نورنیوز-گروه اجتماعی: شینا انصاری روز شنبه در پیامی به کنفرانس بین‌المللی «حفاظت از محیط زیست در برابر آثار جنگ و درگیری» در دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به روز جهانی «پیشگیری از تأثیرات جنگ و درگیری‌های مسلحانه بر محیط زیست»، افزود:
این روز جهانی فرصتی برای تفکر، تحمل و بازاندیشی جدی درباره یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین چالش‌های دوران معاصر، یعنی بحران‌های محیط زیستی است، اگرچه جنگ در سطح سیاسی ممکن است نقش‌ها را تغییر دهد، اما بی‌تردید ریشه‌ها را می خشکاند، درختان، رودخانه‌ها و زیستگاه‌ها را نابود می کند و همزمان با گرفتن جان انسان‌ها، توان بازتولید طبیعت را نیز کاهش می‌دهد.
وی با بیان اینکه سرنوشت مردم و محیط زیست در شرایط جنگی یکی از واقعی‌ترین ابعاد امنیت در عصر حاضر است، اظهار کرد: این بخش در سایه معادلات نظامی، سیاسی و ژئوپولیتیکی پنهان می‌ماند، اما تأثیر آن بسیار عمیق‌تر و ماندگارتر از بسیاری خسارت‌های مرسوم است، اگر ساختمان‌ها، جاده‌ها و پل‌ها را بتوان دوباره ساخت، بازسازی یک تالاب خشک‌شده، احیای یک جنگل سوخته و پاکسازی یک آبخوان آلوده گاهی دهه‌ها زمان می‌برد و در برخی موارد اساساً غیرممکن است.
انصاری تصریح کرد: در جهانی که بحران‌هایی چون کم‌آبی، فرسایش خاک و کاهش تنوع زیستی به‌خودی خود تهدیدی جدی به شمار می‌آیند، افزودن سایه جنگ بر مردم و طبیعت به معنای ورود به شرایطی پرخطر است که می‌تواند نسل‌های آینده را تهدید کند، جنگ‌ها در طول تاریخ قربانیان بسیاری داشته‌اند، اما شاید هیچ قربانی به اندازه محیط زیست خاموش و بی‌دفاع نبوده، چرا که طبیعت نه امکان مذاکره و دفاع و نه ابزارهای دیپلماتیک دارد.
وی گفت: وقتی آتش جنگ برافروخته می‌شود، طبیعت در معرض تهاجمی قرار می‌گیرد که نه برای آن آماده شده و نه امکان بازیابی سریع دارد. در عصر جنگ‌های مدرن، محیط زیست عمدتاً به میدان نبرد و حتی به ابزار جنگ تبدیل می‌شود، بنابراین نمی‌توانیم از صلح سخن بگوییم اما محیط زیست را نادیده بگیریم، نمی‌توانیم از امنیت حرف بزنیم اما نقش طبیعت در امنیت انسان را فراموش کنیم.
رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست افزود: در شرایط جنگی، کشورها با مجموعه‌ای از چالش‌های گسترده، پیچیده و درهم‌تنیده روبه‌رو می‌شوند که هر یک می‌تواند تبعاتی بلندمدت و گاه غیرقابل جبران بر محیط زیست داشته باشد. این چالش‌ها معمولاً همزمان رخ می‌دهند و اثرات هم‌افزایی آنها وضعیتی از بحران مرکب ایجاد می‌کند، بحرانی که مدیریت آن جز با نگاه جامع، میان‌رشته‌ای و فرابخشی ممکن نیست.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر، تجاوزات نظامی رژیم صهیونیستی در نوار غزه نه‌تنها فجایع انسانی بی‌سابقه‌ای به بار آورده، بلکه بحران محیط زیستی گسترده‌ای را نیز در سطح منطقه ایجاد کرده است. جنگ خانمان‌سوز در غزه منابع آب و خاک میلیون‌ها فلسطینی را که برای آشامیدن و کشاورزی به آنها وابسته‌اند، به‌شدت آلوده و نابود کرده است. برآوردها نشان می‌دهد روزانه ۶۰ هزار مترمکعب فاضلاب تصفیه‌نشده در اثر جنگ وارد دریای مدیترانه شده است.
معاون رئیس جمهور افزود: تنها در ۱۵ ماه نخست تجاوز صهیونیست ها به غزه، ۳۹ میلیون تن آوار و نخاله ساختمانی تولید و ۸۶ درصد از اراضی کشاورزی منطقه به کلی نابود شده است، ضمن اینکه در سه‌ماهه اول این جنگ، به‌طور متوسط روزانه ۳۰۰ حمله انجام و ۲۵ هزار تن مواد منفجره ـ معادل دو بمب اتمی ـ در غزه ریخته شده است.
به گفته وی، انتشار کربن ناشی از انفجارها و حمل‌ونقل جنگی بیش از ۳۱ میلیون تن بوده که از انتشار سالیانه کربن در ۱۰۲ کشور جهان بیشتر است.
وی اظهار کرد: به علاوه، در جریان جنگ ۱۲ روزه تحمیلی اخیر، بخش‌های گسترده‌ای از قلمرو جمهوری اسلامی ایران در ۲۰ استان کشور شامل مناطق حفاظت‌شده، زیستگاه‌های خشکی و آبی، حوزه‌های شهری و روستایی ، تحت تأثیر مستقیم و غیرمستقیم تهاجم نظامی رژیم صهیونیستی قرار گرفت به نحوی که این حملات آثار محیط زیستی چندلایه‌ای همچون تخریب پوشش گیاهی، آلودگی آب و خاک، آسیب به گونه‌های زیستی و اختلال در خدمات اکوسیستمی برجای گذاشته است.
وی گفت: جنایت رژیم صهیونیستی و آمریکا در حمله به تأسیسات هسته‌ای، ذخایر و تاسیسات شیمیایی نه‌تنها خطای راهبردی و انسانی، بلکه نقضی عمیق نسبت به تمامیت محیط زیستی و هنجارهای بین‌المللی محسوب می‌شود.
رییس سازما حفاظت محیط زیست اظهار کرد: این تنها یک بعد از ابعاد گوناگون و اندکی از خسارت‌های ناشی از این تهاجم به محیط زیست کشورمان است، به عنوان مثال حمله رژیم صهیونسیتی به مناطق مسکونی در شهر تهران موجب تولید بیش از ۶ میلیون تن پسماند و نخاله ساختمانی و همچنین انتشار بیش از ۴٧ هزار تن آلاینده ناشی از حمله به مخازن سوخت، نمونه‌ای از این بحران‌ها است.
انصاری گفت: برای ترمیم و کاهش این خسارات و حفاظت از سرمایه‌های طبیعی کشور، سازمان حفاظت محیط زیست اقدام به طراحی سازوکارهای مدیریت بحران زیست‌محیطی، بازسازی ملی و مستندسازی خسارت‌ها کرده است تا تاب‌آوری محیط زیست در شرایط جنگ و بحران افزایش یابد.
وی تاکید کرد: امروز باید این حقیقت را عمیقاً درک کنیم که آینده جهان، آینده صلح و آینده بشریت وابسته به آینده محیط زیست است. اگر طبیعت نابود شود، صلح پایدار نخواهد ماند؛ اگر منابع طبیعی تحلیل رود، امنیت از بین خواهد رفت و اگر جنگ‌ها زمین را بسوزانند، آینده‌ای برای بازسازی باقی نخواهد ماند.
معاون رئیس جمهور افزود: مسئولیت ما اعم از سیاستگذار، پژوهشگر، دیپلمات و متخصص این است که اجازه ندهیم محیط زیست، این سرمایه بی‌بدیل، قربانی خاموش جنگ‌ها شود، صلح یعنی وجود طبیعت سالم، جامعه سالم و انسان سالم که به راحتی در آن زندگی کند.
سازمان ملل متحد، روز ششم نوامبر را با هدف جلب‌توجه بیشتر به مخاطرات آشکار و پنهان جنگ‌ها بر تخریب طولانی‌مدت اکوسیستم‌ها و منابع محیط‌زیست با عنوان «روز جهانی پیشگیری از تخریب محیط‌زیست به هنگام جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه» نام‌گذاری کرده است.