نورنیوز ـ گروه فرهنگی: جشنواره فیلم فجر امسال هم با همه فراز و فرودهایش به اتمام رسید و اکنون پس از گذشت چند روز از اختتامیه آن، شاید بتوان فارغ از هیاهوها و حواشی، به بررسی ابعاد مختلف بزرگترین رویداد سینمایی سالیانه کشور پرداخت.
جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر به دلایل متعددی دستخوش حواشی پررنگی شد که بعضا متن ماجرا را تحت الشعاع خود قرار داد.
طبیعتا بررسی فنی و تکنیکی فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه را باید به اهالی فن واگذار کرد اما؛ از زاویه نگاه رسانه‌ای و تاثیراتی که اتفاقات این رخداد فرهنگی بر عرصه سیاسی، اجتماعی و حتی بین‌المللی کشور داشت، نکات قابل تاملی وجود دارد که بدان خواهیم پرداخت.
ــ تداوم حضور بزرگان سینما در کنار شگفتانه‌های جوانان
شاید یکی از مهمترین ویژگی‌های مثبت جشنواره امسال را بتوان حضور پررنگ نام‌های بزرگ سینمای ایران در عرصه‌های مختلف کارگردانی، بازیگری، نویسندگی و... دانست، نام‌هایی که هر شهروند ایرانی را در نگاه اول به خود جذب می‌کند.
این حضور پررنگ را می‌توان به حساب اعتبار جشنواره فیلم فجر برای اهالی فرهنگ و هنر کشورمان ارزیابی کرد، اعتباری که بسیاری از دشمنان به اشکال مختلف در پی خدشه‌دار کردن آن به بهانه‌های مختلف طی سالیان گذشته بوده‌اند.
در کنار این حضور معنادار، جشنواره امسال به مانند چند سال گذشته شاهد حضور پر رونق فیلم‌سازان جوان با کارهای شاخص و مثال زدنی، فارغ از جهت‌گیری‌های سیاسی ـ اجتماعی بود، که این نکته را هم می‌توان نقطه امیدی در حوزه سینمای پر رویش پس از انقلاب ارزیابی کرد.
ــ محوریت مفاهیم برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی
یکی دیگر از نقاط برجسته جشنواره فیلم فجر سی‌وهستم به عنوان ویترین یکساله حوزه سینما در کشورمان، محوریت یا دست‌کم جریان معنادار مفاهیم مرتبط با گفتمان انقلاب اسلامی در ساخته‌های فیلم‌سازان حاضر بود. البته باید به این نکته توجه داشت که به‌هرحال در هر دوره‌ای موضوعات جانبی نیز در آثار سینماگران مشهود بوده، اما آنچه برون‌داد اصلی جشنواره را تشکیل می‌دهد، غلبه این گفتمان است که در عین واقع‌گرایی سعی در بیان نقاط ضعف و قوت پارادایم حاکم بر فرهنگ و هنر این مرز و بوم دارد.
ــ باز بودن فضای فکری و نگرشی به موضوعات در حوزه سینما
برخلاف آنچه رسانه‌های بیگانه مدام در پی بزرگنمایی آن هستند، جشنواره فیلم امسال نیز به مانند ادوار گذشته، محملی برای بیان ایده‌ها، نگاه‌ها و رویکردهای متفاوت به موضوعات مختلف بود. این مسئله را می‌توان در نشست‌های خبری پس از اکران هر فیلم مشاهده کرد.
در واقع؛ این مسئله بیانگر آن است که نظام فکری ـ فرهنگی نظام جمهوری اسلامی به آن حد از بلوغ و ثبات رسیده است که بی هیچ واهمه‌ای تندترین انتقادات در قالب آثار هنرمندان سینماگر، در رسمی‌ترین جشنواره سال در بخش مسابقه حضور پیدا کرده و پس از داوری، حتی جایزه می‌گیرند. این دقیقا همان چیزی است که ایران‌هراسان تلاش می‌کنند، آن را بایکوت کنند.
ــ حواشی ناخواسته و هنرمندانی که رودست می‌خورند!
اما یکی از مسائلی که جشنواره سی‌وهشتم را ناخواسته درگیر خود کرد، رفتار برخی از هنرمندان بود که در قالب تحریم جشنواره بروز و ظهور پیدا کرد. این رفتار که به ظاهر متاثر از برخی اتفاقات روزهای پیش از شروع جشنواره بود، با هدایت هدفمند رسانه‌های معارض و متخاصم می‌رفت که اساس جشنواره امسال را با مشکلات جدی مواجه کند، اتفاقی که با مواجهه درست و منطقی بخشی دیگر از هنرمندان و اهالی سینما عملا بی‌نتیجه ماند و تحریمی‌ها یا با چراغ خاموش در فرآیند جشنواره مشارکت کردند یا با اصرار بر موضع غلط خود، به عنوان یک اقلیت مورد انتقاد عمومی قرار گرفتند.
در این باره ذکر این نکته لازم است که بدانیم، کارویژه یک هنرمند طبیعتا آن است که دردها و مطالبات مردمش را نمایندگی کند و اصل این مسئله مورد اختلاف نیست، بلکه آنچه مذموم است و متاسفانه در میان بخشی از بدنه هنری کشور یا همان «سلبریتی‌ها» رواج دارد، جوگیر شدن و رفتارهایی غیرمنطقی در واکنش به موضوعاتی است که درباره آن اطلاع کافی ندارند، چه، برخی از آنان به مجرد توجیه شدن درباره حقیقت این موضوعات بلافاصله تغییر موضع می‌دهند و متوجه این نکته می‌شوند که سوار بر یک موج فریبنده، رودست خورده‌اند.
این در حالی است که میان سیاه‌نمایی و فریادهای حق‌طلبانه، فاصله از زمین تا آسمان است و هر هنرمند دغدغه‌مند و مردمی که چهره شدنش را مدیون همین مردم و نظام است، باید آئینه تمام نمای مردم خود باشد، اما به شرط آنکه جوانب مختلف موضوع را به درستی درک کرده و آب بر آسیاب آنانکه ایران و ایرانی را برنمی‌تابند، نریزد.
ــ انفعال در برابر پروپاگاندا و جنگ ادراکی دشمن
شاید یکی از مهمترین نقاط ضعف جشنواره سی‌وهشتم را بتوان انفعال در برابر تبلیغات منفی و جنگ ادراکی دشمنان دانست.
به بیان دقیق‌تر؛ اگر بنابر اذعان همگان، کشور را درگیر یک جنگ تمام عیار هیبریدی و چندلایه بدانیم که عاملان آن از هر روزنه و فرصتی برای ضربه زدن به ملت و نظام استفاده می‌کنند، طبیعتا باید مواجهه‌ای درخور با این شرایط داشت، نه اینکه در روایت رسانه‌ای متن و حاشیه این رخداد، دست بسته مقهور پروپاگاندای دشمن شد.
به عنوان مثال؛ در همه جای دنیا تعظیم شعائر یک اصل است و در هیچ کجای دنیا نمی‌بینید که به تحریمی‌ها جایزه بدهند، اما متاسفانه این اتفاق در اختتامیه جشنواره امسال افتاد و اتفاقا مورد انتقاد شدید جمعی از اهالی سینما قرار گرفت.
و سخن آخر اینکه؛ در میانه چنین جنگ تمام عیاری، گریزی از تعیین تکلیف نیست و نمی‌توان به دلیل ناتوانی یا تذبذب و تردید، آمال و آرزوهای یک ملت ایستاده و مقاوم را به مسلخ برد و حقیقت را به پای مصلحت‌سنجی‌های ناشیانه ذبح کرد.
نورنیوز