نورنیوز ـ گروه جامعه: رهبر حکیم انقلاب در دیدار اخیر خود با مداحان فرمودند: «یکی از چیزهای بسیار مهم، حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن است که متأسّفانه امروز با گسترش فضای مجازی به تدریج این ادب اسلامی دارد کمرنگ می‌شود. بدزبانی، بدگویی و مانند اینها بایستی در جامعه جمع بشود... مکتب ائمّه (علیهم السّلام) و مکتب علوی و فاطمی از این چیزها مبرّا است. در اظهارات، در صحبتها، قول به غیر علم نباید باشد، غیبت نباید باشد، تهمت نباید باشد و بدگویی و بدزبانی نباید باشد. اینها را به مردم یاد بدهید، تعلیم بدهید...»
رعایت اصول اخلاقی در رفتار و گفتار، زیربنای روابط صحیح اجتماعی است. اتفاقات و حوادثی که گاهی در فضای حقیقی و مجازی جامعه ظهور و بروز پیدا می‌کند نشان از وجود بد اخلاقی‌ها و به نوعی افول و سقوط اخلاق در جامعه دارد که مصداق آن را می‌توان در خشونت‌ها، درگیری‌ها، توهین، تهمت‌ها، ریا و دروغ، تجاوز به حریم خصوصی افراد عنوان کرد.
می‌دانیم که به واسطه رعایت آداب اجتماعی است که افراد با سلایق و انتخاب‌های مختلف و گاهی متضاد می‌توانند در کنار هم به صورت مسالمت‌آمیز زندگی کرده و از مواهب زندگی جمعی بهره‌مند شوند.
اخلاق نخ تسبیح روابط افراد اجتماع با یکدیگر است و گرچه رعایت اخلاق فردی می‌تواند تا حدودی به آراستگی روح و جسم ما کمک کند اما به دلیل ویژگی واگیردار بودن رذائل و فضائل اخلاقی، عدم رعایت آداب از طرف دیگران و در سطوح کلان اجتماع می‌تواند به شدت بر روی زندگی اخلاقی ما تاثیر بگذارد.
اگر فضای اجتماع به سمت بی‌اخلاقی برود شاید اولین تاثیر آن احساس عدم امنیت عمومی در تعاملات اجتماعی و از بین رفتن اعتماد و حس انسان‌دوستی نسبت به یکدیگر باشد. در چنین شرایطی اعضای جامعه نگاهی فرصت‌طلبانه و ستیزه‌جو به یکدیگر دارند و مفاهیمی مانند نوع‌دوستی و کمک و همیاری به مرور در جامعه از بین خواهد رفت.
در حوزه حکمرانی و فضای سیاسی، پیامبر اکرم(ص) با اشاره به تاثیر رفتار و گفتار بزرگان و نخبگان جامعه بر مردم، فرموده‌اند: «الناس علی دین ملوکهم» یعنی مردم به بزرگان خود نگاه می‌کنند و در واقع از آنها الگو می‌گیرند.
اگر کسانی که در حوزه سیاست فعال هستند دچار آفت بی‌اخلاقی شوند به دلیل آنکه فعالیت آنان در معرض دید عموم قرار دارد تاثیر بیشتری در جامعه خواهد گذاشت و بداخلاقی‌های رایج در این حوزه، می‌تواند مردم را به فضای سیاسی کشور بدبین کرده و موجب دلسردی آنان شود.
اموری مانند رفتارهای خلاف قانون، تسویه حساب‌های جناحی، تهمت زدن‌ها، افشاگری‌های جهت‌دار و بی‌انصافی در نقد عملکردها، شاید در نگاه نخست امری گذرا به نظر برسد اما در طولانی مدت ادبیات سیاسی کشور و نسل جدید را دچار آسیب کرده و به رفتاری معمول در خواهد آمد.
برای نمونه می‌توان به وقایع انتخابات سال ۸۸ که رخدادهای خسارت‌بار کم سابقه‌ای را در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی به کشور تحمیل کرد و هنوز هم آثار آن پاک نشده اشاره داشت که ریشه در گذر از مرزهای اخلاق و ادب و انتقال التهابات شکننده به جامعه داشت و منجر به ایجاد زمینه برای موج‌سواری بیگانگان شد.
با توجه به اینکه رسانه‌ها به عنوان واسطه دنیای سیاست و جامعه، نقش مهمی ایفا می‌کنند نباید از تاثیری که رعایت یا عدم رعایت اخلاق و ادب اسلامی توسط آنها بجای می‌ماند غافل باشیم. نمونه‌ای از آلاینده‌های هوای زندگی ما، عدم رعایت ادب در گفتگوهای انتقادی در میان اهالی رسانه است که با نزدیک شدن به فضای انتخابات متاسفانه شاهد اوج‌گیری آن خواهیم بود.
رسانه‌ها اگر فراتر از اخلاق و ادب، مطالبی غیر دقیق و بدون پشتوانه علمی و با چاشنی تهمت و افترا تولید و منتشر کنند نه تنها کمکی به شفافیت و بهبود اوضاع نمی‌کند بلکه با انتقال اینگونه پیام‌ها جامعه مخاطب خود را دچار آشفتگی ذهنی کرده و به جای روشنگری و افزایش آگاهی عمومی، باعث آشفتگی ذهنی و تشویش فکری آنان شده و در طولانی مدت این امر باعث بی‌اعتمادی مردم به رسانه خواهد شد.
گرچه این روزها حساسیت ما به مسئله ادب در گفتار، تاحدودی کم شده است و به سادگی از کنار این مسائل می‌گذریم، اما باید توجه داشته باشیم که با کمرنگ شدن رعایت اخلاق در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و رسانه‌ای، در حقیقت فضای زیست اجتماعی خود را آلوده کرده و به مرور با معضلات گوناگونی مانند پرخاشگری، عدم تحمل دیگری، تشنج‌های سیاسی و بی‌اعتمادی عمومی و... روبرو خواهیم شد که تهدیدی برای وحدت ملی و مسیر پیشرفت و توسعه در کشور است.
نورنیوز