«مارک اسپر»، وزیر دفاع آمریکا در یک تمرین نظامی به ارزیابی آمادگی خود برای پاسخدهی به حمله هسته‌ای روسیه در اروپا پرداخته است. یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا گفته است: «ما یک تمرین کوچک انجام دادیم. سناریوی موجود، اتفاقی در اروپا را شامل می‌شد و ما در حال انجام جنگ با روسیه بودیم که مسکو تصمیم گرفت از یک سلاح هسته‌ای ضعیف علیه سایتی در ناتو استفاده کند. بعد ما وارد رایزنی‌های متعارف با وزیر دفاع و بعد رئیس‌جمهور شدیم تا بتوانیم درباره نحوه پاسخدهی تصمیم بگیریم.»
ساعاتی قبل‌تر امروز جمعه یک مقام وزارت دفاع آمریکا در جمع خبرنگاران گفت که آمریکا برنامه‌ای برای مستقر کردن موشک‌های هسته‌ای در اروپا جهت مقابله با روسیه ندارد. این مقام آمریکایی گفت: «ما هیچ قصدی برای مستقر کردن چنین سامانه‌ای در اروپا نداریم. پاسخ ما به تخلفات روسیه، پاسخ متعارف خواهد بود.» وی اضافه کرد: «ما با موشک‌های کروز متعارف و موشک‌های بالستیک متعارف که برد آنها به معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد محدود شده پاسخ خواهیم داد.» آمریکا و نوسازی سلاح هسته‌ای «مارک اسپر» روز گذشته (پنجشنبه) هم بر اهمیت نوسازی سلاح‌های هسته‌ای این کشور تأکید کرده بود.
اسپر پنجشنبه برای تأکید بر اهمیت «بازدارندگی» هسته‌ای و ضرورت نوسازی زرادخانه هسته‌ای این کشور از برخی پایگاه‌های کلیدی نیروی هوایی آمریکا بازدید کرد. طبق این گزارش، رئیس پنتاگون از «پایگاه هوایی مینوت» در «داکوتای شمالی» و پایگاه هوایی «اوفوت» در «نبرسکا» بازدید به عمل آورده است. به نوشته آسوشیتدپرس، این دو پایگاه جزو پایگاه‌های کلیدی آمریکا در «سه‌گانه هسته‌ای» این کشور یعنی بمب‌افکن‌ها، سکوهای پرتاب موشک‌های زمین‌پایه و زیردریایی‌های هسته‌ای هستند. وزیر دفاع آمریکا در پایگاه مینوت در جمع خبرنگاران گفت: «لازم است ما اطمینان داشته باشیم که سه‌گانه [هسته‌ای] ما و سامانه‌های مرتبط با آنها اثربخش، ایمن، قابل‌اتکا و قابل اطمینان هستند.»
دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» پیش از این مدعی شده که زیرساخت‌های سلاح‌های هسته‌ای آمریکا مسن هستند. ترامپ خواستار اختصاص بودجه‌های بیشتر برای نوسازی این سلاح‌ها شده است. ترامپ، همزمان گفته خواستار دستیابی به توافق برای محدود کردن مسابقه هسته‌ای بین آمریکا، چین و روسیه است؛ اما هنوز در چین نشانه‌هایی از قصد این کشور برای مشارکت در چنین مذکراتی دیده نمی‌شود. ترامپ بر همین اساس ادعا کرده چاره‌ای جز هزینه‌کرد بیشتر برای نوسازی سلاح‌های هسته‌ای آمریکا ندارد. دکترین هسته‌ای او اخیراً نگرانی کارشناسان را به همراه داشته است. نگرانی‌های از دکترین اتمی آمریکا طبق دکترین اتمی جدید ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، «پنتاگون» باور دارد با استفاده از سلاح های اتمی می‌تواند «شرایطی برای حصول نتایجی قاطع و بازیابی ثبات راهبردی ایجاد کند».
این اسناد با عنوان «عملیات‌های اتمی» در تاریخ ۱۱ ژوئن منتشر شد و طی ۱۴ سال اخیر در نوع خود بی‌نظیر بود. به گفته کارشناسان کنترل تسلیحات، این اسناد تغییر طرز تفکر ارتش آمریکا به سمت استفاده از جنگ اتمی برای حصول پیروزی را نشان می‌دهد و خط مشی بسیار خطرناکی است. در این اسناد آمده است: «با استفاده از سلاح‌های اتمی می‌توان شرایطی را برای حصول نتایج قطعی و بازیابی ثبات راهبردی ایجاد کرد. به‌خصوص استفاده از سلاح‌های اتمی به‌طور بنیادین شالوده نبرد را تغییر داده و شرایطی را ایجاد میکند که چگونگی پیروزی فرماندهان در جنگ را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد». اسناد عملیات‌های اتمی پس از یک هفته از روی سایت پنتاگون برداشته شد و اکنون تنها از طریق کتابخانه الکترونیک، دسترسی بسیار محدودی به آن وجود دارد.
اما قبل از این‌که این اسناد از روی سایت برداشته شوند، توسط «استیون افترگود» مدیر پروژه پنهان‌کاری دولت در فدراسیون دانشمندان آمریکایی دانلود شدند. سخنگوی ستاد مشترک نیروهای مسلح گفت این اسناد «به دلیل این‌که تصمیم گرفته شد مانند برخی دیگر از مدارک ستاد مشترک، باید فقط برای کارکنان رسمی قابل دسترس باشند [از روی سایت] برداشته شدند». «الکساندرا بل» یکی از مقامات سابق مرکز کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه آمریکا در این باره گفت: «قرار دادن اسنادی درباره عملیات‌های اتمی بر روی یک سایت و سپس پاک کردن آن نشانگر فقدان نظم و نبود راهبرد است. به علاوه، در زمان افزایش تنش‌های اتمی، توصیف غیرعمدی از مزایای بالقوه حمله هسته‌ای بسیار غلط است».
این دکترین پس از آن منتشر شد که دولت ترامپ از دو توافق هسته‌ای مهم خارج شد. یکی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) با ایران و دیگری معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای میان‌برد با روسیه. دولت ترامپ درباره توافق سوم نیز مردد است. توافق «نیو استارت» که بین آمریکا و روسیه بسته شده است و محتوای آن، محدود کردن سلاح‌های هسته‌ای و سیستم‌های انتقالی راهبردی است. با این حال در شرایطی که به زمان انقضای پیمان یاد شده در سال ۲۰۲۱ نزدیک می‌شویم، مذاکراتی میان مسکو و واشنگتن برای تمدید پیمان یاد شده در جریان نیست و روسیه و آمریکا درگیر برنامه‌های چند میلیارد دلاری مدرن‌سازی سلاح‌های هسته‌ای خود هستند.
دکترین عملیات‌های اتمی دیگری نیز سال ۲۰۰۵ و در زمان ریاست‌جمهوری «جرج دبلیو بوش» منتشر شد که آن هم نگرانی‌های بسیاری را به‌دنبال داشت. آمریکا در زمان دولت «باراک اوباما» به‌دنبال کاهش نقش سلاح‌های هسته‌ای در برنامه‌ریزی‌های ارتش این کشور بود. موسسه تحقیقات و صلح (سیپری) اخیراً در تازه‌ترین گزارش خود نوشت که چشم‌اندازی از جهان بدون تسلیحات اتمی وجود ندارد و برعکس، قرارداد مهم میان آمریکا و روسیه هم میان طرفین رو به انقضاست که این وضعیت می‌تواند رقابت تسلیحاتی را به دنبال داشته باشد.
تعداد کلاهک‌های هسته‌ای آمریکا طبق گزارش «بولتن علوم اتمی» که چند ماه پیش منتشر شد، وزارت دفاع آمریکا چیزی حدود ۶۱۸۵ کلاهک هسته‌ای در زرادخانه‌های خود دارد که ۲۳۸۵ کلاهک قرار است امحاء شود و ۲۰۵۰ کلاهک نیز در انبارها نگهداری می‌شود. این میزان طی یک سال گذشته بدون تغییر مانده است. در این گزارش آمده است تعداد بمب‌های اتمی تاکتیکی در پایگاه‌های عملیاتی «پنتاگون» در کشورهای اروپایی ۱۵۰ عدد است که در یک سال گذشته تغییری نداشته است. این بمب‌های اتمی که از نسخه‌های ۳ و ۴ بمب‌های تاکتیکی هستند، در ۶ پایگاه واقع در ۵ کشور اروپایی مستقر شده‌اند.
از این میان دو پایگاه در ایتالیا و در هریک از کشورهای آلمان، ترکیه، بلژیک و هلند یک پایگاه وجود دارد. مقام ارشد آمریکایی امروز جمعه همچنین مدعی شده چین قصد دارد اندازه زرادخانه هسته‌ای خودش را تا پایان دهه جاری به دو برابر میزان فعلی افزایش دهد. وی گفت: «چین در مرحله توسعه اندازه زرادخانه هسته‌ای خودش است. آنها قصد دارند اندازه زرادخانه هسته‌ای خودشان را تا پایان این دهه به دو برابر افزایش دهند.» «رابرت او براین»، مشاور امنیت ملی آمریکا در یک سخنرانی هفته گذشته مدعی شد چین قصد مشارکت در مذاکرات کنترل سلاح را ندارد.
فارس