نورنیوز-گروه سیاسی: اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود با نمایندگان رسانه های گروهی در واکنش به سوال نورنیوز درباره اخبار منتشر شده در جریان جنگ ۱۲ روزه مبنی بر احتمال استفاده اسرائیل از آسمان آذربایجان برای حمله به ایران و همچنین راستی آزمایی و پیگیری اطلاعاتی که در این خصوص در اختیار وزارت خارجه قرار گرفته است، گفت:
«ما در مورد تعرض به حاکمیت قلمرو سرزمینمان شامل فضای کشور هیچ مماشاتی نداریم. همواره هم به همه کشورهای منطقه و کشورهای همسایه هشدار دادیم که مراقب سو استفادههای رژیم صهیونیستی از فضاهای خود باشند.
وی اظهار داشت :در طرح هر ادعایی اگر مدارک مستند و مستدل از طرف دستگاههای ذیربط نظامی و امنیتی وجود داشته باشد در مورد هر کشوری که باشد حتما بدون هیچ کوتاهی و رودربایستی حتما مطرح و پیگیری میکنیم.»
در مورد جزایر، موضع ما کاملاً روشن است
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به تحرکات دستگاه سیاست خارجی در یک هفته گذشته گفت: یکی از تحولات مهم دیپلماتیک در هفته گذشته نه فقط برای جمهوری اسلامی ایران، بلکه برای جامعه بینالمللی، جنوب جهانی و همه کشورهایی که قائل به حاکمیت قانون در روابط بینالملل هستند، مصوبهای است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید.
اسماعیل بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص تکرار ادعاهای ارضی امارات متحده عربی در خصوص جزایر سهگانه ایرانی که در بیانیه شورای همکاری خلیج فارس منعکس میشود، گفت: در مورد جزایر، موضع ما کاملاً روشن است. به لحاظ تاریخی، به لحاظ حقوقی و به لحاظ آنچه در واقع امر وجود دارد، هیچ تردید و شکی در مورد حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک وجود ندارد.
وی ادامه داد: این قطعنامه در خردادماه امسال در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. دو روز قبل، در چهارم دسامبر، نخستین نشست برای بزرگداشت این روز در مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد. این خود نشانه نگرانی سابقهدار جامعه جهانی نسبت به سیطره و توسل به روشهای قهرآمیز، از جمله تحریمهای اقتصادی، بانکی و مالی علیه کشورهای در حال توسعه است؛ اقداماتی که نهتنها حقوق بنیادین بشری جمعیتهای مورد هدف را تضعیف میکند، بلکه با منشور ملل متحد و اصول سازمان ملل نیز در تعارض است. بنابراین، به نظرم این موضوع باید بهطور جدی بزرگ داشته شود و درباره آن نوشت.
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به تحولات جاری در منطقه گفت: در منطقه ما نیز همچنان با ناگواریهای غزه و کرانه باختری مواجه هستیم. جنایات رژیم صهیونیستی ادامه دارد. قریب به ۴۰۰ فلسطینی بیگناه فقط در این پنجاهوچند روز پس از اعلام آتشبس جان خود را از دست دادهاند، بیش از هزار نفر زخمی شدهاند و شاهدیم که رژیم صهیونیستی هر آنچه از غزه باقی مانده بود را نیز ویران میکند. از سوی دیگر، نهادهای بینالمللی و اشخاص دارای مسئولیت بینالمللی که باید به مسئولیت خود برای حمایت از بشریت و فلسطینیان عمل کنند، بهشدت مورد تهدید قرار گرفتهاند؛ از جمله قضات دیوان بینالمللی کیفری، چنانکه گزارشهای رسانهای نیز نشان داد. این امر نشانه تداوم حمایت بیقید و شرط آمریکا از رژیم صهیونیستی برای ادامه این جنایات است. ما امیدواریم که جامعه جهانی هرچه سریعتر اقدام واجب و مؤثری برای توقف جنایات در غزه و نیز جلوگیری از گسترش تبعات آن در لبنان و سایر کشورهای منطقه انجام دهد.
سند جدید، بیش از آنکه سند امنیت ملی آمریکا باشد، سند امنیت ملی رژیم صهیونیستی است
اسماعیل بقائی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به شراکت واشنگتن در تجاوزگری و جنگافروزیهای رژیم صهیونیستی در غرب آسیا که با ادعای ترک جنگطلبی کاخ سفید تناقض دارد، محتوای سند امنیتی جدید آمریکا را تا چه اندازه میتوان متفاوت از اسناد پیشین دانست؟» گفت: ما قاعدتاً این سند را بررسی خواهیم کرد اما آنچه از اولین نگاه مشخص است، این است که این سند، بسیار عریان همان چیزهایی را که در سالیان گذشته دولتهای مختلف آمریکا به دنبال آن بودند و تحت لوای حقوق بشر و دموکراسی مخفی میکردند، عریان و صادقانه بیان کرده است.
آمریکا صرفاً تمام همّ و غم خود را بر اعمال سیطره رژیم صهیونیستی بر منطقه متمرکز کرده است و این خود به معنای همدستی آمریکا در ادامه جنایاتی است که رژیم صهیونیستی مرتکب میشود.وی با اشاره به اینکه تمامی دغدغه آنان در منطقه غرب آسیا اطمینان از دسترسی به منابع انرژی است، گفت: از سوی دیگر، تضمین امنیت رژیم صهیونیستی دو عنصر اساسی است که در رابطه با منطقه غرب آسیا در این سند ذکر شده است. اما واقعیت امر این است که اساساً از فحوای این سند میتوان ارزیابی کرد که آمریکا خود را در جایگاه داوری در مورد همه کشورها نشانده است؛ امری که در جهان امروز هیچ طرفی آن را نمیپذیرد. نکته دیگر اینکه در کل سند هیچ اشارهای به حقوق فلسطینیان نشده و همین امر نیز نشاندهنده آن است که این سند، بیش از آنکه سند امنیت ملی آمریکا باشد، حداقل در رابطه با منطقه غرب آسیا، سند امنیت ملی رژیم صهیونیستی است.
بقائی خاطرنشان کرد: آمریکا صرفاً تمام همّ و غم خود را بر اعمال سیطره رژیم صهیونیستی بر منطقه متمرکز کرده است و این خود به معنای همدستی آمریکا در ادامه جنایاتی است که رژیم صهیونیستی مرتکب میشود. بنابراین، خود سند بهویژه اگر قسمتهایی را که مربوط به افتخار کردن درباره حمله به تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی ایران است مبنا قرار دهیم؛ سندی است که پذیرش مسئولیت بینالمللی آمریکا را در قبال این کار متخلّفانه بینالمللی نشان میدهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص تکرار ادعاهای ارضی امارات متحده عربی در خصوص جزایر سهگانه ایرانی که در بیانیه شورای همکاری خلیج فارس منعکس میشود، گفت: در مورد جزایر، موضع ما کاملاً روشن است. به لحاظ تاریخی، به لحاظ حقوقی و به لحاظ آنچه در واقع امر وجود دارد، هیچ تردید و شکی در مورد حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک وجود ندارد. این نکته اول است.
توصیه ما به کشورهای حاشیه خلیج فارس این است که در گفتار و در موضعگیریها به نحوی عمل کنند که واقعاً آب به آسیاب منبع اصلی تنش در منطقه که همان رژیم صهیونیستی است نریزند.وی افزود: نکته دوم اینکه این بیانیه، تکرار ادعاهایی است که پیشتر هم در بیانیههای مختلف امارات یا شورای همکاری خلیج فارس مطرح شده بود. از این حیث، همانطور که در بیان موضع وزارت خارجه نیز اعلام شد، این ادعاها همان ادعاهای تکراری گذشته است و ما به هیچ عنوان چنین ادعایی را نمیپذیریم. اینکه شخصیتها، رسانهها و سیاسیون در مورد موضوعی که به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران مربوط میشود واکنش نشان میدهند، امر طبیعی است. هر ایرانی، فارغ از تعلقات سیاسی خود، حتماً نسبت به حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی کشورش حساس است و چنین ادعاهایی را به هیچ عنوان نمیپذیرد.
بقائی خاطر نشان کرد: توصیه ما به کشورهای حاشیه خلیج فارس این است که در گفتار و در موضعگیریها به نحوی عمل کنند که واقعاً آب به آسیاب منبع اصلی تنش در منطقه که همان رژیم صهیونیستی است نریزند. جمهوری اسلامی ایران همواره طالب دوستی و روابط خوب مبتنی بر حسن همجواری با همه کشورهای همسایه بوده و به این مرام و رویکرد خود ادامه خواهد داد؛ در عین اینکه حتماً با اقتدار از حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ایران دفاع خواهد کرد.
تماسهای ما بهصورت مستقیم با مدیران آژانس بینالمللی انرژی اتمی برقرار است
اسماعیل بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص رایزنی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص ایران و اینکه آیا این رایزنی مقدمه آغاز مذاکرات جدید است، گفت: ما با آژانس در تماس هستیم. ما عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستیم، عضو معاهده منع اشاعه هستیم و بنابراین تماسهای ما بهصورت مستقیم و عمدتاً از طریق نمایندگیمان در وین با مدیران آژانس بینالمللی انرژی اتمی برقرار است. این امر، امری مستمر است.
ما عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی و عضو معاهده منع اشاعه هستیم و بنابراین تماسهای ما بهصورت مستقیم و عمدتاً از طریق نمایندگیمان در وین با مدیران آژانس بینالمللی انرژی اتمی برقرار است. این امر، امری مستمر است.وی ادامه داد: اینکه طرفهای دیگر در گفتگوهایی که بهصورت دوجانبه با مدیرکل آژانس دارند، این موضوع را نیز مطرح کنند، موضوع عجیبی نیست؛ طبیعی است که در هر گفتگویی که به موضوعات مختلف منطقهای میپردازند، به این بحث نیز پرداخته شود. اما اینکه بگوییم بحث میانجیگری یا مذاکره به معنای متعارف آن در جریان است، خیر؛ چنین چیزی مطرح نیست. همانطور که اشاره کردم، تماسهای ما با آژانس از طریق مجاری متعارف و بهصورت عادی ادامه دارد.
تولیت پرونده کرسنت با معاونت حقوقی ریاست جمهوری و وزارت نفت است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «دیوان عالی انگلیس با ثبت رسمی فرجامخواهی شرکت ملی نفت ایران در پرونده کرسنت، عملاً این موضوع را در دستور کار قرار داده است. دستگاه دیپلماسی برای پیشرفت این پرونده و جلوگیری از مصادره اموال ایران چه برنامهای دارد؟» گفت: این موضوع از ابتدا توسط شرکت نفت، وزارت نفت و معاونت حقوقی ریاستجمهوری پیگیری شده است. وزارت امور خارجه نیز هر جا که لازم بوده و کمک یا مشاوره خواسته شده، کوتاهی نکرده است. اما تولیت موضوع بر عهده معاونت حقوقی ریاستجمهوری و بخش حقوقی وزارت نفت است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص اخبار منتشر شده مبنی بر عدم پذیرش دعوت وزیر امور خارجه از همتای لبنانی برای سفر به ایران با اتهام دخالت ایران در امور داخلی لبنان گفت: بحث مداخله ایران در امور لبنان که پیش از این هم چند بار تکرار شده، کلاً یک بحث انحرافی است. ما هیچ مداخلهای در امور داخلی لبنان نداریم. حزبالله یک نهاد ریشهدار و مؤثر در جامعه لبنان است و در مورد رفتارها و سیاستهای خود، خودش تصمیم میگیرد. اینکه ما همواره دغدغه صلح و امنیت در منطقه را داریم و همواره مواضع خود را درباره تهدیدهای رژیم صهیونیستی اعلام میکنیم، نباید به معنای مداخله در امور داخلی هیچ کشوری تلقی شود. این رویکرد نشانه مسئولیتپذیری جمهوری اسلامی ایران است.
اسماعیل بقائی ادامه داد: همانطور که آقای وزیر هم اشاره کردند، ما آمادگی کامل برای گفتگو با مقامهای لبنانی درباره روابط دوجانبه داریم. ما دارای روابط دیپلماتیک طولانیمدت با لبنان هستیم و اخیراً نیز سفیر جدید لبنان در تهران مستقر شده است. بنابراین، همانطور که بارها تأکید شده، اولاً تصمیمگیری درباره موضوعات لبنان از جمله بحث راهبرد دفاعی موضوعی است که باید از مجرای گفتوگوی لبنانی-لبنانی و از طریق تفاهم میان اجزای مختلف تشکیلدهنده لبنان انجام شود. ثانیاً بحث سلاح مقاومت نیز یکی از موضوعاتی است که خود لبنان، از جمله حزبالله لبنان، باید درباره آن تصمیم بگیرد.
سینما و هنر یکی از راههای معرفی فرهنگ غنی ایران به جهان است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «شما هفته گذشته در مراسم اختتامیه چهل و چهارمین فیلم فجر در شیراز شرکت کردید. بفرمایید این رویداد در بحث دیپلماسی کشورمان چقدر میتواند موثر باشد؟» گفت: جشنواره بینالمللی فیلم فجر هر سال برگزار میشود و امسال چهلوسومین دوره آن بود. آنچه بخش بینالملل را امسال از سالهای قبل متمایز کرد، برگزاری این بخش در شیراز و خارج از پایتخت بود. شیراز، یکی از مراکز تمدنی، فرهنگی و هنری کشور است. سینما و هنر نیز یکی از ابزارهای ارتباطی ما با جهان خارج و یکی از راههایی است که میتوانیم فرهنگ غنی ایرانی را به دنیا معرفی کنیم. برگزاری این رویداد در یک مکان و شهر تمدنی تاریخی بسیار معنادار بود. در سطح بسیار خوبی برگزار شد و امیدواریم این روند بهصورت مستمر از طریق برگزاری رویدادهای مشابه فرهنگی و هنری در بخشهای مختلف کشورمان ادامه پیدا کند.
کانال ارتباطی خاصی بین ایران و آمریکا وجود ندارد
اسماعیل بقائی در پاسخ به این پرسش که «پس از مواضع اخیر واشنگتن درباره فشارهای بیشتر بر ایران، آیا کانالهای ارتباطی غیرمستقیم میان دو کشور فعال است یا متوقف شده؟ و اگر فعال است، آیا تماسها روند مشخصی دارد یا صرفاً در بحث فنی متوقف شده است؟ کانال ارتباطی رسمی ما با آمریکا همان دفتر حفاظت منافع آمریکا در تهران است؛ یعنی سفارت سوئیس. کانال ارتباط رسمی ما در آمریکا نیز دفتر حفاظت جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن است. اینکه در این میان کشورهای دیگر یا مقامهای دیگری در منطقه یا خارج از منطقه پیغام و پسغامهایی را برده یا بیاورند امر رایجی است ولی اینکه بگوییم کانال خاصی بین ما و آمریکا وجود دارد، خیر.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که «آمریکا در استراتژی امنیتی جدید خودش نسبت به زوال دموکراسی و آزادی بیان در اروپا ابراز نگرانی کرده و خواستار تغییر مسیر شده است. وزیر خارجه آلمان در واکنش، با تندی برخورد کرده و گفته که کشورهای اروپایی نیازی به توصیه خارجی ندارند و این موضوع به کسی ربطی ندارد و میتوانند درباره مسائل خود از طریق گفتگو مشکلاتشان را حل کنند و نیازی به توصیه خارجی نیست. نظر شما در مورد این مواضع چیست؟، گفت: این هم از آن طنزهای روزگار است؛ آلمانی که خود یکی از متهمان مداخله در امور داخلی سایر کشورها، از جمله ایران، بوده است، اکنون به نظر میرسد مبتلا به همان دردی شده که خود یکی از ایجادکنندگان آن بوده است. صرفاً به نظرم در این موارد باید به این دسته از کشورها توصیه کرد که هر آنچه را برای خود نمیپسندید، برای دیگران هم نپسندید؛ کاری که متأسفانه در طول سالهای مدید آلمان و برخی دیگر از کشورهای اروپایی با کمک خودِ آمریکا، در مداخله در امور داخلی کشورها به بهانههای مختلف، از جمله موضوع حقوق بشر، انجام دادهاند. این مسئله بسیار روشن است؛ اما به نظر میرسد وقتی نوبت به خودشان میرسد، طبیعتاً رضایت چندانی از چنین مداخلاتی ندارند.
آمریکا باید رویکرد و نگاه خود را تغییر بدهد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه گفته که واشنگتن دوبار برای سرنگونی نظام ایران تلاش کرده ولی موفق نشده و اکنون خواهان دستیابی به راهکاری منطقی برای حل مسئله ایران است. این علنی شدن پروژه تغییر نظام ایران با مشارکت مستقیم در تجاوز علیه ایران، از دید وزارت خارجه چگونه است» گفت: این امر بسیار واضحی بوده است. دولتهای مختلف آمریکا در این پنج دهه همواره تلاش برای مداخله در امور داخلی ایران داشتهاند و آن چیزی که خودشان تحت عنوان «تغییر نظام» از آن نام میبرند، که بهنوعی بیان یا پذیرش اقدام آمریکا در تلاش برای نقض حاکمیت ملی کشور و این کاملاً خلاف حقوق بینالملل است.
اسماعیل بقائی افزود: چیزی که این مقام آمریکایی جدیداً گفته بهنظر من صرفاً اعتراف به دوبار تلاش است، در صورتی که میدانیم در این سالها بارها برای آزار رساندن به مردم ایران و برای مداخله در امور داخلی ایران اقدام کردهاند. قبل از این طرح هم این کار را انجام دادهاند؛ در سال ۱۳۳۲ نمونه بسیار روشن آن است. لذا این اقدامات محدود به این پنج دهه نبوده و مداخله آمریکا در امور داخلی ایران سابقه بسیار طولانی دارد.
وی خاطر نشان کرد: صحبت کردن از مذاکره منطقی هم در نظر آمریکا در عمل برای ما اثبات شده که چیزی نیست جز دیکته کردن. بنابراین آمریکا باید رویکرد و نگاه خودش را تغییر بدهد؛ ما میدانیم که تغییر عادت، در بسیاری از مواقع دشوار یا حتی محال است.
طبق حقوق بینالملل و طبق اصول اخلاقی، اینها جزو نهضتهای آزادیبخش محسوب میشوند. این برچسبها که آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی در طی این صد سال به هر گروهی که درصدد آزادی کشور خود بوده اطلاق کردهاند، به هیچ عنوان مبنا و مشروعیتی ندارد.حزبالله و گروههای شبیه به آن جزو نهضتهای آزادیبخش محسوب میشوند/ برچسبهای آمریکا مبنا و مشروعیت ندارند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص موضوع مرتبط با قرارگیری اسامی حزبالله و انصار الله یمن در لیست تروریستی دولت عراق و سپس تکذیب آن از سوی نخستوزیر عراق گفت: وقتی بالاترین مقام اجرایی در عراق در مورد این موضوع اظهار نظر کرده و اعلام کرده که این یک خطای اداری بوده، ما قاعدتاً نکتهای بیش از آن نداریم که اضافه کنیم. فکر میکنم برای همه ملتهای منطقه و جهان روشن است که حزبالله و گروههای شبیه حزبالله برای یک امر قانونی و یک امر مشروع که همان صیانت از حق تعیین سرنوشت و مقابله با اشغالگری است مبارزه میکنند. طبق حقوق بینالملل و طبق اصول اخلاقی، اینها جزو نهضتهای آزادیبخش محسوب میشوند. این برچسبها که آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی در طی این صد سال به هر گروهی که درصدد آزادی کشور خود بوده اطلاق کردهاند، به هیچ عنوان مبنا و مشروعیتی ندارد.
نگران تداوم تنش بین افغانستان و پاکستان هستیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «با توجه به افزایش تنشهای مرزی میان افغانستان و پاکستان، ایران چه نقشی در کاهش این تنشها و ایجاد فضای گفتوگو میان دو طرف ایفا کرده و تنشهای اخیر میان دو طرف چه نگرانیهایی را برای تهران ایجاد کرده و ایران چگونه این تحولات را رصد میکند؟» گفت: ما بسیار نگران تداوم تنش بین افغانستان و پاکستان هستیم، به دلیل اینکه اولاً با هر دو کشور دارای قرابت فرهنگی، تاریخی و دینی هستیم و ثانیاً اینکه ما مرز مشترک داریم؛ دو کشور همسایه ما هستند و هرگونه ناامنی در مرزهای پیرامونی ما قطعاً برای امنیت ملی ما هم مضر است.
اسماعیل بقائی ادامه داد: به همین دلیل، از همان روزهای نخست، وزیر امور خارجه در تماس با مقامهای ذیربط پاکستانی و افغانستانی، آمادگی ایران را برای هرگونه کمک جهت کاهش تنش و حلوفصل اختلافات از طریق گفتوگو اعلام کرد. این مسیر، مسیر مستمری است و ما با هر دو طرف ارتباط داریم. در همین سفری که اخیراً جناب آقای دکتر لاریجانی به پاکستان داشتند، این موضوع مطرح شده است. در گفتوگوهایی که با مقامهای افغان داشتهایم، چه تلفنی و چه حضوری، این موضوع را مطرح کردهایم. همچنین با شرکای منطقهایمان نیز در تعامل هستیم تا ببینیم چگونه میتوانیم با بهرهگیری از ظرفیتهایی که در سطح منطقه وجود دارد و با توجه به شراکت تعداد زیادی از کشورها در نگرانی ناشی از تشدید تنش بین افغانستان و پاکستان، راهحلی برای کاهش تنش پیدا کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به اینکه «در یک سال گذشته و بهویژه بعد از جنگ، مواضع وزیر امور خارجه در هر دو طیف سیاسی با انتقادهایی مواجه شده است. از یک سو، وزیر امور خارجه به انفعال و وزارت امور خارجه به عدم ابتکار در خروج از بحران سیاست خارجی کشور متهم شدهاند. از سوی دیگر، هر بار که وزیر امور خارجه شروط ایران برای از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در گفتگو با رسانههای خارجی مطرح میکنند، انتقادهایی مبنی بر بروز نشانههایی از ضعف یا تسلیم شدن از سوی وزارت امور خارجه مطرح میشود. لطفاً توضیح دهید که دستگاه سیاست خارجی کشور بر اساس چه معیارها و دستورالعملهایی در مورد از سرگیری مذاکرات با آمریکا و تلاش برای رفع تحریمها تصمیمگیری میکند؟» گفت: برای وزارت خارجه، ملاک و مبنا منافع ملی است. تعریف منافع ملی در مراجع ذیربط تصمیمگیر صورت میگیرد. ما با توجه به جمیع جهات، با در نظر داشتن دریافتها و برداشتهای خودمان به عنوان دستگاه دیپلماسی از وضعیتی که وجود دارد و همچنین با مشورت با جهات ذیربط اثرگذار در تصمیمسازی درباره موضوعات سیاست خارجی، مواضعمان را تدوین میکنیم. اما نهایتاً تصمیمگیری در مورد امر مهمی مثل سیاست خارجی، از جمله موضوع مذاکرات، در نهادهای بالادستی نظام اتخاذ میشود. شورای عالی امنیت ملی همواره یکی از مراجع اصلی تصمیمگیری درباره موضوع مذاکرات بوده است.
وی ادامه داد: بنابراین، اینکه انتقادهایی از سوی جهات مختلف وجود دارد، ما با سعه صدر آنها را بررسی میکنیم و هرجا که قابل استفاده باشد از آن بهره میبریم. معتقدیم فضای بازی که اکنون وجود دارد واقعاً یکی از برکات جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی است و همین فضا به تصمیمسازی بهتر در اموری که مربوط به تکتک ایرانیان است کمک میکند. اما همانطور که عرض کردم، نهایتاً تصمیمگیری در مورد موضوعات مهم سیاست خارجی، بر اساس دستورالعملهای صادره از سوی نهادهای بالادستی در این مورد خاص، موضوع مذاکرات از سوی شورای عالی امنیت ملی انجام میشود.
دور جدیدی از مشورتهای سیاسی بین ایران و مصر برنامهریزی و بهزودی برگزار میشود
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص رایزنیهای وزیر امور خارجه مصر و ارتباط آن با پرونده هستهای ایران و همچنین درخواست وزیر امور خارجه از ژاپن برای همکاری در بازسازی تاسیسات هستهای ایران، گفت: تماس تلفنی وزیر امور خارجه با همتای مصری اینبار عمدتاً حول روابط دوجانبه و همچنین شامل رایزنی درباره تحولات منطقه بود. تحولات منطقه واقعاً نگرانکننده است؛ علیرغم آتشبس ادعایی، کماکان جنایت رژیم صهیونیستی ادامه دارد.
اسماعیل بقائی ادامه داد: در مورد مرز رفح گفتهاند که بهصورت یکطرفه باز میکنند، به این معنا که فشارهای خود را برای خارج کردن یا کوچ اجباری فلسطینیان تشدید کنند. این موضوع از سوی کشورهای اسلامی نیز در بیانیههای رسمی بهشدت مورد اعتراض قرار گرفته است. نقضهای فاحش آتشبس در لبنان هم بسیار نگرانکننده است. اینها موضوعاتی بوده که در گفتگوی آقای دکتر عراقچی و همتای مصری مورد بررسی قرار گرفته است.
وی افزود: در رابطه با مناسبات دوجانبه، تفاهم شد که دور جدیدی از مشورتهای سیاسی بین ایران و مصر برنامهریزی و بهزودی برگزار شود؛ که این نیز به نظر من تحول مهمی است. در رابطه با موضوع هستهای هم، مصر یکی از طرفهایی است که همیشه سعی خود را به کار گرفته و ما نیز همیشه از مصر و سایر کشورهایی که با بهکارگیری ظرفیتهایشان تلاش میکنند به حل این موضوع کمک کنند، تقدیر کردهایم
رئیسجمهور به قزاقستان و ترکمنستان و وزیر امور خارجه به روسیه سفر میکند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «در چند هفته اخیر تحرکات متنوعی در عرصه دیپلماسی کشور مشاهده میشود لطفاً بفرمایید آیا در آینده نیز این روند ادامه خواهد داشت و طی روزها یا ماههای باقیمانده تا پایان سال جاری شاهد ادامه همین تحرکات خواهیم بود؟ و سوال دیگر اینکه چه تعداد از شهروندان ایرانی در حال بازگشت از ایران هستند و روند به چه صورت است؟» گفت: سفر آقای دکتر عراقچی به باکو امروز انجام میشود. فردا ایشان با وزیر امور خارجه، با رئیسجمهور و با برخی دیگر از مقامهای جمهوری آذربایجان گفتگو خواهند داشت. رابطه ما با آذربایجان رابطهای بسیار مهم است؛ دو کشور همسایه، همکیش، همفرهنگ و دارای مشترکات تاریخی بسیار عمیق هستیم.
اسماعیل بقائی خاطر نشان کرد: از همین رو تلاش ما این است که از طریق این رفتوآمدها و سفرهای دیپلماتیک بتوانیم روابط را گسترش دهیم و به تقویت تفاهم، صلح و ثبات در منطقه قفقاز که برای ما نیز بسیار حائز اهمیت اسـت، کمک کنیم. سفر آقای رئیسجمهور را نیز دفتر ایشان اطلاعرسانی کرده یا خواهند کرد. سفر به قزاقستان و ترکمنستان طی روزهای آینده انجام خواهد شد.
وی ادامه داد: در سطح وزارت امور خارجه نیز طی هفتههای آینده دیداری با مقامهای عالیرتبه بلاروس و روسیه خواهیم داشت. آقای دکتر عراقچی سفری به این دو کشور خواهند داشت که در ادامه رایزنیهای مستمری است که با این کشورها انجام میشود.
جمهوری اسلامی ایران هیچگاه داعیه تسلط بر منطقه نداشته است
اسماعیل بقائی در پاسخ به این سوال که جهان مدتی است درباره یک خاورمیانه جدید صحبت میکند. ایران این موضوع را درک و رصد میکند و در تلاش است جایگاهی برای خود در این خاورمیانه جدید تأمین کند. دکتر ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران روز گذشته تاکید کردند که دنیا باید ایرانِ قوی را بپذیرد و با آن شروع به همکاری کند. ایران، با این همه فشارهای بینالمللی علیه خود، تا چه حد میتواند جای خود را در فردای نوظهور منطقه تثبیت کند و اگر موفق شود، نحوه تعامل آن با اسرائیل چگونه خواهد بود، گفت:
جمهوری اسلامی ایران هیچگاه داعیه تسلط بر منطقه نداشته است. کافی است به مجموعه واقعیتها نگاه کنید. تنها طرفی که خاک دو کشور منطقه را در اشغال دارد، رژیم صهیونیستی است.سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه ما جایگاه، نقش و جای خود را در منطقه داریم، ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران میراثدار یک تمدن دیرپا و صاحب یک فرهنگ غنی است که در طول زمان بهخوبی یاد گرفته چگونه خود را با شرایط متغیر تطبیق دهد. ایران کشوری ریشهدار است و به هیچ عنوان هیچ طرفی نمیتواند جایگاه آن را نادیده بگیرد. موضوعی که باید دغدغه مشترک کشورهای منطقه باشد، سیطرهطلبی رژیم صهیونیستی است.
بقائی افزود: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه داعیه تسلط بر منطقه نداشته است. کافی است به مجموعه واقعیتها نگاه کنید. تنها طرفی که خاک دو کشور منطقه را در اشغال دارد، رژیم صهیونیستی است. در این دو سال که اگر به گذشته ۸۰ ساله نگاه کنیم چندین برابر میشود، فقط در همین دو سال بهاندازه ۱۲ بمب اتمی که در هیروشیما و ناکازاکی استفاده شد، بر سر غزه بمب ریخته است. طرفی که بیش از ۷۰ هزار انسان بیگناه را در این دو سال قتلعام کرده و بر جنگهای بیپایان علیه ملتهای منطقه اصرار دارد، کاملاً نشان میدهد که در ضمیر خود قائل به این است که تعلقی به این منطقه ندارد؛ وگرنه چنین موجودی حاضر نبود با خونسردی تمام انسانها را به قتل برساند و مدام به کشورهای منطقه حمله کند. بنابراین، جای ایران محفوظ است و ایرانیها بهخوبی میدانند که چگونه با شرایط دشوار و با چالشهای مختلف خود را تطبیق و سازگار کنند.
در منطقه ما، استفاده از زور عریان بوده و نقض همه قواعد و مقررات بینالمللی است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «با توجه به نفوذهای زمینی رژیم صهیونیستی اخیراً و حملات هوایی این رژیم به خاک سوریه، که نقض فاحش حاکمیت این کشور است و باعث افزایش تنشها در منطقه شده، جمهوری اسلامی ایران چه گامهای دیپلماتیکی برای جلوگیری از درگیریهای گستردهتر در خاورمیانه برداشته است؟ و واکنش جمهوری اسلامی ایران اساساً به تجاوزات مداوم آمریکا و رژیم صهیونیستی به کشورهای مستقل جهان و عضو سازمان ملل چیست؟» گفت: موضع ما در این رابطه بارها اعلام شده است. هر کشور مسئولیتشناس در جهان باید واقعاً نگران رویکرد یکجانبهگرایانه و ستیزهجویانه آمریکا باشد، که نهتنها منطقه ما را تحت تاثیر قرار داده، بلکه دامنه این تهدیدات و فشارها در نیمکره غربی و آفریقا نیز مشاهده میشود.
اسماعیل بقائی ادامه داد: نمونه آن تهدیدهایی است که علیه ونزوئلا جریان دارد و از لحاظ حقوق بینالملل مطلقاً محکوم است. با استناد به بهانه اثباتنشدهای مانند موضوع مواد مخدر، به هیچ عنوان نمیتوان کشوری را در معرض تهدید یا استفاده از زور قرار داد.در منطقه ما، استفاده از زور به صورت عریان وجود دارد و نقض همه قواعد و مقررات بینالمللی است؛ در این زمینه هیچ تردیدی نیست. جامعه جهانی، از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، مسئولیت بسیار مستقیم و روشنی برای توقف نقضهای فاحش صلح و امنیت بینالمللی دارد.
سخنگوی وزارت خارجه خاطر نشان کرد: از مرحله نقض صلح مدتها گذشته و ما شاهد اقدامات تجاوزکارانه مستمر علیه لبنان، سوریه، یمن و کشورهای مختلف در منطقه هستیم. فکر میکنم اگر جامعه جهانی مسئولیت جمعی خود را در قبال این قانونشکنیها متوجه نشود، سرنوشت سازمان ملل متحد نیز مشابه سرنوشت جامعه ملل خواهد شد.
رابطه ایران و آژانس به میانجیگری، به معنای متعارف آن نیازی ندارد
اسماعیل بقائی در پاسخ به این سوال که آیا ایران میانجیگری مصر را در رابطه خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی پذیرفته است، گفت: رابطه ما با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رابطهای مستقیم و روشن است. نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در وین در هر زمان که ضرورت داشته باشد، با مقامهای آژانس در تماس است و این روند به میانجیگری به معنای متعارف آن نیازی ندارد. همانگونه که پیشتر اشاره کردم، مصر و برخی دیگر از کشورهای منطقه همواره کوشیدهاند در این مسیر نقش تسهیلگر ایفا کنند و از همین منظر، این تماس تلفنی نیز برقرار شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «آمریکا اعلام کرده که به تماشاچیان ایرانی برای حضور در جام جهانی فوتبال ویزا نخواهد داد. موضع دستگاه دیپلماسی را در این خصوص چیست؟» گفت: آمریکا بهعنوان کشور برگزارکننده، طبق مقررات فیفا موظف است شرایط لازم را برای حضور تیمهای شرکتکننده، مربیان و همه اعضای هیئت مربوطه فراهم کند. این یک تعهد بینالمللی است که همزمان با اعطای مقام میزبانی به یک کشور، از سوی آن کشور باید پذیرفته شود. نقض این تعهد، مسئولیت بینالمللی آمریکا را در پی دارد.
اسماعیل بقائی با اشاره به اینکه مقامات فیفا موظف هستند وظایف خود را بهطور کامل انجام دهند، گفت: در این رابطه، ما مراتب اعتراض خود را نسبت به اقدام آمریکا در خودداری از صدور ویزا برای اعضای هیئت اعزامی ایران جهت شرکت در مراسم قرعهکشی اعلام کردهایم و انتظار داریم که این امر که کاملاً قانونی و منطقی است، توسط فیفا، بهعنوان نهاد برگزارکننده و متولی جامعه جهانی، رعایت شود.