نورنیوزـ گروه جامعه: نظریه موج دوم کرونا از کجا آمد؟ این نظریه‌ای رایج درباره بیماری‌های همه‌گیر است؛ در گذشته اغلب بیماری‌های واگیر معمولا در ۲ موج اصلی شیوع یافته‌اند. معروف‌ترین موج دوم یک بیماری واگیر در دنیای معاصر نیز به شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ میلادی مربوط است. موج اول این بیماری تلفات زیادی داشت، اما نادیده گرفتن آن و اجرا نکردن تمهیدات بهداشتی به بروز موج دوم منجر شد که تلفاتی به مراتب بیشتر داشت و در نهایت آنفلوآنزای اسپانیایی بیش از ۵۰۰ میلیون نفر یعنی یک‌سوم جمعیت جهان در آن زمان را مبتلا کرد و ۲۰ تا ۵۰ میلیون کشته بر جا گذاشت.
البته برخی تخمین‌ها شمار قربانیان را تا ۱۰۰ میلیون نفر نیز برآورد می‌کنند. در آن سال جهان هنوز درگیر جنگ‌جهانی‌اول بود و جابه‌جایی سربازان در مقیاس بین‌المللی به شیوع سهمگین موج دوم بیماری منجر شد. درباره کرونا، موج دوم یک سناریوی محتمل است که بر ترس‌ها می‌افزاید و البته باید بر آمادگی‌ها نیز بیفزاید. ولی گروهی از محققان فرانسوی نظریه‌ای دارند که در مجامع علمی مطرح است و می‌تواند پس از ماه‌ها دشواری و ترس، یک خبر آرامش‌بخش برای خلاصی از دست کرونا باشد.
نظریه جدید درباره «مصونیت»
مخالفان وجود موج دوم کرونا سناریو‌های متفاوتی دارند. برای مثال گروهی معتقدند موج دوم کرونا شدت بیشتری از موج اول ندارد و در میانه بحران کرونا در برخی کشورها روی داده است؛ برای مثال آنچه در سنگاپور، هنگ کنگ و هوکایدو ژاپن رخ داد و بیماری پس از آنکه گمان می‌شد کنترل شده دوباره بازگشت. برخی دیگر معتقدند به دلیل وجود آمادگی در مقیاس جهانی موج دوم کرونا مجالی برای بازگشت نخواهد داشت و اگر هم موج دومی در کار باشد چندان خسارت‌بار نخواهد شد و مشکل اصلا جدی نیست. گروهی از محققان فرانسوی نیز دریچه امید دیگری گشوده‌اند و پیش‌بینی کرده‌اند به دلیل ایجاد «مصونیت مضاعف» موج دومی در کار نخواهد بود.
«مصونیت مضاعف» به این معناست که بدن بیمار پس از ابتلای اولیه به یک ویروس یا باکتری در برابر ویروس و باکتری دیگری هم ایمن می‌شود. پادتن یا آنتی‌بادی که در بدن تولید می‌شود اغلب تنها مختص مقابله با یک ویروس یا باکتری خاص است، اما گاهی پادتن‌ها می‌توانند در برابر ویروس‌ها یا باکتری‌های مشابه نیز ایمنی ایجاد کنند. بر این اساس بخشی از جمعیت پس از ابتلا به انواع کم خطرتر ویروس کرونا در گذشته، اکنون در برابر نوع جدید این ویروس مصون هستند.
لازم به توضیح است که «کرونا ویروس‌ها» انواع متفاوتی دارند و ویروس کرونا فعلی که ویروس جدید کرونا نیز نامیده می‌شود تنها یکی از آنهاست. برخی دیگر از انواع «کرونا ویروس‌ها» قبلا در گوشه‌وکنار دنیا همه‌گیری‌های خفیف ایجاد کرده‌اند و به این ترتیب برای بخش بزرگی از جامعه انسانی مصونیت ایجاد شده است. فرضیه «مصونیت مضاعف» در برابر ویروس کرونا قبلا نیز از سوی دانشمندان آمریکایی در مقاله‌ای در نشریه علمی «سل» (cell) مطرح شده بود. بر اساس آن مقاله ممکن است ۴۰ تا ۶۰ درصد جمعیت بدون اینکه به ویروس جدید کرونا مبتلا شده باشند در برابر آن ایمن باشند.
ماجرا چیست؟
پیش از این تصور می‌شد برای دستیابی به مصونیت جمعی در برابر کرونا باید ۶۰ درصد جمعیت به کرونا مبتلا شوند. حالا فرضیه «مصونیت مضاعف» اعتبار چنین فرضی را نقض کرده است. «مصونیت مضاعف» به این معناست که افراد به یک اندازه در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار ندارند پس نیازی به ابتلای ۶۰ درصدی جمعیت نیست بلکه ابتلای ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت کافیست تا در برابر کرونا «مصونیت جمعی» ایجاد شود.
بر اساس مدل‌سازی آماری و البته در نظر گرفتن این موضوع که افراد بسیار زیادی به کرونا مبتلا می‌شوند و بهبود می‌یابند بدون اینکه از آنان حتی تست کرونا گرفته شود این دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که کرونا در فرانسه در روز‌های پایانی است و دیگر موج دومی از راه نمی‌رسد. چنین فرضیه‌ای برای سایر کشورهای جهان نیز قابل تعمیم است. البته «مصونیت مضاعف» هنوز تنها یک فرضیه است، اما فرضیه‌ای معتبر که می‌تواند آسیب‌پذیری بیشتر گروه‌هایی از جمعیت در برابر کرونا را توضیح دهد و همچنین نشان دهد چرا برخی افراد بیش از سایرین ناقل این ویروس هستند.
«دیدیه رائولت»، دانشمند فرانسوی طرفدار این نظریه است و بر اساس داده‌های آماری نتیجه گرفته که کرونا رو به پایان است چرا که بر خلاف انتظار تا به حال هیچ جای جهان موج دوم کرونا رخ نداده است. «ژان فرانسوا توسن» دانشمند فرانسوی دیگری است که می‌گوید کرونا مانند یک «قهرمان دو سرعت» عمل می‌کند و یک «قهرمان دو استقامت» نیست. وی احتمال وقوع «موج دوم کرونا» را رد می‌کند و معتقد است این ویروس در جریان روند شیوع خود «بسیار سریع» از نفس می‌افتد!
یک تحقیق و تایید بیشتر «مصونیت مضاعف»
نظریه «مصونیت مضاعف» با تحقیق دیگری که به تازگی در میان کارکنان ۲ بیمارستان در استراسبورگ فرانسه انجام شد به تأیید بیشتری رسید. این تحقیق به صورت مقدماتی نشان داد حتی افرادی که به بیماری خفیف کرونا مبتلا می‌شوند در بدن‌شان آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌شود که آنان را در برابر کرونا مصون می‌کند. «آرنو فونتانه»، دانشمندی که مدیریت این پژوهش را برعهده داشت درباره نتایج آن می‌گوید: «ما می‌دانستیم که افرادی که به علائم شدید کرونا مبتلا شده‌اند بدن‌شان تا ۱۵ روز پس از شروع علائم، آنتی‌بادی لازم را تولید می‌کند.
اکنون می‌دانیم که این موضوع درباره افرادی که دچار علائم جزئی بیماری می‌شوند هم مصداق دارد. هرچند میزان آنتی‌بادی‌ها احتمالاً کمتر است». یکی دیگر از نتایج این پژوهش هم اینکه به نظر می‌رسد فعالیت این آنتی‌بادی‌های مصونیت‌بخش با افزایش زمان بیشتر می‌شود. با این شرایط شاید به‌زودی با ایجاد «مصونیت جمعی» در سراسر جهان بتوان با کرونا وداع کرد بدون اینکه موج دومی در راه باشد.
تابناک