نورنیوز-گروه اجتماعی: جاندوس آسانف معاون دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در نشست هماهنگی سومین مجمع تورگردانان کشورهای عضو اکو در منطقه آزاد ارس با تشریح روند انتخاب پایتخت گردشگری اکو اظهار کرد: در سازمان اکو سنتی داریم که هرسال یکی از شهرهای عضو را بهعنوان پایتخت گردشگری معرفی میکنیم.
وی ادامه داد: در سال ۲۰۲۲ شهر ساری، در ۲۰۲۳ شهر اردبیل و در سال ۲۰۱۸ نیز تبریز این عنوان را دریافت کردهاند. این روند همچنان ادامه دارد و ارزروم ترکیه نیز برای سال ۲۰۲۶ انتخاب شده است.
وی افزود: این فرآیند به توسعه گردشگری در میان کشورهای عضو کمک میکند و ما بهطور جدی معرفی منطقه آزاد ارس را بهعنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سالهای آینده بررسی خواهیم کرد.
آسانف با قدردانی از ارس و تبریز برای پیشنهاد میزبانی رویدادهای مشترک اکو گفت: از اینکه پیشنهاد برگزاری سومین مجمع تورگردانان کشورهای عضو اکو از سوی سازمان منطقه آزاد ارس و تبریز مطرح شده خوشحالم. این میتواند نقش مهمی در پیوندهای گردشگری منطقه داشته باشد.
وی ایجاد شبکه تخصصی راهنمایان گردشگری را اقدامی ضروری دانست و اظهار کرد: ایجاد یک شبکه نهادی تخصصی برای راهنمایان گردشگری گامی مهم در مسیر توسعه گردشگری در کشورهای عضو است.
آسانف با اشاره به ظرفیتهای میراث جهانی ارس اظهار کرد: وجود ۶ اثر ثبتشده در یونسکو در این منطقه بسیار ارزشمند است. همچنین همسایگی ارس با چهار کشور، یعنی جمهوری آذربایجان، ترکیه، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان نشاندهنده موقعیت کاملاً استراتژیک این منطقه است.
معاون دبیرکل اکو تأکید کرد: ما میخواهیم همکاری و ارتباطات گردشگری را در این منطقه گسترش دهیم و باور دارم که منطقه آزاد ارس یکی از مراکز مهم گردشگری در منطقه است.
ارس تنها منطقه آزاد عضو سازمان جهانی گردشگری است
مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی هم با اشاره به جایگاه ویژه این منطقه در ساختار گردشگری بینالملل تأکید کرد ارس تنها منطقه آزاد عضو سازمان جهانی گردشگری است و نگاه آیندهنگر آن به همکاریهای منطقهای، این منطقه را به یکی از فعالترین بازیگران گردشگری کشور تبدیل کرده است.
مسلم شجاعی گفت: ارس جزو پنج عضو ایرانی و تنها منطقه آزاد کشور است که به عضویت سازمان جهانی گردشگری درآمده است و این افتخار کمی نیست و قابل تقدیر است.
وی افزود: این هوشیاری و آیندهنگری مدیران ارس است که برای توسعه تعاملات گردشگری، تمرکز ویژهای بر سازمان اکو گذاشتهاند. این انتخاب نشان میدهد ارس مسیر صحیح را برای نقشآفرینی در عرصه بینالمللی انتخاب کرده است.
شجاعی با اشاره به اهمیت روزافزون گردشگری در اقتصاد جهانی اظهار کرد: صنعت گردشگری امروز با جابهجایی یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر در سال، یک صنعت پیشران و صنعت برنده آینده محسوب میشود. هر دولت، سازمان یا منطقهای که خود را با این جریان هماهنگ کند، قطعاً موفق خواهد بود.
وی به سیاستهای بینالمللی معاونت گردشگری اشاره کرد و گفت: یکی از سیاستهای اصلی ما حضور فعال و تعامل مؤثر با کشورهای مختلف و سازمانهای بینالمللی است. در همین راستا، دفتر بازاریابی پیشنهاد شناسایی ظرفیتهای سازمان تورگردانان اکو را ارائه داد؛ سازمانی که ۳۵۰ عضو تورگردان دارد و سهم ایران از این مجموعه ۳۰ عضو است.
مدیرکل دفتر بازاریابی وزارت میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: این نشست برای هماهنگی میزبانی سومین نشست تورگردانان عضو اکو برگزار شده است؛ نشستی که در سال ۲۰۲۶ و در اردیبهشتماه با میزبانی مشترک تبریز و منطقه آزاد ارس برگزار خواهد شد.
وی با اشاره به جایگاه ارس در همکاریهای ملی اعلام کرد: منطقه آزاد ارس جزو سه منطقه آزادی است که بیشترین تعامل را با وزارتخانه دارد. نوع نگاه مدیران ارس به مقوله گردشگری برای ما جذاب و امیدوارکننده است و نشان میدهد این منطقه آینده روشنی در عرصه گردشگری خواهد داشت.
دیپلماسی گردشگری، گفتوگوی ملتهاست و باید مقدم بر دیپلماسی سیاسی باشد
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی آذربایجانشرقی هم در نشست هماهنگی سومین مجمع تورگردانان کشورهای عضو اکو در ارس با اشاره به سابقه کهن تاریخی این استان و اشتراکات فرهنگی ملتهای منطقه اعلام کرد تبریز و ارس آماده میزبانی مشترک رویدادهای مهم گردشگری اکو هستند و توسعه گردشگری را مسیر ایجاد صلح، ثبات و گفتوگوی ملتها خواند.
احمد حمزهزاده بر اهمیت توسعه همکاریهای گردشگری میان کشورهای عضو تأکید کرد و گفت: استان آذربایجانشرقی یکی از قدیمیترین استانهای ایران با بیش از ۴۸۰۰ اثر تاریخی ثبتشده است. قدیمیترین لایههای تاریخی و یافتههای دستساز بشری در این استان قرار دارد.
وی با اشاره به ظرفیتهای جهانی آذربایجانشرقی افزود: مجموعه بازار تاریخی تبریز بهعنوان مسقفترین بازار آجری جهان، مجموعه کلیساهای ثبت جهانی، کاروانسراهای تاریخی، ژئوپارک ارس و روستای کندوان بهعنوان نخستین روستای گردشگری ایران از مهمترین میراث جهانی ثبتشده در این استان است. آذربایجانشرقی مجموعهای کمنظیر از زیباییهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی را در خود جای داده است.
مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجانشرقی توسعه گردشگری اکو را محور صلح پایدار در منطقه دانست و اظهار داشت: یکی از مسائل مهم افزایش تعاملات مردمی میان کشورهای عضو اکوست و بهترین راه آن گسترش مراودات گردشگری بر پایه تاریخ، فرهنگ و آداب و رسوم مشترک ملتهاست. ما مردمانی با تاریخ و فرهنگی مشترک و جدا نشدنی هستیم.
وی افزود: توسعه گردشگری میان اعضای اکو یعنی ایجاد صلح و ثبات منطقهای؛ چیزی که جهان خسته از جنگ امروز بیش از هر چیز به آن نیاز دارد. ما باید دیپلماسی گردشگری را مقدم بر دیپلماسی سیاسی بدانیم، زیرا دیپلماسی گردشگری گفتوگوی ملتهاست.
حمزهزاده با تأکید بر مسئولیت سازمان اکو در نزدیککردن ملتها به یکدیگر گفت: ما در اکو وظیفه داریم با برگزاری رویدادهای مشترک زمینه آشنایی ملتها را فراهم کنیم؛ چرا که مردم کشورهای عضو علیرغم اشتراکات عمیق تاریخی و فرهنگی، شناخت کمی از یکدیگر دارند. باید تلاش کنیم این شناخت را تعمیق دهیم.
وی درباره میزبانی رویدادهای آتی اکو در ایران اعلام آمادگی کرد و افزود: برای برگزاری مجمع تورگردانان کشورهای عضو اکو در منطقه آزاد ارس، اعلام آمادگی میکنیم که این میزبانی بهصورت مشترک توسط تبریز و ارس انجام شود. همچنین برای میزبانی وزرای گردشگری اکو و برگزاری نمایشگاه گردشگری اکو در تبریز نیز آمادگی کامل داریم.
حمزهزاده در پایان گفت: این رویدادها میتواند سرآغاز فصل جدیدی از فعالیتهای گردشگری بینالمللی باشد و آذربایجانشرقی آمادگی دارد نقش محوری خود را در این مسیر ایفا کند.
همکاری با اکو انتخاب نیست؛ مسیر راهبردی آینده منطقه است
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس هم با تشریح ظرفیتهای بیبدیل این منطقه در همکاریهای منطقهای، از ارائه بستهای از پیشنهادهای عملیاتی به سازمان همکاری اقتصادی اکو برای ایجاد کریدور گردشگری اکو و تبدیل ارس به پایلوت گردشگری مناطق آزاد خبر داد.
محمد مسعودینیا گفت: حضور اعضای سازمان همکاری های اکو در ارس نشاندهنده اهمیت جایگاه این منطقه در معادلات نوین همکاریهای منطقهای و توسعه روابط میان کشورهای عضو اکوست.
وی با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیکی ارس افزود: منطقه آزاد ارس بهواسطه قرارگیری در نقطه تلاقی مسیرهای شرق و غرب و شمال و جنوب و نزدیکی به سه کشور عضو اکو، ظرفیت آن را دارد که به یکی از کانونهای مهم گردشگری، تجارت، لجستیک و همکاریهای فرهنگی در منطقه تبدیل شود. این ظرفیت برای ما تنها یک مزیت نیست؛ بلکه یک مسئولیت مشترک میان ارس و کشورهای عضو اکوست.
مسعودینیا نقش تاریخی سازمان اکو را در توسعه همگرایی منطقهای مهم دانست و اظهار داشت: سازمان همکاری اقتصادی از ابتدای تأسیس تاکنون سهمی ارزشمند در تقویت همگرایی، توسعه زیرساختها و تسهیل جریان تجارت، سرمایهگذاری و گردشگری ایفا کرده است. امروز بیش از هر زمان دیگر جهان نیازمند همکاریهای جامع و همافزایی ظرفیتهای مشترک است.
وی با تأکید بر اینکه توسعه گردشگری پایدار محور اصلی برنامههای ارس است گفت: همکاری با اکو برای ما تنها یک انتخاب نیست؛ بلکه مسیر راهبردی آینده ارس محسوب میشود.
معاون گردشگری ارس سپس بستهای از محورهای عملی همکاری میان ارس و کشورهای عضو اکو را تشریح کرد و ادامه داد: ایجاد مسیرهای مشترک گردشگری، بهویژه مسیرهای ارس–نخجوان–قارص و ارس–باکو–آستانه میتواند نخستین گام در شکلگیری کریدور گردشگری اکو باشد.
وی از آمادگی ارس برای میزبانی رویدادهای فرهنگی منطقهای خبر داد و اظهار کرد: برگزاری رویدادهای فرهنگی و گردشگری اکو در ارس نظیر جشنواره سالانه فرهنگ و گردشگری اکو میتواند نمادی از وحدت فرهنگی کشورهای عضو باشد. در همین راستا منطقه آزاد ارس آمادگی کامل برای میزبانی سومین مجمع تورگردانان اکو در سال جاری و برگزاری رویداد بینالمللی جشنواره غذا با همکاری کشورهای عضو را دارد.
مسعودینیا همچنین یکی از پیشنهادهای کلیدی ارس را ایجاد مرکز همکاریهای گردشگری اکو عنوان کرد و افزود: پیشنهاد ما تبدیل ارس به پایلوت گردشگری مناطق آزاد کشورهای عضو اکوست.
وی خاطرنشان کرد: تاسیس یک مرکز تخصصی آموزش راهنمایان تور، تدوین استانداردهای مشترک گردشگری و ایجاد سازوکار تبادل تجربه میان کشورهای عضو میتواند این مرکز را به یکی از مراجع معتبر گردشگری منطقه تبدیل کند.
مسعودی نیا همچنین بر آمادگی ارس برای اجرای پروژههای مشترک تأکید کرد و گفت: ما آمادهایم پروژههای زیرساختی گردشگری، اقامتی، حملونقل و بازارچههای فرهنگی را با مشارکت بانکها و سرمایهگذاران کشورهای عضو اکو به اجرا برسانیم.
وی همچنین توسعه ژئوپارک جهانی ارس را از دیگر محورهای همکاری دانست و گفت: همکاری جهت توسعه ژئوپارک ارس در دو سوی مرز ایران و جمهوریآذربایجان میتواند الگویی موفق از همکاریهای فرامرزی در حوزه گردشگری زمینشناختی باشد.
معاون گردشگری ارس در پایان تأکید کرد: منطقه آزاد ارس با نگاهی مبتنی بر آیندهای پایدار و پویا آمادگی دارد نقشی فعال، مسئولانه و اثربخش در توسعه گردشگری و همکاری اقتصادی منطقه ایفا کند. اطمینان داریم با همکاری نزدیک با سازمان اکو میتوانیم الگویی موفق از همگرایی اقتصادی و فرهنگی در منطقه رقم بزنیم. حضور شما در ارس ارزشمند است و امیدواریم در سایه این همکاریها شاهد شکوفایی هرچه بیشتر منطقه و کشورهای عضو اکو باشیم.
منطقه آزاد ارس با ۷۱ هزار و ۸۰۰ هکتار گستره در محدوده جلفا، ایری و سیه رود، نوردوز، خداآفرین و قلی بیگلو و داشتن سه گمرک شامل جلفا، نوردوز و خداآفرین از ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی و رونق اقتصادی استان برخوردار است و به عنوان صنعتی ترین مناطق آزاد کشور مطرح بوده و در مسیر توسعه صادرات و تجارت با کشورهای منطقه گام برمی دارد.
این منطقه علاوه بر ظرفیت های نعتی و کشاورزی به واسطه جاذبه های طبیعی و تاریخی مستعد توسعه گردشگری است.