نورنیوز ـ گروه بین الملل: مولفه ای که این روزها کشورهای مختلف دنیا از روند کاهش آن نگران بوده و جهان امروز از شرق آن یعنی ژاپن تا غرب آن یعنی ایالات متحده با بحران سالخوردگی جمعیت در آینده ای نه چندان دور مواجه است. بحرانی که البته افزایش بیش از اندازه جمعیت و عدم تناسب نیروی کار با ظرفیت های یک کشور، روی دیگر آن بوده و جهان بشری در دهه های گذشته به شکلی با این مشکل نیز دست و پنجه نرم کرده بود. زیرا در سال های پس از جنگ جهانی دوم یا دوره انفجار جمعیت، نرخ زاد و ولد به شدت بالا رفته و کشورها با انبوهی از نیروی کار مواجه بودند. اما این بار دیگر مشکل میزان بالای جمعیت و کثرت نیروی کار نیست.
امروزه بسیاری از تمدن ها با بحرانی به مراتب نگران کننده تر از بحران های پیشینیِ جمعیتی مواجهند. به طور مثال کشور ژاپن که هم اکنون یکی از سالخورده ترین کشورهای دنیاست، 28 درصد جمعیت آن را افراد بالای 65 سال تشکیل داده و برآوردها نشان دهنده آن است که در سال 2065 میلادی نزدیک به 40 درصد جمعیت آن بالای 65 سال خواهند بود،1 یا کشور آلمان که این روزها با بحران جمعیت مواجه است، نزدیک به 22 درصد جمعیت این کشور بالای 65 سال و سالخورده هستند.2 ایالات متحده آمریکا نیز هرچند همانند ژاپن، آلمان یا کشور خودمان روند بسیار بحرانی ای نداشته و در سالیانی دورتر با مشکلات عدیده ی جمعیتی مواجه خواهد شد.
اما هم اکنون بسیاری از صاحبنظران و رسانه ها در این کشور از وضعیت بحرانی جمعیت در سال های آینده هشدار داده و اعلام خطر می کنند. مطابق آمارها، هم اکنون بیش از 16 درصد جمعیت آمریکا بالای 65 سال هستند. افرادی که در سال 2050 به 22 درصد جمعیت آمریکا رسیده و تبدیل به موضوعی نگران کننده در آینده ی آمریکا خواهند شد.3 همچنین آمارها بیانگر آن هستند که تا 25 سال دیگر جمعیت بالای 65 سال در آمریکا از جمعیت زیر 18 سال این کشور سبقت خواهد گرفت.4
نرخ رشد جمعیت آمریکا در سال 2017-2018 نیز نشانگر کمترین میزان رشد جمعیت طی 80 سال گذشته‌ی تاریخ آمریکا بوده5 که این مسئله نیز برای این کشور زنگ خطری جدی خواهد بود، چرا که جمعیت جوان و توانمند اصلی ترین نیروی کار یک کشور بوده و با وجود بهره بری هر تمدنی از تجربیات طبقه‌ی سالخورده، این طبقه نمی تواند خلا نیروی کار جوان را برای یک کشور جبران کند. طبقه ای که با وجود گرانبها بودن خود و تجربیاتش، در سال های پیری به مشکلات فیزیکی و جسمی بیشتری مبتلا شده و هزینه های سنگین رفاهی و درمانی را بر دوش هر کشوری می گذارد. ایالات متحده نیز از این قائده مستثنی نیست. به عنوان نمونه؛ در آمریکا 41 درصد افراد مبتلا به چاقی بالای 60 ساله ها هستند.6 یا آمار دیگری که نشان می دهد نزدیک به 6 میلیون نفر از افراد بالای 65 سال در آمریکا مبتلا به آلزایمر بوده و برآوردها حاکی از آن است که با رشد جمعیت سالخوردگان آمریکایی تا سال 2050 میلادی، جمعیت افراد بالای 65 سال مبتلا به آلزایمر در ایالات متحده، به بیش از 13 میلیون نفر برسد.7
از طرفی دیگر؛ با پا به سن گذاشتن نسل بیبی بومر یا همان نسل متولد شده‌ی بعد از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده، افراد سالخورده بیشتری نیازمند خانه سالمندان بوده و بر طبق آمارها رشد 50 درصدی در افراد مراجعه کننده به خانه سالمندان تا یک دهه‌ی آینده رخ خواهد داد که نتیجتاً هزینه های بیشتری را برای این کشور ایجاد خواهد کرد.8 اکنون نیز بودجه‌ی خانه های سالمندان در آمریکا روند افزایشی داشته و برآوردها بیانگر آن است که بودجه از رقم 100 میلیارد دلار در این سال ها به 225 میلیارد دلار در سال 2024 میلادی برسد.9
مازاد بر این مشکلات؛ معضل اصلی طبقه سالخورده هزینه های سنگین فراوانی بوده که این گروه از بودجه ی سلامت به خود اختصاص می دهند. همین حالا؛ با وجود آنکه سالخوردگان نزدیک به 16 درصد جمعیت آمریکا را تشکیل داده اند، نزدیک به 35 درصد بودجه ی سلامت این کشور خرج این طبقه می شود.10 معضلی که بی شک با رشد روز افزون افراد سالخورده در آمریکا، بیش از پیش به بحرانی برای نظام سلامت آمریکا تبدیل شده و مشکلات اقتصادی بیشتری را ایجاد خواهد کرد.
حال در پایان همانگونه که اشاره شد، افراد سالخورده و مسن بی شک برای هر تمدنی گرانبها بوده و استفاده از تجربیات آنها گره گشای بسیاری از مشکلات خواهد بود. اما بررسی ایالات متحده به عنوان یک نمونه‌ی کلیدی و بیان تنها بخشی از مشکلات سالخوردگی جمعیت در این کشور، نشان دهنده آن است که هرگز نباید از داشتن جمعیت جوان دست کشید و به روند رو به رشد پیری جمعیت افتخار کرد. چرا که جوانها نیروی کار توانمندتر و کارآمد تری برای تمدن ها بوده و به شکل بسیار مضاعفی برای یک کشور ایجاد قدرت و ثروت می کنند! ای کاش کشورها قدر جمعیت جوان را بدانند و برای تداوم این سرمایه برنامه ریزی کنند!
* پژوهشگر مسائل آمریکا
[1] https://www.forbes.com/sites/japan/2018/11/12/why-japans-aging-population-is-an-investment-opportunity/#152f70cb288d
[2] https://tradingeconomics.com/germany/population-ages-65-and-above-percent-of-total-wb-data.html#:~:text=Population%20ages%2065%20and%20above%20(%25%20of%20total)%20in%20Germany,compiled%20from%20officially%20recognized%20sources.
[3] https://www.statista.com/statistics/457822/share-of-old-age-population-in-the-total-us-population/#:~:text=In%202017%2C%20about%2016%20percent,population%20was%2065%20or%20over.
[4] https://www.washingtonpost.com/news/politics/wp/2018/05/18/in-25-years-there-will-be-more-old-americans-than-young-ones/?utm_term=.9d48b7dfa5fa
[5] https://www.brookings.edu/blog/the-avenue/2018/12/21/us-population-growth-hits-80-year-low-capping-off-a-year-of-demographic-stagnation/
[6] https://www.prb.org/aging-unitedstates-fact-sheet/
[7] https://www.alz.org/alzheimers-dementia/facts-figures#:~:text=More%20than%205%20million%20Americans%20of%20all%20ages%20have%20Alzheimer's,10%25)%20has%20Alzheimer's%20dementia.
[8] https://www.prb.org/aging-unitedstates-fact-sheet/
[9] https://www.businessinsider.com/senior-care-market-trends
[10] https://www.businessinsider.com/aging-population-healthcare?r=DE&IR=T
نورنیوز