‌ها و دیگر دست‌اندرکاران عملیات H3 با امام خمینی (ره)، ترتیب داده شد، سرگرد براتپور (لیدر عملیات) از طرف آیت‌الله اشرفی اصفهانی برای سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه کرمانشاه (زادگاه براتپور) دعوت شد که آیت‌الله اشرفی اصفهانی پیش از سخنرانیِ براتپور، ضمن انداختن دسته‌گلی به گردن او، سعی کرد دست براتپور را ببوسد که وی مانع شد و صورت آیت‌الله اشرفی اصفهانی را بوسید.
مهر