«کاظم جلالی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه در مصاحبه با نشریه اکسپرت روسیه ضمن تشریح وضعیت شیوع بیماری کرونا در ایران تحریم‌های ظالمانه آمریکا را مانع مقابله جهانی با این بیماری خواند و خواستار لغو این تحریم‌ها به منظور مقابله موثرتر با این بحران جهانی شد.
مشروح این گفتگو را در زیر می‌خوانید.
سوال: در حال حاضر متاسفانه ایران پس از چین و ایتالیا از نظر مبتلایان و درگذشتگان در مقام سوم قرار دارد، به نظر شما علت این تعداد زیاد چیست؟
جلالی: بله درست گفتید. کرونا پدیده‌ای است که هنوز همه ابعاد آن شناخته شده نیست و کار بر روی مسیرهای انتقال و شیوه‌های فراگیری آن ادامه دارد. ظاهرا وجود بیماری‌های زمینه‌ای میزان آسیب پذیری افراد را افزایش می‌دهد.
متاسفانه رشد شیوع بیماری در ایران زیاد است. خوشبختانه نظام بهداشتی ایران در سطح بالایی در منطقه قرار دارد و کادر درمانی در ایران خدمات ارزنده‌ای را نه تنها در داخل کشور، بلکه در منطقه ارائه می‌دهند. اما در موضوع مقابله با بیماری کرونا شرایط متفاوت است. حجم بالای افراد مبتلا غافلگیر کننده است و ظرفیت درمانی و بهداشتی در حالت حداکثری مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما نمی‌تواند پاسخگوی بیماران باشد. بنابراین، علاوه بر تامین نیازهای رو به افزایش مراکز درمانی موجود، لازم است اقداماتی برای ایجاد ساختمان‌ها و تامین تجهیزات و داروی جدید صورت گیرد.
متاسفانه تحریم‌های ظالمانه آمریکا مانعی جدی در تامین مالی و تهیه امکانات ایجاد کرده است. توجه این واقعیت به خوبی آشکار می‌کند تا چه اندازه تحریم‌ها شرایط رسیدگی به بیماران را سخت کرده و تعداد قربانیان را افزایش داده است.
* سکوت دردناک جامعه جهانی در مقابل اقدامات آمریکا
سؤال: در وضعیتی که ملت ایران شرایط سختی را طی می‌کند، آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران برقرار می‌کند، چرا؟
جلالی: این خط مشی دولت آمریکا در تعاملاتش با سایر کشورها است. دولت آمریکا به صورت ناجوانمردانه‌ای تلاش دارد از شرایط سخت مردم ایران در وضعیت ایپدمی کرونا و تحریم برای به زانو در آوردن ایران و رسیدن به اهداف نامشروع سیاسی بهره ببرد. این اقدام ممکن است به یک نسل کشی برنامه ریزی شده بینجامد که مسئولیت آن با دولت آمریکاست و سکوت جامعه جهانی نیز بسیار دردناک است. در واقع، ایالات متحده سعی دارد با استفاده از فشارهای مختلف ملت‌ها و کشورهای مستقل را تسلیم خواسته‌های نامشروع خود کند و در این راستا، چنانچه روش‌های عادی پاسخگو نباشد، از روش‌های غیر متعارف و غیرقانونی استفاده می‌کند. این دقیقا چیزی است که در مورد ایران در حال اجرا است.
سؤال: به طور کلی تا چه حد آمریکا و تحریم‌ها مقصر این تعداد کشته در ایران است؟
جلالی: بخش زیادی از این تعداد تلفات انسانی ناشی از تحریم‌هاست، زیرا هم توان اقتصادی دولت در مقابله با کرونا را به شدت کاهش داده و هم ورود دارو و اقلام بهداشتی را تحریم کرده است. همانطور که توضیح دادم به اندازه‌ای که در میزان خدمات رسانی به بیماران اختلال و مانع ایجاد کند، تحریم‌های آمریکا می‌تواند آمار قربانیان را افزایش دهد و عمق فاجعه زمانی مشخص می‌شود که بخشی از جمعیت دسترسی به امکانات بهداشتی و درمانی را نداشته باشد و تلاش ما این است تا از بروز یک فاجعه بشری جلوگیری کنیم.
*مستثنی بودن اقلام دارویی نیرنگی بیش نیست
سؤال:کدام تحریم‌ها مشخصا مانع از مبارزه ایران با کرونا است؟
جلالی: بببنید. وقتی شرکت‌های حمل و نقل تحریم هستند و امکان بیمه محموله‌های وارداتی حتی دارو وجود ندارد و انتقال پول در شبکه بانکی امکانپذیر نیست، در نتیجه تجارت همه اقلام با مشکل جدی مواجه می‌شود. مستثنی بودن اقلام دارویی نیز نیرنگی بیش نیست.
سؤال: ایران می‌گوید آمریکا باید تحریم‌ها را لغو کند، اروپا نیز باید به رعایت آنها خاتمه دهد، به چه دلیل باید آمریکایی‌ها این کار را بکنند؟ بعید است رنج مردم ایران در محاسبات آنها جایی داشته باشد، منفعت عملی آنها از لغو تحریم‌ها در چیست؟
جلالی: درست است آمریکا برای دستیابی به اهداف و تامین منافع خود تحریم‌ها را وضع کرد و به فشار حداکثری خود ادامه می‌دهد. اما صحبت ما با جامعه بین‌المللی است. موضوع تحریم‌های یکجانبه یک عمل غیر قانونی از بعد حقوق بین‌الملل و حقوق بشر است. چنانچه بپذیریم مقابله جامعه جهانی با عاملان جنگ جهانی اول و دوم ضرورت داشت، بنابراین، امروزه تنها محکومیت اقدامات غیرقانونی آمریکا در خروج از تعهدات بین‌المللی و گسترش دامنه قوانین ملی خود در سطح جهانی کافی نیست و نیازمند اقدام عملی است.
این انتظار مردم ایران منطقی و قانونی است و جامعه بین‌الملل می‌تواند حقوق از دست رفته آنها را بازگرداند. آمریکا باید به تعهدی که در برجام داده و پشتوانه قطعنامه شورای امنیت را دارد باز گردد، به خصوص که اکنون این اپیدمی نه تنها مردم ایران را تحت تاثیر قرار داده، بلکه تحریم‌ها به گسترش اپیدمی از طریق ایران کمک می‌کند.
*از دولت دوست خود انتظار داریم، فعال‌تر در این زمینه اقدام کند
سؤال: روسیه از ایران حمایت کرده و از آمریکا خواسته که تحریم‌ها را متوقف کند، آیا از مسکو انتظار دارید اقدامات فعال‌تری در این راستا انجام دهد؟ اگر چنین است چه اقداماتی؟
جلالی: طبیعتا ما از دولت دوست خود انتظار داریم، فعال‌تر در این زمینه اقدام کند و در شورای امنیت به همراه دیگر اعضا بر آمریکا فشار وارد سازد تا از تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه به خصوص در این وضعیت فاجعه بار بشری دست بردارد.
بخشی از این اقدامات می‌تواند در چارچوب همکاری دوجانبه باشد و این موضوع در دستورکار همکاری دو کشور قرار دارد و لازم است موانع موجود برطرف شود. بخشی دیگر نیز می‌تواند در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی برای محکومیت اقدامات یکجانبه و رفع موانع موجود باشد. روسیه خود قربانی این تحریم‌های ظالمانه است.
سؤال: آیا ایران از امکان حقوقی طرح شکایت علیه آمریکا به دلیل اقداماتی که در نتیجه آن مردم ایران رنج می‌برند، یا علیه اروپا به دلیل عدم اجرای تعهداتی که بر عهده گرفته و انجام نداده، برخوردار است؟
جلالی: بله. جمهوری اسلامی ایران سعی کرد از ظرفیت‌های حقوقی برای محکومیت اقدامات غیرقانونی ایالات متحده استفاده کند و چنانچه به یاد داشته باشید حدود یک سال پیش شکایت ایران علیه آمریکا در دادگاه بین‌المللی لاهه مطرح و در حکم نهایی تصریح شد که تحریم‌های آمریکا بر خلاف توافقات دوجانبه قبلی دو کشور است و محدودیت‌های آمریکا نمی‌تواند در بخش تولیدات کشاورزی و مایحتاج غذایی مردم ایران اجرا شود. اما مشکل جامعه بین‌المللی بیشتر در اجرای قوانین بین‌المللی است که بسیاری از کشورها آنها را نقض می‌کنند. بنابراین انتظار است دول عضو سازمان ملل چاره‌ای برای رفع این مشکل بیندیشند.
* منتظر راه‌حل خارجی ننشسته‌ایم
سؤال: ایران در آینده قصد دارد چگونه با کرونا مبارزه کند؟ با توجه به ابعاد موضع غیر سازنده غرب، آیا می‌توان انتظارات مشابهی از چین داشت؟
جلالی: ایران سعی دارد با حداکثر توان خود با این بیماری مقابله کند، ولی در این مسیر نیازمند کمک‌های سایر کشورها است. سیستم درمانی ایران در حال تلاش برای مهار این بیماری است و کار بر روی یافتن دارو و واکسن کرونا در داخل کشور ادامه دارد و ما منتظر راه‌حل خارجی ننشسته‌ایم، ولی باید توجه داشت که اکنون آمریکا و اروپا نیز به این بیماری گرفتار شده‌اند و این به مشکل بشریت تبدیل شده و همه باید در مقابله با کرونا متحد شده و تخاصمات سیاسی را در این تقابل وارد نکنیم.
چین یکی از اعضای مهم و کلیدی سازمان ملل است و همچون روسیه می‌تواند نقش اساسی خود را ایفاء کند.
سؤال: آیا کانون اصلی آلودگی در ایران کشف شده است؟
جلالی: منشا اصلی آلودگی از خارج وارد کشور شده، ولی در برخی شهرها زودتر خود را نشان داده است، اما اکنون این موضوع چندان در مقابله با کرونا اهمیت ندارد.
سؤال: آمار حداقل و تقریبی خسارت کرونا به ایران چه میزان است؟
جلالی: در حال حاضر نه تنها ایران بلکه همه کشورها درگیر مقابله با این بیماری همه گیر هستند و قطعا پس از این مرحله برآوردها صورت خواهد گرفت. در حال حاضر در این خصوص آمار دقیقی در دسترس نیست. اما با توجه به تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران این خسارت‌ها بیشتر از سایر کشورها خواهد بود، چرا که جمهوری اسلامی ایران همزمان با دو معضل کرونا و تحریم‌های آمریکا در حال مقابله و مبارزه است و به یاری خداوند و پشتوانه مردم در این آزمون هم سربلند خواهیم بود.
سؤال: نقش روحانیت در مبارزه با کرونا ویروس در ایران چیست؟
جلالی: روحانیت با نفوذ خود تلاش دارد توجه مردم را به دستورالعمل‌های مراکز مسئول جلب کند و به خصوص تعطیلی مراکز مذهبی و عدم برگزاری مراسم مذهبی بیانگر نقش مهم و مثبت روحانیت در مقابله با گسترش کرونا بوده است.
روحانیون هم در جامعه ایران به مانند سایر اقشار نقش موثری را در مقابله با این بیماری ایفا کرده‌اند. این نقش شامل تقویت روحیه مقاومت، همدلی و همبستگی مردم تا ارائه کمک به بیماران با حضور در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را شامل می‌شود. در شرایطی که جامعه تحت هجمه سنگین رسانه‌ای با هدف آشفتگی و هرج و مرج عمومی است، روشنگری عمومی صحیح روحانیت در چگونگی مقابله با کرونا و نقش‌آفرینی فعال و تلاش برای حفظ آرامش معنوی جامعه بسیار کارساز بوده است.
*منشا کرونا محل تردید است
سؤال: به نظر شما چه کسی مقصر این بیماری همه گیری کرونا ویروس است؟ ما این را نمی‌دانیم، یعنی در این شیوع و وحشت، نخبگان جهانی، سازمان جهانی بهداشت یا افرادی که بهداشت را فراموش کردند؟
جلالی: منشا کرونا محل تردید است، اینکه یک ویروس جهش یافته است که به صورت طبیعی ایجاد شده و فراگیر شده یا ساخت آزمایشگاه‌های آمریکایی است. این امر نیازمند بررسی‌های تخصصی است، ولی اولویت کنونی مهار آن در سطح جهان است.
آنچه که در حال حاضر اهمیت دارد همکاری و همبستگی همه کشورها برای مقابله با این ویروس خطرناک جهانی است. همه کشورهای جهان در حال حاضر درگیر این بحران جهانی و به تعبیری جنگ جهانی هستند، لذا به باور بنده مقصر آنهایی هستند که با وضع تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی مانع روند مقابله با این بیماری جهانی می‌شوند.
وجود این اپیدمی در گوشه‌ای از جهان برای هیچ کشوری مصونیت نخواهد آورد و جامعه جهانی موظف به همکاری با یکدیگر برای ریشه کنی این بیماری است. وضع و تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران روند مقابله با این بیماری را دچار اخلال خواهد کرد.
سؤال: به نظر شما جهان از این رویداد و شیوع ویروس کشنده و خطرناک کرونا چه درسی باید بگیرد؟
جلالی: این اتفاقات به جهان می‌آموزد که مقابله با ظلم و بلایا تنها در سایه همدلی و همکاری فراگیر همه کشورها میسر خواهد بود و مقابله با بحران‌های مشترک بشری نیازمند همدلی واقعی همه کشورها و ملت‌ها است.
فارس