×
فرهنگی
شناسه خبر : 61076
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1399/12/28 ساعت 10:42
انتخابات 1400؛ حکمران خوب یا حکمرانی خوب؟

علی میرزاخانی

انتخابات 1400؛ حکمران خوب یا حکمرانی خوب؟

رئیس‌جمهور خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟ اکنون که جریانات مختلف سیاسی برای تصاحب کرسی ریاست‌جمهوری در انتخابات 1400 خیز برداشته‌اند، این سوال حائز اهمیت شده است؛ اما آیا سوال درستی است؟

نورنیوز ـ گروه جامعه: رئیس‌جمهور خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟ اکنون که جریانات مختلف سیاسی برای تصاحب کرسی ریاست‌جمهوری در انتخابات 1400 خیز برداشته‌اند، این سوال حائز اهمیت شده است؛ اما آیا سوال درستی است؟

مرور سریع تاریخ ایران طی دو قرن اخیر گواه آن است که این پرسش از زمان امیرکبیر برای ایرانیان مطرح بوده است. اما گویا امیرکبیر در آخرین لحظات عمر بابرکت خود به نتیجه متفاوتی رسید و آن را در این عبارات خلاصه کرد: «ابتدا فکر می‌کردم که مملکت، وزیر دانا می‌خواهد و مدتی بعد به این نتیجه رسیدم که مملکت، شاه دانا می‌خواهد اما اکنون می‌فهمم که مملکت، ملت دانا می‌خواهد.»

این سردرگمی فکری در سال‌های پس از شکست امیرکبیر در پیشبرد اهداف توسعه ملی، همواره در جامعه فکری ایران باقی ماند که آیا «عبور از عقب‌ماندگی» و «حرکت در مسیر توسعه»، نیازمند حکمران خوب  و داناست یا ملت دانا؟ این در حالی است که یک قرن قبل از امیرکبیر، چنین پرسشی در جهان توسعه‌ یافته به بایگانی سپرده شده بود؛ پرسشی که در جهان معاصر قطعا موضوعیت ندارد.

واقعیات برآمده از تجربیات دو قرن اخیر در کنار تکمیل یافته‌های علمی نشان می‌دهد این دو فاکتور حتی اگر شرط لازم برای توسعه، آبادانی و رفاه یک کشور باشند شرط کافی نیستند و باید به‌دنبال فاکتور بسیار مهم‌تری بود که به «اصول حکمرانی اقتصادی» مربوط می‌شود. در این دو قرن تنها کشورهایی توانستند رویای امیرکبیر یعنی زدودن چهره کریه فقر را جشن بگیرند که به یافته‌های علمی در لایه‌هایی فراتر از تکنیک‌های سیاست‌گذاری و مهارت‌های مدیریتی بها دادند.

پس پرسش درست چیست؟ نیم قرن پیش، اقتصاددان پرآوازه‌ای گفت: «بسیار زیباست که به افراد خوب رای بدهیم اما این کار، روشی برای حل مشکلات نیست؛ روش حل مشکلات آن است که فضای سیاست‌گذاری به‌گونه‌ای طراحی شود که افراد ناخوب و اشتباهی هم مجبور شوند کار درست را انجام دهند.» این نوع نگاه به حکمرانی به‌تدریج ادبیاتی را شکل داد که افق جدیدی برای پیشبرد اهداف توسعه ذیل عنوان «حکمرانی خوب» گشود.

راه‌حل «حکمرانی خوب» برخلاف تعاریف آشفته نهادگرایان وطنی، برای گشودن باب تمایز با «حکمرانی بد» مطرح نشد؛ چراکه اصولا «حکمرانی بد» در فهرست راه‌حل‌ها نیست، بلکه دقیقا در مقابل راه‌حل «حکمران خوب» مطرح شد تا روشن سازد که این راه‌حل کار نمی‌کند. چراکه ملاک، حال افراد است و افراد به ظاهر خوب امروز، معلوم نیست چهار سال بعد یا هشت سال بعد، همین فردی باشند که امروز از خود به نمایش می‌گذارند.

اهمیت پارادایم «حکمرانی خوب» به جای «حکمران خوب» تا حدی است که می‌توان ثابت کرد در صورت عدم رعایت اصول حکمرانی خوب در یک اقتصاد، کارنامه نهایی قطعا قابل‌قبول نخواهد بود چه حکمرانان خوب و درستکار باشند و چه بد و اشتباهی. به همین دلیل آنچه اهمیت دارد اصول حکمرانی اقتصادی است و تا این اصول حاکم نشود گرهی از مشکلات باز نخواهد شد.

اینکه این اصول چیست و چه قواعدی باید حاکم شود تا به جای اینکه بازی برد-باخت در جامعه برپا شود بازی برد-برد جریان یابد و افراد بدون تعدی به حقوق دیگران و بیت‌المال، خلق ثروت کنند از زمان آدام اسمیت تا دوره معاصر مطرح بوده است و مساله نامکشوفی در این زمینه وجود ندارد، اما آنچه همواره غایب یا مغفول بوده است باور به این نگاه علمی برای چاره‌جویی مشکلات است.

عجم‌اوغلو، اقتصاددان معاصر، اصول حکمرانی خوب را به‌طور خلاصه، حاکمیت «قواعد همه‌شمول» یا «نهادهای فراگیر» می‌داند. اینکه کره‌شمالی در قعر کشورهای فقیر قرار می‌گیرد و کره‌جنوبی به قله رفاه و آبادانی می‌رسد نه‌تنها ربطی به تفاوت فرهنگی و نژادی و جغرافیایی ندارد (که کاملا با این سه شاخص مشابه همدیگرند) بلکه به اخلاق فردی حاکمانشان هم ربطی ندارد و فقط به اصول حکمرانی اقتصادی مرتبط است که در کره‌جنوبی بسیار شبیه و نزدیک به «حاکمیت نهادهای فراگیر» است و در کره‌شمالی بسیار متفاوت و دور از حاکمیت این نهادها.

اصول حکمرانی اقتصادی، چراغ راهنمای سیاست‌گذاری هستند و در غیاب این اصول نه‌تنها تکنیک‌های سیاست‌گذاری به کار نمی‌آید، بلکه سیستم مدیریتی نیز فلج می‌شود و به همین دلیل آنان که فکر می‌کنند مشکل کشور، سوءمدیریت است از علت غافل هستند و پرداختن به معلول تا بقای علت، گره‌گشا نخواهد بود.

در غیاب این اصول، سیاست‌گذاری‌های اقتصادی فاقد نظم منظومه‌ای و سازگاری سیستمی بوده و در بهترین حالت حتی اگر باعث عقبگرد جامعه نشوند، همدیگر را خنثی خواهند کرد. راه‌حل‌های جزیره‌ای و مجزا از یک کل به هم پیوسته برخلاف تصورات ساده‌اندیشانه، ناشی از عدم اقتدار مدیران ارشد نیست، بلکه ناشی از نبود یک «ابرراه‌حل جامع» است که جز با تکیه بر اصول حکمرانی اقتصادی در دسترس قرار نمی‌گیرد و این ریشه همه مشکلات نیم قرن اخیر در اقتصاد ایران است.


نورنیوز
کلید واژگان
انتخابات 1400
اخبار مرتبط
انتخابات 1400؛ جای خالی برنامه اقناع کننده در تبلیغات نامزدها
سه‌شنبه 1400/03/11 ساعت 14:46
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ جای خالی برنامه اقناع کننده در تبلیغات نامزدها
به نظر می‌رسد کاندیداهای حاضر در عرصه رقابت‌های انتخاباتی ترجیح می‌دهند به جای اعلام برنامه‌های قابل اجرا که طبیعتا مورد نقد کارشناسان و نخبگان جامعه قرار خواهد گرفت با بهره‌گیری از شعارهای عامه پسند که متر و معیاری برای اندازه‌گیری میزان تحقق آن وجود ندارد با تاثیرگذاری هیجانی بر رأی دهندگان آنها را به سوی کمپین خود متمایل سازند.
انتخابات 1400؛ چرا گروه‌های سیاسی و طرفدارانشان مراعات نمی‌کند؟
پنج‌شنبه 1400/02/30 ساعت 12:50
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ چرا گروه‌های سیاسی و طرفدارانشان مراعات نمی‌کند؟
عرصه رقابت‌های انتخاباتی آن هم در کشوری که افتخار پیروی از اسلام ناب و تشیع علوی را دارد، قاعدتا باید تفاوت‌های بسیاری با نمونه‌های مشابه خود در جوامع دیگر داشته باشد و لذا عرصه‌ای است که بیش از هر زمان دیگری می‌تواند عیار افراد و جریان‌های سیاسی را در مقابل دیدگان ملت در معرض سنجش و قضاوت قرار دهد.
انتخابات 1400؛ مثلث طلایی برای ارزیابی کاندیدای اصلح
سه‌شنبه 1400/02/28 ساعت 14:10
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ مثلث طلایی برای ارزیابی کاندیدای اصلح
سه شرط لازم شامل کارنامه-برنامه-تیم کارشناسی اضلاع مثلث طلایی برای ارزیابی کاندیدای اصلح در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هستند که در کنار شروط کافی زمینه بهره مندی مثبت از ظرفیت انتخابات برای در ایجاد تغییر و تحول واقعی در مدیریت کلان کشور را فراهم خواهد کرد
انتخابات 1400؛ شکل گیری افکار عمومی  در کدام شبکه اجتماعی اتفاق می افتد؟
چهارشنبه 1400/01/18 ساعت 14:14
علی غیاثیان
انتخابات 1400؛ شکل گیری افکار عمومی در کدام شبکه اجتماعی اتفاق می افتد؟
صدر شبکه های اجتماعی که شهروندان ایرانی نسبت به آنها استقبال زیادی نشان داده اند، اینستاگرام قرار دارد. اینستاگرام، فضایی برای رخ نمایی و نمایش است. از اینرو که شبکه ای مبتنی بر تصویر است و کمتر می توان در آن، مسایل سیاسی عمیق و تحلیلی را مورد استقبال عمومی مشاهده کرد.
از رنجی که می‌بریم
شنبه 1400/01/07 ساعت 14:32
از رنجی که می‌بریم
تجربه 42 ساله حکمرانی به ما نشان می‌دهد که مسائل کشور، راه‌حل‌های یک‌شبه و کوتاه‌مدت و به آسانی فشردن یک دکمه راه‌حل، ندارد. کسانی که این تصور از حکمرانی و توانایی‌های فی‌الفور از خود در حل مسائل را ایجاد می‌کنند یا بی‌اطلاع‌اند یا دنبال فریب مردم‌اند
انتخابات 1400؛ چرا نامزدها باید تیم خود را معرفی کنند؟
یکشنبه 1399/12/24 ساعت 02:09
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ چرا نامزدها باید تیم خود را معرفی کنند؟
چون منطقا نامزدهای ریاست جمهوری در همه امور مربوط به کشورداری سررشته تخصصی ندارند، معرفی همکاران و تیم مشورتی و اجرایی می‌تواند نمایی کلی از مسیری که توسط آنها طی چهار سال آینده طی خواهد شد را به مردم نشان داده و روند انتخاب صحیح را از غلتیدن به دام شعارزدگی مصون دارد.
انتخابات 1400؛ «عدالت اقتصادی» مطالبه اصلی مردم
چهارشنبه 1399/12/20 ساعت 14:19
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ «عدالت اقتصادی» مطالبه اصلی مردم
نتایج منتشر شده از یک نظر سنجی نشان می‌دهد مردم ایران انتظاراتی با محوریت عدالت و اقتصاد از دولت آینده دارند، همچنین بخش قابل توجه‌ای از مردم انتخابات ریاست جمهوری را بر حل مشکلات کشور موثر ارزیابی می‌کنند
انتخابات 1400؛ آیا لباس معیار دقیقی برای انتخاب اصلح است!؟
دوشنبه 1399/12/11 ساعت 13:02
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ آیا لباس معیار دقیقی برای انتخاب اصلح است!؟
یکی از موضوعاتی که این روزها در لابلای مباحث انتخاباتی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به وفور یافت می‌شود، دوقطبی‌سازی بر اساس پیشه و لباس نامزدها فارغ از ارزیابی عملکرد آنهاست، به این معنا که طرف را صرف بر تن داشتن لباس نظامی، طلبه، دانشگاهی یا... از دایره صلاحیت خارج کرده و دوقطبی این و آن راه انداخته‌اند.
انتخابات 1400؛ چگونه مردم و نخبگان می‌توانند مانع ظهور دولت ضعیف شوند؟
یکشنبه 1399/11/05 ساعت 16:31
نورنیوز بررسی کرد؛
انتخابات 1400؛ چگونه مردم و نخبگان می‌توانند مانع ظهور دولت ضعیف شوند؟
اگرچه بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد رفاه در جامعه همواره از اولویت‌های اصلی شهروندان بوده است، لیکن واقعیت‌هایی که فراگیری جهانی کرونا پیش روی همه مردم جهان قرار داده، بار دیگر آنها را متوجه ضرورت توجه به الزامات اصلی و اجتناب‌ناپذیر جوامع برای «زنده ماندن» کرده است.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
خطر آلودگی پلاستیکی برای قلب و عروق
انقلابی جدید در درمان پیرچشمی
جمع‌آوری 115 هزار خودروی چینی از بازار
درخواست 20 کشور اروپایی برای استرداد مهاجران غیرقانونی افغان
مرشایمر: تاماهاوک چاره مشکلات اوکراین نیست
اعتراضات در وین علیه جنگ اوکراین
مخالفت قطر با اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه، قدس و جولان اشغالی
افت شدید ورودی آب به سدها
183 هزار میلیارد تومان خسارت خاموشی در سال گذشته
وزیر کشور: خسارت خودروهای آسیب‌دیده در جنگ 12 روزه پرداخت می‌شود
مخالفت دولت لبنان با خواسته کاخ‌سفید درباره آینده حزب الله
مدودف: زلنسکی تحت هیچ شرایطی پیروز نخواهد شد
هشدار حزب‌الله: هر گونه کانال مذاکراتی با رژیم صهیونیستی مسدود خواهد شد!
وزیر آموزش و پرورش نیز به پویش «بساز مدرسه» پیوست
نامه به سران قوا‌؛ 95 میلیارد دلار ارز صادراتی بازنگشته است
احتمال سقوط قیمت نفت به 55 دلار
عکس های منتخب ایران، شنبه 26 مهر 1404
هاشمیان: نتیجه دیدار با خیبر عادلانه نبود
نتانیاهو با بازگشایی گذرگاه رفح مخالفت کرد
درویش استعفا کرد
احتمال دیدار ترامپ با رئیس کره شمالی قوت گرفت
ایران اقدام رژیم صهیونیستی در نقض آتش‌بس در غزه و کشتار زنان و کودکان را محکوم کرد
​​​​​​​نامه روسیه، ایران و چین درباره خاتمه قطعنامه 2231 به سازمان ملل
هاشمیان در آستانه برکناری !
هوای ناسالم تهران در روزهای آینده
پیام غریب آبادی درمورد دیپلماسی ایران و همگرایی کشورهای مستقل در دفاع از حاکمیت قانون
اعتراض به ترامپ هم‌زمان با هجدهمین روز از تعطیلی دولت
معاون رئیس‌جمهور: تعطیلی پنجشنبه‌ها فعلاً ممکن نیست
جدول لیگ برتر در هفته هفتم پس از بازی پرسپولیس
پایان 10 سالگی برجام در آینه رسانه‌های اروپا
اوربان: دیدار پوتین-ترامپ، شانس توافق درباره اوکراین را افزایش می‌دهد
آغاز بازگشایی گذرگاه رفح از دوشنبه
پزشکیان: در کنار رسیدگی به تخلفات افراد، اجازه ندهیم حقوق او تضییع شود
2-0 | سیتی بدون رودری هم درخشان است
بزرگداشت استاد محمود فرشچیان در وین؛ شاعر رنگ و عشق در خاطره‌ها ماندگار خواهد ماند
رایزنی تلفنی وزیر خارجه مصر با عراقچی، گروسی و ویتکاف
خیبر (2)- پرسپولیس (1) | پرسپولیس در دقیقه 97 تسلیم خیبر شد + خلاصه بازی
1-0 | پیکان هم در برابر آلومینیوم شکست خورد+ خلاصه بازی
کشته و زخمی شدن 210 تن در حملات پاکستان به اسپین‌بولدک افغانستان
واگذاری سایپا رسما کلید خورد
47 بار نقض آتش بس در غزه از سوی رژیم صهیونیستی
عارف: المپیک 2028 فرصت حیثیتی برای کشورمان است
چرا برای پرونده نیشکر هفت‌تپه کیفرخواست جدید صادر شده است؟
برقراری پرواز رشت- آستراخان از فردا
پیروزی پرگل تیم فوتبال نوجوانان مقابل قرقیزستان در بیشکک
زلزله‌ای به بزرگی 6.2 ریشتر جنوب فیلیپین را لرزاند
حمله پهپادی رژیم اسرائیل به جنوب لبنان
مطالبات گندمکاران تسویه شد
واکنش حماس به تشدید حملات صهیونیست ها به کرانه باختری
اخراج ژنرال ارشد چین و 8 مقام نظامی دیگر به‌اتهام فساد
X
آگهی تبلیغاتی