نورنیوزـ گروه جامعه: از بازنمایی ضعف‌های ارتباطی و آشنا نبودن خانواده‌ها با مهارت‌های زندگی گرفته تا توانمندی بانوان در عرصه تولیدات خانگی و بسیج نیروهای جهادی برای غلبه بر کمبودهای پزشکی و حمایتهای متعدد از بیماران و خانواده‌های آنان بطوریکه یادآور صحنه‌های رشادت دلیر مردان در زمان دفاع مقدس و فداکاری‌های بانوان در عرصه‌های گوناگون پشت جبهه بود اما به‌هرحال به همه جهانیان نشان دادکه کشور اسلامی ما از سرمایه‌های اجتماعی خاصی برخورداراست که در بحران‌ها می‌توان از آن استفاده کردد.
به همین ترتیب جامعه ما درگیر بحران دیگری است که ازآن مدت‌ها غفلت شده است وآن رشد منفی جمعیت و بحران سالمندی کشور است. مساله افزایش جمعیت در جامعه پدیده‌ای پیچیده و دارای ابعاد گسترده‌ای است که لازم است با برنامه ریزی دقیق و حساب شده به سمت اهداف طولانی مدت رفت. این مساله هم همانند بحران کرونا نیاز به بسیج همگانی و همه جانبه و جهادی دارد، بدین معنی که هم باید زیر ساخت‌های افزایش جمعیت در جامعه و دسترسی به منابع و امکانات برابر امکان پذیر باشد هم سیاستهای حمایتی و تشویقی فرزندآوری تقویت گردد، همچنین مشکلات معیشتی مردم توجه شده و قوانین تبعیض آمیز اصلاح گردد و هم از لحاظ فرهنگی بطور ریشه‌ای بدان پرداخته شود.
ایجاد سازوکارهای فرهنگی لازم در جامعه برای حل بحران جمعیت مهمترین چالش است.
ساختارهای فرهنگی ما سال‌ها به ترویج تفکر دوتا فرزند کافیه پرداخته و حالا تازه در پی تذکرات مداوم مقام معظم رهبری از خواب بیدار شده‌اند. این مساله چون هر مساله اجتماعی دیگر مستلزم جهاد و عزم ملی در چند سطح خانواده، آموزش و پرورش، صدا وسیما و دستگاه‌های فرهنگی ارشادی مرتبط می‌باشد.
برای ترغیب جوانان به فرزندآوری باید فرهنگ سازی نمود و عواقب کاهش جمعیت را برای نسل امروز تبیین نمود و سیاستی برخلاف آنچه در دولت‌های قبلی انجام می‌گرفت دنبال نمود. اگر یادتان باشد برای تنظیم جمعیت و تحدید نسل همه ارگان‌ها باهم بسیج شده بودند از صدا وسیما گرفته تا تبلیغ بیلبوردها و دروس کتب درسی تا خدمات رایگان وزرات بهداشت همه سیاستهای تحدید نسل را مشخص می‌کرد . حال علاوه بر تغییر این سیاست‌ها در جهت تکثیر نسل باید نگرش مردم و خانواده‌ها را نسبت به سبک زندگی تغییر یابد. اهمیت این مساله باید برای خانواده‌ها از همه ابعاد تشریح گردد و نگرش جهادی ترویج و تشویق گردد. بهر حال تولد فرزند علاوه بر مشکلات اقتصادی زیادی که بر خانواده تحمیل میکند رسیدگی خاص خود را می طلبد و مستلزم آن است که زن و مرد هر دو دوشاش هم برای تربیت فرزند تلاش کنند، وقت بگذارند و از بسیاری منافع خود چشم پوشی کنند. اینجاست که نقش سیاستهای حمایتی دولت از خانواده‌ها بسیار مهم می شود. مساله افزایش مرخصی بانوان و حتی مردان شاغل، کاهش ساعت کاری مادر، استقرار مهدکودک در کنار محل کار مادر، اختصاص درآمدی ماهیانه برای مخارج فرزند، حتی آموزش مردان برای همکاری در نگهداری نوزاد، سیاستهایی است که کشورهای پیشرفته جهان آن را بخوبی اعمال کرده و موفق بوده اند.
برای کاهش بحران در این مساله باید در ابتدا در معیارهای ازدواج و سبک زندگی جوانان تغییراتی رخ دهد. ازدواج دیرهنگام، خانواده ناسالم و از هم گسیخته، رواج مصرف گرایی و توقعات مادی بالا از دشمنان تولید نسل بشمار می‌روند و خانواده‌های ایرانی تربیت نسل جوان را بر مبنای ارزشهای اسلامی انقلابی جدی بگیرند و سعی در تربیت نسلی مقاوم داشته باشند. برخی می‌گویند مشکل اقتصادی تنها علت این بحران است درحالی که به نظرم رفع مشکلات فرهنگی اهمیت بیشتری دارد. اگر دقت کنید درسال‌های اخیر کسانی به ندای رهبر لبیک گفتند که عموماً طلبه یا قشر متوسط جامعه هستند و در قشر مرفه جامعه هنوز شاهد پدیده تک فرزندی هستیم که عواقب آن سال‌های بعد برای خانواده و جامعه و حتی تغییر فرهنگ‌های رایج مشخص می‌شود. برای مثال بدیهی است که کنترل بحران‌های اجتماعی که امروزه بصورت جهادی و آتش به اختیار صورت می پذیرد و جامعه ما به آن افتخار می کند، بیشتر مرتبط با نسل جوانان وانقلابی و پرشور است و از نسلی سالمند جز راهبری نمی‌توان انتظار رقم زدن حماسه ای جاودان داشت.
*دکتری مطالعات زنان پژوهشگر عرصه خانواده. مبلغ بین الملل
نورنیوز