نورنیوز ـ گروه جامعه: آلودگی هوا در کلان شهرها امری رایج و مرسوم است که عموما سیاست گذاران سعی می کنند با اصلاح سازوکارهای زیست اجتماعی و شهری و ساماندهی مشاغل وصنایع آلوده کننده آن را کاهش دهند.
آلودگی هوا نه تنها مشکلات متعددی در حوزه های بهداشتی،زیستی و اجتماعی برای شهروندان ایجاد می کند بلکه در طول زمان باعث افزایش هزینه های دولت برای رفع تاثیرات منفی آن نیز می شود.
سال‌هاست که طی تحقیقات و بررسی های علمی متعددی که صورت گرفته، منشاء آلودگی هوا در تهران و سایر کلان شهرها تقریبا مشخص شده و این موضوع معمای پنهانی نیست. مطالعات متعدد انجام شده در این بخش ضمن مشخص کردن نوع آلایندها منابع تولید آن را نیز تعیین کرده است.
حال چه باید کرد؟
در کشور ما در خصوص معضل آلودگی های زیست محیطی به خصوص آلودگی هوا خلا قانونی وجود ندارد وموضوع مقابله با آلودگی هوا تقریبا از سال ۱۳۲۸ مورد توجه قانون گذار بوده و صریحا مسئولیتهای قانونی در این زمینه مشخص شده است.
بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی نیز توجه ویژه ای در اصل ۵۰ قانون اساسی کشور به این موضوع صورت گرفته است. قانونی که به صورت انحصاری و دقیق به موضوع آلودگی هوا پرداخته، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ۱۳۷۴ است که آن هم به دلیل پاره ای از ایرادات در سال ۱۳۹۶ جای خود را به "قانون هوای پاک" داد.
در آخرین تلاش قانون گذار در این حوزه، تقریبا ۱۶ نهاد به صورت مستقل و شفاف و با شرح کامل وظایف ، مسئول شناخته شده اند که باید با اجرای دقیق دستورالعمل هایی که در قانون هوای پاک مطرح شده در کاهش آلودگی هوا نقش اساسی ایفا کنند .
بزرگترین مانع اما برسر اجرای دقیق این قوانین عدم مسئولیت پذیری نهاد های مسئول و فقدان نظارت لازم از سوی دستگاه های نظارتی است که باعث شده با وجود فراهم بودن همه مقدمات لازم برای حل این بحران، ما همچنان سال به سال شاهد گسترش و شدت آلودگی هوا و آسیب های ناشی از آن باشیم.
در این میان آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، آسیب جدی به سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی نسبت به کارآمدی و توانمندی حاکمیت و نهادهای مسئول است. افکار عمومی همواره با این سوال روبرو است که با وجود قوانین کامل و تخصیص بودجه سالیانه از محل مالیات شهروندان چرا همچنان معظل آلودگی هوا سال به سال ابعاد وخیم تری پیدا می کند و برای تغییر وضعیت و امکان تنفس هوای سالم فقط باید دست به دعا برداشت و از کائنات طلب باد و باران کرد؟!
آمارهای رسمی منتشر شده حاکیست که سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر در کشور و بیش از ۴ هزار نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند.ابعاد اجتماعی، عاطفی و حتی اقتصادی این رخداد تلخ به تنهایی مبین عمق نگران کننده ای است که این بحران خود ساخته از آن برخوردار است .
متاسفانه هرساله به جای افتتاح طرح یا پروژه ای که به کاهش آلودگی هوا کمک کند و اثر واقعی بر تقلیل نگرانیهای جامعه در این بخش داشته باشد شاهد رونمایی از بهانه های جدید و مجادلات فرافکنانه دستگاههای مسئول با یکدیگر هستیم. امسال هم چون سنوات قبل دلیل جدیدی به نام مازوت سوزی در نیروگاههای برق تولید و معرفی شد.
آلودگی هوای کلان شهر های ایران محصول مازوت سوزی نیست بلکه نتیجه بی مسئولیتی، عدم تمرکز، بی برنامگی و اجرای ناقص قوانین و عدم توجه به اولویتهای جامعه است که مهمترین آن موضوع زیست سالم در محیطی امن و سلامت می باشد.
نورنیوز