قواعدی برای کار با آژانس وجود دارد که در صورت رعایت آن همکاری ها ادامه پیدا می کند+ فیلم

نورنیوز-گروه سیاسی: وی افزود: واقعیت این است که سیاست‌هایی که ایالات متحده آمریکا با حمایت برخی کشورهای غربی در حال اجرا هستند، بازگرداندن روابط بین‌الملل به پیش از تشکیل سازمان ملل و زمانی است که حقوق بین‌الملل شکل نگرفته بود؛ یعنی بازگشت به «قانون جنگل».

وی ادامه داد: این سیاست‌ها به کشورها اجازه می‌دهد که هر زمانی، هر کاری که می‌خواهند انجام دهند، به هر جایی حمله کنند، به شهرها دستور تخلیه بدهند، درخواست تسلیم بدون قید و شرط داشته باشند و تصمیم بگیرند که چه کاری در چه کشوری باید انجام شود و چه کاری نباید انجام شود. این رفتار چیزی جز قانون جنگل نیست و کشورهای مختلف را به سوی تقویت خود و دفاع بدون اتکا به حقوق بین‌الملل سوق می‌دهد که در نهایت به هرج و مرج بین‌المللی منجر می‌شود. این مسیری است که آمریکا در حال طی کردن آن است و به اعتقاد جامعه بین‌الملل، باید در مقابل این مسیر ایستادگی شود. ما باید به ارزش‌های بین‌المللی، حقوق بین‌الملل و دیپلماسی برای ایجاد صلح و ثبات بازگردیم. ایران در برابر این تهاجم‌ها مقاومت خواهد کرد.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که برنامه ایران در برابر این اقدامات آمریکا چیست گفت: سیاست ما کاملاً روشن است ما همچنان پیگیر دیپلماسی و طرفدار حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی هستیم، اما در عین حال در مقابل زورگویی‌ها، سلطه‌طلبی‌ها و زیاده‌خواهی‌ها کوتاه نخواهیم آمد و مقاومت خواهیم کرد. همان‌طور که در مقاطع مختلف نشان داده‌ایم، در مقابل زورگویی و زیاده‌خواهی هرگز کوتاه نخواهیم آمد. حتی اگر جنگی بر ما تحمیل شود، در شرایط جنگی نیز به خوبی قادر هستیم از کشورمان دفاع کنیم. سیاست ما مقاومت در برابر سلطه‌طلبی است، نه به سلطه‌طلبان و در عین حال آری به دیپلماسی، گفت‌وگو و دیالوگ است که این را در عمل نیز ثابت کرده‌ایم.

هرگز در مذاکراتی که ماهیت آن دیکته‌ای باشد شرکت نخواهیم کرد

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ایران برای مذاکره با ایالات متحده نقشه جدید دارد، گفت:  من نگفتم که یک پلن جدید داریم؛ صحبت من کاملاً روشن است. جمهوری اسلامی ایران همواره طرفدار دیپلماسی و مذاکره بوده، اما مذاکراتی که منصفانه، مبتنی بر راهبرد و بر اساس منافع متقابل باشد و عادلانه و شرافتمندانه برگزار شود. رویکرد فعلی دولت آمریکا به هیچ وجه نشان‌دهنده آمادگی برای مذاکره‌ای برابر و منصفانه به منظور دستیابی به منافع متقابل نیست.

وی ادامه داد: آنچه تاکنون از آمریکایی‌ها شاهد بوده‌ایم، در حقیقت تلاش برای دیکته کردن خواسته‌های کاملا حداکثری و زیاده خواهانه بوده است. در مقابل چنین خواسته‌هایی، ما هیچ فرصتی برای گفتگو نمی‌بینیم. با این حال، ایران همواره آماده گفتگو بوده، هست و خواهد بود ولی هرگز در مذاکراتی که ماهیت آن دیکته‌ای باشد شرکت نخواهد کرد.

روابط و گفتگوهای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جریان دارد

وزیر امور خارجه در خصوص امکان آغاز دور جدیدی از مذاکرات با آژانس به میانجیگری مصر نیز گفت: کشورهای مختلف، به ویژه در منطقه، تلاش می‌کنند صلح و آرامش برقرار کنند و از افزایش تنش جلوگیری کنند و در این راستا با ما تماس می‌گیرند. ما نیز مشورت‌ها و رایزنی‌های خود را به‌طور مستمر انجام می‌دهیم. روابط و گفتگوها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز جریان دارد. سفیر ما در وین کاملاً فعال است و دو شب پیش، سفرای ایران، روسیه و چین به‌صورت مشترک با مدیرکل آژانس دیدار کردند. همزمان، قواعد مشخصی برای همکاری با آژانس وجود دارد که با توجه به تغییر شرایط میدانی باید رعایت شود و مادامی که این قواعد رعایت شود، همکاری‌ها ادامه خواهد داشت.

مذاکره باید در جهت منافع و حفظ حقوق مردم ایران باشد

در ادامه این نشست خبری، خبرنگار از وزیر خارجه سوال کرد: در چند وقت اخیر برخی چهره‌های سیاسی و همینطور برخی رسانه‌ها انتقادهایی را نسبت به آنچه که انفعال وزارت امور خارجه در پرونده‌های مهم سیاست خارجی از جمله خروج از بن بست مذاکراتی و تلاش برای رفع تحریم می‌خوانند مطرح کردند. پاسخ شما به این انتقادها چیست؟» سیدعباس عراقچی در پاسخ گفت: وزارت امور خارجه در طول یک سال گذشته، حتی در شرایط جنگی کشور، به وظایف خود عمل کرده است. ما رایزنی‌های متعدد داشتیم و در جریان جنگ‌ ١٢ روزه، همکاران وزارت امور خارجه و نمایندگی‌های ما در خارج از کشور عملکرد درخشانی داشتند. این اقدامات به اثبات مشروعیت و حقانیت مردم ایران کمک کرد؛ به‌گونه‌ای که بیش از ١٢٠ کشور دنیا از جمهوری اسلامی ایران حمایت و حملات را محکوم کردند.

وی ادامه داد: پس از آن، در موضوع اسنپ‌بک وزارت امور خارجه توانست کاری کاملاً غیرقابل تصور انجام دهد. شکافی که در شورای امنیت ایجاد شد، باعث شد آمریکایی‌ها اعتراف کنند که  ایران جهان را به دو بخش تقسیم کرده است؛ اکثریتی که طرفدار ایران است و اقلیتی که طرفدار آمریکا است. بعد از قضیه اسنپ بک مشخص شد که شورای امنیت تقسیم شده و نظرات متضاد در آن وجود دارد. به همین دلیل اخیراً یکی از روزنامه‌های آمریکایی نوشته بود که «با توجه به ناکارآمد شدن شورای امنیت، باید راه‌های دیگری برای برخورد با ایران پیدا کرد». این کنفرانس نیز نشانه دیگری است از اینکه وزارت امور خارجه ابتکارات بین‌المللی را دنبال می‌کند. در روزهای اخیر، ما درگیر تلاش برای ایجاد ثبات و آرامش بین پاکستان و افغانستان بوده‌ایم. تماس‌های تلفنی برقرار کرده‌ایم و امیدواریم به نتایج ملموس برسد و ان‌شاءالله یک جلسه منطقه‌ای تشکیل شود که ما این اتفاق را دنبال می‌کنیم. 

عراقچی در ادامه افزود: علاوه بر آن، ابتکارات دیگری نیز در حوزه مذاکره و ارائه راه حل داریم، اما به شرطی که این اقدامات در جهت منافع و حفظ حقوق مردم ایران باشد. در شرایطی که طرف مقابل اصرار دارد مذاکراتی را پیش ببرد که حقوق مردم ایران پایمال شود و درخواست‌های زیاده‌خواهانه دارد که هیچ فرد ایرانی حاضر به همراهی با چنین پیشنهاداتی نخواهد بود، وزارت خارجه هم با این پیشنهادها موافقت و با چنین مذاکراتی همراهی نخواهد کرد.

حقوق بین‌الملل زیرآماج حمله است

سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه در اجلاس بین‌المللی «حقوق بین الملل تحت تهاجم،تجاوز و دفاع»گفت: نظم قاعده-محور در عمل بر اساس نیات، اهداف،برنامه‌ها و منافع زودگذر و موسمی کشورهای غربی و عمدتاً بر ضد حقوق بین الملل، تفسیر و تأویل شده و بهگزینشی ترین شکل ممکن، همچون ابزاری در اختیار برتری طلبی سرمستانه آمریکا و غرب قرار گرفته است.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه صبح امروز (یکشنبه ۲۵ آبانماه) در مراسم افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم: تجاوز و دفاع» حاضر و سخنرانی کرد.

متن سخنرانی وزیر امور خارجه به شرح زیر است:

به همه شما در تهران و مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران خوشامد می گویم. بسیار خرسندم که امروز در این کنفرانس، با موضوع بسیار پراهمیت حقوق بین‌المللِ تحت تهاجم، امکان حضور و تبادل نظر پیدا کرده‌ام. در هشتادمین سالگرد تاسیس سازمان ملل متحد و در حالی که انتظار می‌رفت بیش از هر زمان دیگری شاهد پایبندی به اصول و مبانی حقوق بین‌الملل به عنوان فضیلت‌های جهان شمول و پاسداشت دستاوردهای جامعه بین‌المللی در این حوزه باشیم، متاسفانه شاهد حمله تمام عیار به این اصول از سوی قدرت‌های تجدید نظرطلب هستیم.

امروز در برابر حقیقتی ایستاده‌ایم که دیگر نمی‌توان چشم بر آن بست و از آن سخن نگفت: حقوق بین‌الملل زیرآماج حمله است. جهان با چالش‌های بسیار عمیق، روندهای نگران کننده و تغییرات راهبردی بی‌سابقه در سطوح مختلف روبرو شده است.

پایه‌های مقوّم حقوق بین‌الملل مورد بی‌سابقه‌ترین حملات از سوی قدرت‌هایی قرار گرفته‌است که انتظار می‌رفت به عنوان مدعیان همیشگی معماری نظم بین الملل پساجنگ جهانی دوم، حافظان آن باشند. حتی ساختار هنجاری شناخته شده‌ پس از تاسیس ملل متحد، دچار یک هرج و مرج فراگیر شده است تا جایی که به جای آنکه «جنگ و خشونت» استثنا و «صلح و همزیستی» قاعده باشد، خشونت و جنگ به یک هنجار جدید در روابط بین‌المللی تبدیل گردیده و استفاده از ابزارهای نظامی، به قاعده‌ای برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی برخی کشورها مبدل شده است.

وضعیت کنونی میوه و نتیجه روندهای ضد حقوق بین‌المللی است که متاسفانه طی سال‌های اخیر توسط آمریکا و برخی دول متحد این کشور به نفع نظم غرب- محور و با شعار «نظم بین‌المللی قاعده-محور rules-based international order» به جای «نظم بین المللی قانون-محور law-based international order» پیگیری شده‌اند.

نظم قاعده-محور در عمل بر اساس نیات، اهداف، برنامه‌ها و منافع زودگذر و موسمی کشورهای غربی و عمدتاً بر ضد حقوق بین الملل، تفسیر و تأویل شده و به گزینشی ترین شکل ممکن، همچون ابزاری در اختیار برتری طلبی سرمستانه آمریکا و غرب قرار گرفته است.

رئیس جمهور آمریکا به وضوح می‌گوید که آمریکا دیگر نمی‌خواهد بر اساس ملاحظات معتبر سیاسی و در چارچوب حقوق بین‌الملل رفتار کند و صرفاً می‌خواهد «برنده» باشد. این مانیفست یک آمریکای هژمونی طلب و در عمل بازگشت به قانون جنگل است.متاسفانه هشدارها و انذارهای بی‌شمار شخصیت‌های طراز اول بین المللی و کشورهای مختلف از جمله جنوب جهانی، برای ضرورت بازگشت به حقوق بین‌المللی مبتنی بر جهان‌شمولی، مساوات و نفی زور و تبعیض شنیده نشده است، تا جایی که امروز حتی از نظم قاعده-محور نیز کمتر صحبت در میان بوده و در عمل شاهد تلاش برای برساختن «نظم بین المللی زور-پایه force-basedinternational order» از سوی ایالات متحده و برخی متحدانش هستیم.

رئیس جمهور ایالات متحده با دکترین «صلح از طریق قدرت» به کاخ سفید آمد. دیری نپایید که روشن شد این دکترین در اصل، رمز عملیات و پوششی برای یک چارچوب اقدام جدید بود: «هژمونی از طریق زور»، آن هم زور عریان.

آنچه که امروز مقامات آمریکایی به کرّات و بدون هرگونه لاپوشانی به زبان می‌آورند، جای هیچ تفسیری درباره این واقعیت باقی نمی‌گذارد. رئیس جمهور آمریکا به وضوح می‌گوید که آمریکا دیگر نمی‌خواهد بر اساس ملاحظات معتبر سیاسی و در چارچوب حقوق بین‌الملل رفتار کند و صرفاً می‌خواهد «برنده» باشد. این مانیفست یک آمریکای هژمونی طلب و در عمل بازگشت به قانون جنگل است.

در این مانیفست، وزیر دفاع به وزیر جنگ تبدیل می شود و آزمایش سلاح های هسته ای دوباره در دستور کار قرار می گیرد. رئیس جمهوری که خود را رئیس جمهور صلح می نامد، خودسرانه و بدون هیچ دلیل و توجیهی به هر کجا خواست حمله می کند، دستور خالی کردن شهرها را می دهد، خواهان تسلیم بدون قید و شرط می شود، و تمامی قوانین بین المللی، حتی تعهدات روسای جمهور پیش از خود را زیر پا می گذارد و پاره می کند.

این روند استفاده عریان و بی پروا از زور و حمله مداوم به پایه‌های حقوق بین‌الملل، اگر قانون جنگل نیست پس چیست؟ از هر زاویه ای که نگاه کنید این روند قطعاً نمی‌تواند و نباید ادامه یابد.

جدیدترین آمارهای منتشره حاکی از آن است که بودجه نظامی جهان به رقم بی سابقه ۳ تریلیون دلار نزدیک شده که بالاترین رشد طی چند دهه گذشته را نشان می‌دهد. تنها در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط بیش از ۷ درصدبودجه‌ دولت ها به نظامی‌گری اختصاص یافته و برآوردها برای سال ۲۰۲۵ حداقل ۱۰ درصد می‌باشد. این افزایش شامل تمامی مناطق جغرافیایی جهان است که یک نتیجه بیشتر در پی نخواهد داشت: جنگ، خشونت و تنش فراگیر بیشتر. دلیل آن هم روشن است، در جنگلی که آمریکا درست کرده است، قانونی وجود ندارد و برای دفاع از خود باید قوی باشی.

در نتیجه‌ این نظامی گری مفرط، امروز شاهد گسست‌های فراگیر ژئوپلیتیک، رقابت‌های فزاینده قدرت‌های بزرگ، توسعه موشک‌ها و زرادخانه‌های هسته‌ای و سلاح‌های تهاجمی، تسلیحاتی‌سازی فناوری های صلح‌آمیز همچون تجهیزات معمولی مخابراتی، درگیری‌های فرامرزی قدرت‌های متوسط منطقه‌ای، هرج و مرج چند لایه در نظم بین المللی و منطقه‌ای، کاهش همگرایی های اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی میان کشورها و مهم‌تر از همه حاشیه نشینی دیپلماسی هستیم. حقیقت آن است که وقتی رژیم اسرائیل در تاریخ ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) به دستور و هدایت رئیس جمهور آمریکا به ایران حمله کرد، اولین بمب ها به سوی میز مذاکرات ایران و آمریکا شلیک شد، مذاکراتی که پنج دور آن برگزار شده و دور ششم برای دو روز بعد یعنی ۲۵ خرداد تنظیم شده بود. دیپلماسی اولین قربانی جنگ ۱۲ روزه بود.

جدیدترین آمارهای منتشره حاکی از آن است که بودجه نظامی جهان به رقم بی سابقه ۳ تریلیون دلار نزدیک شده که بالاترین رشد طی چند دهه گذشته را نشان می‌دهد. دلیل آن هم روشن است، در جنگلی که آمریکا درست کرده است، قانونی وجود ندارد و برای دفاع از خود باید قوی باشی.منطقه غرب آسیا به عنوان یکی از بین‌المللی ترین مناطق جهان قربانی اصلی این وضعیت تراژیک است و تحولات آن به طور مستقیم تحت تاثیر روندهای ذکر شده قرار گرفته است. در واقع تحولات این منطقه، به ویژه طی دو سال گذشته، آیینه تمام نمای این روندهای خطرناک ضدصلح و ضد حقوق بین‌الملل به شمار می روند.

بر کسی پوشیده نیست که رژیم تل‌آویو، به عنوان کارگزار و زائده ایالات متحده در منطقه غرب آسیا، چگونه با حمله به بدیهی‌ترین مبانی حقوق بین‌الملل، جاه طلبی های بی حد و حصر و خطرناک ژئوپلیتیک خود را پیگیری می کند. این رژیم متّکی به چک سفید امضای واشنگتن و برخی دول اروپایی و با دلگرمی به میلیاردها دلار سلاح و تجهیزات نظامی ناتو و غرب و مصونیتی که آنها برایش در مجامع بین المللی ایجاد کرده اند، دست به شنیع‌ترین جنایات بر علیه بشریت، کشتار، قتل، نسل کشی و پاکسازی نژادی زده و همچنان ادامه می دهد.

این رژیم طی دو سال گذشته به ۷ کشور حمله کرده، علاوه بر فلسطین مناطق جدیدی در کشورهای دیگر از جمله لبنان و سوریه را به اشغال خود درآورده، و بی‌شرمانه صحبت از بازنویسی نظم منطقه غرب آسیا و «اسرائیل بزرگ» می‌کند. امروز این به یک حقیقت مسجل تبدیل شده است که هیچ کشوری از سودای سلطه نظامی و امنیتی رژیم اسرائیل در منطقه غرب آسیا ایمن نیست.

رژیم اسرائیل با همین منطق و در چارچوب توهّمات و آرزوهای ژئوپلیتیک خود، به دستور و هدایت کامل ایالات متحده همان گونه که رئیس جمهور آن کشور اخیرا اعتراف کرد، در نیمه شب ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) و تنها دو روز قبل از دور ششم مذاکرات هسته‌ای در مسقط، به دیپلماسی و امکان دستیابی به توافق از طریق صلح‌آمیز شبیخون زد.

ایران مبتنی بر حق دفاع مشروع از سرزمین و مردم خود در مقابل یک تجاوز نامشروع، نه تنها متجاوزین را متوقف کرد، بلکه با ضربات سختی که به متجاوز زد نشان داد اگر چه ملت ایران، ملتی صلح طلب است اما در بزنگاه جنگ تا آخر می ایستد و متجاوز را پشیمان می‌کند.تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران و به شهادت رساندن شماری از غیرنظامیان و ترور فرماندهان در منازل مسکونی خود و هدف قراردادن تاسیسات صلح آمیز هسته ای، نه تنها ناقض بدیهی‌ترین اصول حقوق بین‌الملل و بندهای مکرر منشور ملل متحد، بلکه یک تهاجم تمام عیار به نظام پادمان و عدم اشاعه بود.

ایالات متحده در هشتادمین سالگرد فاجعه هیروشیما و ناکازاکی، با حملات تجاوزکارانه، سرکشانه و عمیقا غیرمسئولانه به سایت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز تحت نظارت آژانس در خاک ایران، جنایت دیگری را مرتکب گردید و بار دیگر تبدیل به تهدید اول صلح و امنیت جهانی شد.

جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر حق دفاع مشروع از سرزمین و مردم خود در مقابل یک تجاوز نامشروع، نه تنها متجاوزین را متوقف کرد، بلکه با ضربات سختی که به متجاوز زد نشان داد اگر چه ملت ایران، ملتی صلح طلب است اما در بزنگاه جنگ تا آخر می ایستد و متجاوز را پشیمان می‌کند. همگان دیدند که چگونه در ظرف ۹ روز، پیام «تسلیم بی قید و شرط» به درخواست برای «آتش بس بی قید و شرط» تغییر کرد و توهّمات اولیه درباره ملت و نظام ایران محو گردید.

رفتار جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران ملل متحد همواره و کاملاً منطبق با حقوق بین‌الملل بوده است. برنامه هسته‌ای ایران اساساً بر حقوق شناخته‌شده ما در ماده ۴ معاهده NPT استوار است. توسعه فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز، به شمول غنی سازی، حق غیرقابل سلب ملت ایران است؛ حقی که هرگز از آن عدول نکردیم. ایران سال‌ها به‌طور کامل تحت جامع‌ترین رژیم راستی‌آزمایی آژانس قرار داشت و به همه تعهدات فنی پایبند بود.

پس از توافق هسته ای ۲۰۱۵، جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل به تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پایبند بود و ۱۵ گزارش پی در پی آژانس موید آن است. این آمریکا بود که یکجانبه و بدون هیچ دلیل از این توافق خارج شد نه ایران. اگر ایالات متحده به تعهدات خود در برجام پایبند مانده بود امروز در وضعیتی کاملا متفاوت به سر می بردیم.

پاسخ ایران به تجاوز اسرائیل و ایالات متحده دقیقاً بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد، یعنی «حق ذاتی دفاع مشروع» انجام شد. عملیات دفاعی ما با رعایت اصول ضرورت، تناسب، و تمایز میان اهداف نظامی و غیرنظامی طراحی شد.

ایران، امنیت کشورهای منطقه را امنیت خود می داند و می خواهد «اعتماد پایدار» مبنا و محور فضای جدید در این منطقه باشد. همه ما باید در این منطقه نقش مثبت خود را ایفا کرده و دکترین جدیدی را برای امنیت، صلح، رفاه و همگرایی حاکم نماییم.ایران، حتی در اوج تهدید و تجاوز، موازین حقوق بین‌الملل بشردوستانه را رعایت کرد. برخلاف رژیم اسرائیل که به کوچکترین بهانه، صدها غیرنظامی را قتل‌عام می‌کند، هیچ‌یک از اقدامات ایران متوجه مناطق مسکونی یا غیرنظامیان نبود. جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده است که در تمام بحران‌ها و منازعات، از مسیر قانون حرکت میکند؛ در حالی‌که متجاوزان، منشور ملل متحد، نظام منع اشاعه، اصول انصاف، و حتی قواعد آمره حقوق بین‌الملل را در مقابل چشم جهانیان زیر پا گذاشته‌اند.

حقوق بین‌الملل، اگرچه زیر حملات ناجوانمردانه قرار دارد، اما هنوز زنده است، البته به شرط آن‌که همه ما از آن دفاع کنیم. چالش‌هایی که پیش‌تر ذکر کردم، البته فرصت‌های بزرگی نیز در درون خود دارد که آگاهی جهانی و منطقه ای از وضعیت خطیر کنونی، و اراده تجمیع شده‌ جهانی برای شمول‌گرایی، دوری از نظامی‌گری و همکاری مبتنی بر منافع دسته‌جمعی، از جمله آنها است. همه ما باید به رویکردی که پایه‌های آن بازگشت به دستاوردهای ارزشمند بشری در قانون‌گرایی، منع زور و تجاوز و پیشبرد سرشت منشور ملل متحد است، بازگردیم. اگر امروز جلوی روند خطرناک قانون شکنی، رفتارهای فراقانونی و استفاده از زور عریان گرفته نشود، ممکن است همه‌ ما در آینده شاهد تجربیات تلخ‌تری باشیم.

جهان و منطقه، امروز در دوراهی انتخاب میان دو گفتمان قرار گرفته است: گفتمان سلطه‌طلبی، هژمونی و برتری جویی، استفاده از زور و امنیتی سازی، نظامی گری، جنگ و خشونت و در یک کلام قانون جنگل از یک طرف؛ گفتمان جهانی مبتنی بر قانون و حقوق بین المللِ جهانشمول، مساوات طلبی مبتنی بر همگرایی، گفت‌وگو و صلح در یک چارچوب دسته جمعی از طرف دیگر. جمهوری اسلامی ایران به راه اول اعتقاد دارد و آماده است در مسیر بازگشت نظم جهانی به یک نظم جهانی قانون-محور و در همکاری با جنوب جهانی و دولت های مسئول، نقش خود را ایفا کند.

در منطقه‌ پیرامونی، ایران به دنبال منطقه‌ای قوی و مبتنی بر فهم مشترک، برادری و صلح است. ما نیاز به رویکرد شمول گرایانه بر مبنای استفاده از همه ظرفیت های منطقه داریم. جمهوری اسلامی ایران، امنیت کشورهای منطقه را امنیت خود می داند و می خواهد «اعتماد پایدار» مبنا و محور فضای جدید در این منطقه باشد. همه ما باید در این منطقه نقش مثبت خود را ایفا کرده و دکترین جدیدی را برای امنیت، صلح، رفاه و همگرایی حاکم نماییم.

اولین قدم در دیپلماسی و مذاکره این است که بپذیریم مذاکره با دیکته‌کردن متفاوت است

«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه  با اشاره به اینکه در مذاکره و دیپلماسی یک قاعده و یک مبنا وجود دارد، گفت: دیپلماسی همچنان می‌تواند زنده باشد و همچنان راهکار نهایی برای حل‌وفصل اختلافات است، اما باید به معیارها و ضوابط و اصول آن پایبند بود.

«سید عباس عراقچی» در پنل تخصصی کنفرانس بین المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» به میزبانی «کاظم سجادپور» در پاسخ به این پرسش که «با توجه به حمله آمریکا به دیپلماسی، دیپلماسی به کجا می‌رود و چشم‌انداز حل‌وفصل مسائل از طریق دیپلماسی چیست؟ آیا دیپلماسی کاملاً از بین رفته یا همچنان یکی از کهن‌ترین نهادهای زندگی بشر برای حل‌وفصل اختلافات به کار می‌آید؟» گفت: من معتقدم حمله نظامی اخیر به ایران که در حقیقت به‌نوعی حمله به دیپلماسی نیز بود، اولین موشکی که از سوی آمریکا و اسرائیل شلیک شد به میز مذاکرات ایران و آمریکا برخورد کرد. از یک سو چنین وضعیتی داشت، اما از سوی دیگر همین جنگ نشان داد که هیچ راهی جز دیپلماسی وجود ندارد.

اولین قدم در دیپلماسی و مذاکره این است که بپذیریم مذاکره با دیکته‌کردن متفاوت است

وزیر خارجه با اشاره به اینکه آنچه مقصود رژیم اسرائیل و آمریکا از این جنگ بود، محقق نشد؛ گفت: آنها به هیچ یک از اهداف‌شان نرسیدند، بلکه با شکست مواجه شدند. اگر هدف آن‌ها از میان بردن برنامه هسته‌ای ایران بود، این امر محقق نشد. من بارها گفته‌ام؛ تاسیسات ممکن است تخریب شده و از بین برود، اما تکنولوژی با بمباران هوایی از میان نمی‌رود و از آن مهم‌تر، اراده ملت‌ها با بمباران هوایی از بین نمی‌رود. تاسیسات ما تخریب شد اما تکنولوژی ما پابرجاست و اراده ما حتی محکم‌تر شده است. اکنون نیز درخواست برای مذاکره مجدداً آغاز شده و این طبیعی است؛ زیرا به آنچه در مورد برنامه هسته‌ای ایران از طریق حمله نظامی می‌خواستند برسند، نرسیدند و این همان حرفی بود که ما بارها گفته بودیم؛ موضوع هسته‌ای ایران راه‌حل نظامی ندارد. آن را امتحان کردند و متوجه شدند که این راه‌حل، راه‌حل درستی نیست.

عراقچی با تاکید بر اینکه برای مذاکره و دیپلماسی یک قاعده و یک مبنا وجود دارد، گفت:  این‌گونه نیست که چیزی را که در جنگ به آن نرسیده‌ای، بتوانی در مذاکره به دست بیاوری و خواسته‌های خودت را تحمیل کنی. اولین قدم در دیپلماسی و مذاکره این است که بپذیریم مذاکره با دیکته‌کردن و زورگفتن تفاوت دارد. در مذاکره، دادوستد و منافع متقابل مطرح است. این‌گونه نیست که یک طرف بتواند به هر آنچه می‌خواهد برسد. مذاکره و دیپلماسی باید مبنای معقول و منطقی داشته باشد و با جدیت صورت گیرد.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: اگر چنین شرایطی برای مذاکره فراهم شود، جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده که همواره برای مذاکره آماده است. ما هیچ‌وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم؛ همیشه طرف‌های مقابل ما بودند که به میز مذاکره خیانت کردند. هم در توافق برجام سال ۲۰۱۵، جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت مذاکره کرد، با حسن نیت توافق کرد و با حسن نیت اجرا کرد. اما آمریکا بدون هیچ دلیلی، در حالی که ایران به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند بود، بدون هیچ دلیلی از توافق خارج شد و به دیپلماسی خیانت کرد؛ به توافقی که محصول دیپلماسی بود و همه دنیا آن را در سال ۲۰۱۵ جشن گرفته بود. این بار نیز این خیانت به شکل بدتری و با حمله به ایران بروز کرد. این ایران نبود که از دیپلماسی فرار کرده باشد؛ این آمریکا و کشورهای غربی بودند که همواره به دنبال تحمیل تمایلات خود در طول مذاکره بودند. به نظر من، دیپلماسی همچنان می‌تواند زنده باشد و همچنان راهکار نهایی برای حل‌وفصل اختلافات است، اما باید به معیارها و ضوابط و اصول آن پایبند بود.

ایران توانست یک جنگ بسیار سخت و شدید را با موفقیت پشت سر بگذارد

وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که «با توجه به  شرایط پساجنگ، چشم‌انداز کلی ایران، ایران و منطقه، و ایران و جهان را چگونه می‌بینید؟» گفت: قبل از آن، من در ادامه سؤال قبلی  نکته‌ای را مجدداً توضیح دهم. همان‌طور که گفتم، جمهوری اسلامی ایران پایبند به راه‌حل مسالمت‌آمیز و استفاده از دیپلماسی و گفت‌وگو برای حل مسائل است، به‌ویژه در منطقه. در صحبت خودم از دو راه‌حل ذکر کردم؛ راه‌حل مبتنی بر زور و تجاوز و خشونت، و راه‌حل مبتنی بر گفت‌وگو و دیپلماسی. انتخاب جمهوری اسلامی ایران راه‌حل دوم است. فکر می‌کنم آنجا به اشتباه راه‌حل اول را ذکر کردم که اینجا تصحیح و عذرخواهی می‌کنم.

وی ادامه داد: اما در مورد چشم‌انداز، من چشم‌انداز و آینده جمهوری اسلامی ایران را در حرکتی که ما در منطقه و در سطح بین‌الملل آغاز کرده‌ایم، بسیار امیدبخش و مثبت می‌بینم. این یک واقعیت است که ما یک جنگ بسیار سخت و شدید را توانستیم با موفقیت پشت سر بگذاریم.

عراقچی افزود: جنگ ما دفاع از حملات و تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی با همکاری تعداد زیادی از کشورهای دیگر بود که من نمی‌خواهم نام ببرم، ولی بعضاً خود اعتراف کردند که هم در دفاع و بعضاً در تهاجم به نیروهای رژیم اسرائیل کمک کردند. اهداف آن‌ها در این جنگ به هیچ‌وجه محقق نشد.

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه در روزهای اول جنگ، آن‌ها خواهان تسلیم بدون قید و شرط ایران بودند، گفت:  اما روز دوازدهم جنگ پیام دادند که درخواست آتش‌بس بدون قید و شرط دارند. این به این دلیل بود که در رسیدن به تمامی اهداف‌شان ناکام ماندند و ایران موفق شد در همان روز اول جنگ، ظرف چند ساعت خود را آماده دفاع کرده و دفاع بسیار محکمی از خود صورت بدهد و این دفاع هر روز ابعاد قوی‌تری به خود گرفت. اگر جنگ تکرار شود، بهتر و قوی‌تر از گذشته قادر به مقابله خواهیم بود، و همین موضوع خود عامل بازدارندگی از جنگ است

سیدعباس عراقچی ادامه داد: بعضاً ذکر می‌شود که آسمان ایران در اختیار هواپیماهای اسرائیلی بود، اما آن سوی ماجرا گفته نمی‌شود که آسمان اسرائیل و رژیم صهیونیستی نیز در اختیار موشک‌های ایرانی بود. در روزهای آخر، این موشک‌ها چنان قوی، مقتدر و دقیق عمل کردند که رژیم هیچ راهی جز درخواست فوری برای آتش‌بسِ بدون قید و شرط نداشت.

وی افزود: ما این جنگ را با موفقیت پشت سر گذاشتیم. تکنولوژی هسته‌ای ما، که قصد داشتند نابود کنند، سر جای خود باقی است. تأسیسات و تجهیزات، همان‌طور که عرض کردم، اگر تخریب شود دوباره ساخته می‌شود؛ آنچه مهم است اراده ملت ایران است و سپس انسجام ملی که هدف قرار داده بودند، اما موفق نشدند آن را بشکنند. مردم ایران در برابر این تهاجم، قوی‌تر، منسجم‌تر و پشتیبان حکومت و دولت شدند.

وزیر خارجه خاطر نشان کرد: اکنون چند ماه پس از جنگ ۱۲روزه، با اطمینان عرض می‌کنم که از نظر توان دفاعی، به‌مراتب قوی‌تر از پیش از ۲۳ خرداد یا ۱۳ ژوئن امسال هستیم. تمام توان ما بازسازی شده است. ما از این جنگ درس‌های زیادی گرفتیم؛ نقاط ضعف خود و نقاط ضعف دشمن را به‌خوبی شناختیم، همان‌طور که نقاط قوت خود و نقاط قوت دیگران را نیز به‌درستی دریافتیم. اکنون اگر چنین جنگی تکرار شود، بهتر و قوی‌تر از گذشته قادر به مقابله خواهیم بود، و همین موضوع خود عامل بازدارندگی از جنگ است.

عراقچی افزود: تصوری که موجب آغاز جنگ ۱۲روزه شد، یک تصور و محاسبه غلط از سوی دشمنان ما بود؛ آنان تصور می‌کردند ایران آمادگی دفاع از خود را ندارد، اما در عمل مشاهده کردند که این تصور اشتباه است. امروز ما قوی‌تر از آن زمان هستیم و بی‌شک همین آمادگی برای جنگ، مهم‌ترین عامل جلوگیری از وقوع جنگ مجدد است. اگر تجربه شکست‌خورده گذشته تکرار شود، نتیجه‌ای جز تکرار همان شکست نخواهد داشت.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: در عین حال، ما موفق شدیم بسیاری از توانمندی‌های خود را احیا کنیم. از سوی دیگر، بیش از ۴۰ سال است که جمهوری اسلامی ایران با تحریم‌ها مقابله کرده و مسیر خود را از میان تحریم‌ها باز کرده است. من نمی‌گویم تحریم‌ها هزینه ندارد یا مشکلات ایجاد نمی‌کند؛ چرا، قطعاً هزینه دارد و قطعاً مشکلات زیادی برای ما و مردم ما ایجاد کرده است، اما با این وجود نتوانسته اراده ما را بشکند و توانمندی‌های ما را محدود کند.

هیچ راهی برای حل مسائل با ایران جز راه دیپلماسی و زبان احترام و کرامت وجود ندارد

سید عباس عراقچی در ادامه سخنانش در این نشست گفت:  همه کسانی که در شرایط حاضر به ایران سفر می‌کنند؛ در دیدارهایی که من دارم، متعجب هستند که چگونه جمهوری اسلامی ایران بعد از ۴۰ سال تحریم‌های آمریکا، توانسته مسیر توسعه و پیشرفت خود را ادامه دهد. مشکلات اقتصادی وجود دارد و من انکار نمی‌کنم. دولت با تمام وجود مشغول برخورد با این مشکلات است. ما توانایی آن را داریم که راه خودمان را از میان این مشکلات پیدا کنیم و فکر می‌کنم تا الان هم حرکت موفقی داشته‌ایم.

وی ادامه داد: باید آمریکا و دیگران بدانند که هیچ راهی برای حل مسائل با جمهوری اسلامی ایران جز راه دیپلماسی و جز استفاده از زبان احترام و کرامت وجود ندارد. اگر با زبان کرامت و احترام با مردم ایران صحبت کنند، با همان زبان پاسخ می‌گیرند.  همان‌طور که در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ در مذاکرات برجام ثابت کردیم؛ در آن زمان با احترام با ما صحبت شد، ما هم با احترام پاسخ دادیم، وارد مذاکره شدیم و مذاکره موفق بود، چون اصول مذاکره رعایت شد. اما اگر با زبان دیگری با مردم ایران صحبت شود، مردم ایران با همان زبان پاسخ می‌دهند. این را هم در جنگ ۱۲ روزه تجربه کردند.

رئیس دستگاه دیپلماسی در پایان افزود: سیاستمداران باید تجربیات تاریخی را بشناسند و از آن‌ها درس بگیرند و برای آینده استفاده کنند. ما دو تجربه در مقابل خود در گذشته معاصر داریم؛ تجربه مذاکرات سال ۲۰۱۵ که به توافقی منجر شد که همه دنیا آن را به‌عنوان دستاورد دیپلماسی جشن گرفت و بعد آمریکا به آن خیانت کرد؛ و تجربه جنگ اخیر که مردم ایران با همان زبانی که با آن‌ها برخورد شد و به آن‌ها حمله شد، با همان قدرت پاسخ دادند و نتیجه آن را هم دیدند. این دو تجربه اکنون پیش‌روی ماست. کسانی که می‌خواهند با ایران تعامل کنند باید انتخاب کنند که کدام تجربه را می‌خواهند ملاک قرار دهند. ما برای هر دو تجربه آمادگی داریم.

خطیب‌زاده: این همایش به‌عنوان مبنایی برای نشست سالیانه «مجمع گفت‌وگوی تهران» است

 «سعید خطیب زاده» معاون وزیر خارجه و رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی در ابتدای مراسم افتتاحیه و پیش از سخنرانی وزیر خارجه با استقبال از فرصت برگزاری این کنفرانس گفت: بسیار خرسندم که این فرصت فراهم شد تا درباره مهم‌ترین موضوعات مبتلابه امروز و آینده نظام بین‌الملل، یعنی تهاجم همه‌جانبه به حقوق بین‌الملل، گفت‌وگو کنیم. بسیاری از ما اردیبهشت ماه سال جاری در همین مرکز و در مجمع گفت‌وگوی تهران در خصوص عبور از گسست به‌سوی همگرایی صحبت کردیم. بیش از ۲۷۰ مهمان بین‌المللی و ۳۰۰ مهمان داخلی تنها چند هفته پیش از آغاز حملات و تجاوزهای آمریکا و اسرائیل گرد هم آمدیم و درباره آینده سخن گفتیم. اکنون همچنان منطقه دچار آشوب است و همچنان جهان شاهد روندهایی است که در ادامه در خصوص تحولات منطقه و جهان صحبت خواهم کرد. این همایش به‌عنوان مبنایی برای نشست سالیانه «مجمع گفت‌وگوی تهران» است که ان‌شاءالله در اردیبهشت سال آینده برگزار خواهد شد.

خطیب‌زاده: مذاکره با آمریکا در شرایط کنونی «مذاکره مسلح» خواهد بود

خطیب زاده دیپلمات ارشد ایرانی گفت: ایران همواره آمادگی خود را برای مذاکره در چارچوب فرمایشات مقام معظم رهبری اعلام کرده است.

وی افزود: اگر روزی مذاکره‌ای با ایالات متحده در چارچوب شرایط اعلام‌شده صورت گیرد، قطعاً یک مذاکره مسلح خواهد بود. مذاکره‌ای که در آن ایران هیچ اعتمادی به طرف مقابل ندارد.

کنفرانس بین المللی «حقوق بین الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع»

کنفرانس بین المللی «حقوق بین الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» با حضور سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و برخی از مقامات ارشد سیاسی، نخبگان، اندیشمندان برجسته و نمایندگان اندیشکده های مطرح ایران و جهان در حوزه دیپلماسی و سیاست بین‌المللی، صبح امروز یکشنبه در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه برگزارشد.

در این نشست ۳۵۰ میهمان بین‌المللی و داخلی، شامل هیات‌های دیپلماتیک، استادان و تحلیلگرانی از کشورهای فرانسه، ایتالیا، یونان، لبنان، عراق، ایرلند، اسلواکی، انگلیس، فنلاند، روسیه و کشورهای دیکر منطقه در قالب پنل‌های تخصصی به بررسی ابعاد حقوقی تجاوز و دفاع در چارچوب حقوق بین‌الملل می‌پردازند.

این کنفرانس با سخنرانی وزیر امور خارجه افتتاح و با حضور برخی مقامات ارشد کشورمان ادامه داشت.

همچنین محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، در گفت‌وگویی آزاد به میزبانی سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر خارجه و رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی، حضور داشت.

پس از مراسم افتتاحیه، چهار پنل تخصصی با عناوین زیر برگزار می‌شود:

۱. حقوق بین‌الملل در محاصره: از نظم مبتنی بر قانون تا نظم مبتنی بر قواعد
۲. خیانت به دیپلماسی: تجاوز آمریکا و اسرائیل علیه ایران
۳. عدم اشاعه هسته‌ای در معرض خطر: روندها و گفتمان‌های غالب
۴. بازنگری ترتیبات امنیتی منطقه: عناصر کلیدی و عوامل تعیین‌کننده

این رویداد با حضور استادان دانشگاه، کارشناسان و تحلیلگران ارشد حوزه روابط بین‌الملل و حقوق بین‌الملل برگزار می‌شود.