«انقلابی‌گری» یعنی چه و «انقلابی» کیست؟

نورنیوز ـ گروه جامعه: با پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران در بهمن 57، مفهوم واژه انقلاب و انقلابی، به یکی از پرکاربردترین واژه‌های سیاسی ـ اجتماعی در جامعه تبدیل شد. اگر تا قبل از 1357، انقلاب بیشتر معنای بر هم زننده اوضاع و اعتراض علیه نظم موجود داشت با استقرار نظام جمهوری اسلامی حاوی مفاهیم سازنده و پیش‌رویی شده بود که روز به روز بر غنای آن افزوده می‌شد.

 انقلابی که با آرمان‌های اسلامی و ملی گره خورده بود و خود را در مسیر رسیدن به اهدافی مانند استقلال، آزادی، عدالت، پیشرفت و... می‌دانست باید تعریفی از انقلابی‌گری در دوران استقرار نظام جدید ارائه می‌داد تا این مفهوم مانند موتور محرکه ماشین نظام جمهوری اسلامی همیشه روشن بماند.

 به همین دلیل رهبران انقلاب در همان دوران به شدت بر روی ویژگی‌های انقلابی بودن و انقلابی‌گری حساس بوده و بحث‌های مفصلی در این خصوص مطرح می‌کردند. برای مثال شهید بهشتی در مباحثی با عنوان کردن مشکلات پیش روی نظام اسلامی سعی می‌کرد با انتقاد از کمبودها و فقر و ناکارآمدی‌های موجود در جامعه حساسیت انقلابیون را نسبت به این مسائل برانگیزد و جلوی توجیه ضعف‌ها به اسم دفاع از انقلاب را بگیرد.

 ترجیبع بند سخنان شهید بهشتی در این خصوص جمله «برای ما انقلابی‌ها، قابل قبول نیست که...» بود. در واقع با تکرار اهداف انقلاب و انتقاد از وضع موجود به دنبال تثبیت اهداف انقلاب و نشان دادن مسیر صحیح حرکت به انقلابیون بود.

 شهید مطهری نیز با طرح بحث آسیب‌شناسی انقلاب و بیان تهدید‌های بالقوه‌ای که می‌تواند انقلاب را به مسلخ ببرد سعی داشت تا بگوید انقلاب و انقلابی‌گری «چگونه نباید باشد».

شهید مطهری فراموش شدن آرمان عدالت و نادیده گرفتن آزادی‌های واقعی مردم و عدم توجه به ابعاد گوناگون استقلال را به عنوان تهدید‌های انقلابی‌گری معرفی می‌کرد.

اما جنبه اثباتی انقلابی بودن به چه معناست؟ واژه‌ای که شاید به مرور زمان و به واسطه القاء برخی سیاسیون، به عنوان یک برچسب برای هر آنچه نسبتی با تندروی، بی‌نظمی و بی‌توجهی به منافع ملی و آینده مردم ایران دارد تبدیل شده است و همه ناکارآمدی‌‌های موجود حاصل روحیه انقلابی‌گری معرفی می‌شوند.

این در حالی است که با مرور پیشرفت‌های کشور در عرصه‌های مختلف پس از انقلاب مانند آنچه در عرصه‌های مختلف علمی ـ فناوری، فرهنگی، محرومیت‌زدایی، دفاعی و... رخ داده می‌توان رد پای انقلابی‌ها را به وضوح مشاهده کرد و اتفاقا کاستی‌ها و عقب‌ماندگی‌ها نتیجه دوری از این روحیه است.

به بیان دقیق‌تر؛ هرجا تفکر و روحیه انقلابی یعنی خلوص، پاک‌دستی، خدا و خلق را دیدن و خود را ندیدن، تخصص متعهدانه، وطن‌پرستی و... حاکم بوده، بر خلاف آنچه علیه آن تبلیغ می‌شود شاهد خط‌شکنی همراه با تلاش و تدبیر و تفکر و اقدام جهادی در جهت تحقق عدالت و پیشرفت بوده‌ایم.

همانگونه که رهبری در بعد اثباتی، روحیه‌ انقلابی داشتن را این‌گونه معنی توصیف می‌کنند: روحیه انقلابی یعنی ترس نداشته باشید، ملاحظه‌کاری نداشته باشید، محافظه‌کاری نداشته باشید، وقتی تشخیص دادید عمل کنید، اقدام کنید، پیش بروید، به توقّف راضی نشوید، کارها را تزیینی انجام ندهید. گاهی انسان یک کاری انجام می‌دهد، حالت تزیینی و تشریفاتی دارد، اینها سَم است. کار را جدّی انجام بدهید، اینها تحوّل را عملی می‌کند، ممکن می‌کند، تحقّق پیدا می‌کند...

از سویی؛ اگر ملاک سنجش را اهداف انقلاب و آرمان‌های آن بدانیم قطعا رفتار انقلابی به معنای رفتار غیرمدبّرانه نیست، بلکه به ‌معنای رفتار عاقلانه، مدبّرانه‌ و مجاهدانه است. انقلابی‌گری به معنای ویران‌گری نیست. انقلابی‌گری یک مشی صحیح، عاقلانه، پرانگیزه، پرامید و شجاعانه به سمت اهداف انسانی انقلاب است.

رهبری در ادامه توصیف خود از معنای صحیح و واقعی روحیه انقلابی می‌گویند: انقلابی یعنی چه؟ بعضی خیال می‌کنند وقتی می‌گوییم انقلابی، یعنی بی‌نظم؛ نخیر، اتفاقا یکی از خطوط اصلی انقلابی‌گری، نظم است؛ منتها انقلابی، یعنی اینکه خودمان را سرگرم کارهای حاشیه‌ای و تشریفاتی و زرق‌وبرقی و مانند اینها نکنیم؛ کار انقلابی یعنی برای یک مجوّز [راه‌ها را کوتاه کنند]. عدّه‌ای از این کارآفرینانِ با اخلاص و متدیّن، چندی پیش آمدند با ما ملاقات کردند و گفتند که برای مجوّزِ یک چیز کوچک -که حالا اسم آوردند و بنده نمیخواهم جزئیّات را بیان کنم- باید انسان از مثلاً ۲۰ یا ۲۵ جا مجوّز بگیرد؛ اینها کار غیر انقلابی است. کار انقلابی یعنی آن کسانی که ضوابط را تعیین می‌کنند، بیایند راه‌ها را کوتاه کنند؛ راه‌های میان‌بُر بگذارند جلوی پای مردم، جلوی پای کارآفرین، جلوی پای کسی که می‌خواهد خدمت بکند؛ کارهای لازم اینها است، [مسئولین] دامن همّت به کمر بزنند و واقعاً کار کنند.

با این تفاسیر می‌توان گفت در واقع آنچه به اشتباه انقلابی‌گری دانسته می‌شود هیچ نسبتی با انقلاب و آرمان‌ها و اهدافش ندارد بلکه موانع جدی برای رسیدن انقلاب به اهداف مهمی مانند عدالت و پیشرفت در همه عرصه‌های زندگی ایرانیان است.

به همین دلیل آنجایی که مردم با عملکرد یک چهره انقلابی مواجه شده و آثار انقلابی‌گری را مشاهده می‌کنند به دور از خط‌‌کشی‌های سیاسی و جناحی از آن استقبال کرده و به آن ادای احترام می‌کنند، چیزی که مصداق بارز آن در تشییع جنازه پرشکوه شهید سلیمانی به عنوان یک انقلابی واقعی مشاهده شد.