نورنیوز- گروه ورزشی: تیم ملی فوتبال ایران در یکی از ضعیف‌ترین نمایش‌های ماه‌های اخیر خود، برابر تیم ناشناخته کیپ‌وِرد در تورنمنت العین، تنها به لطف مهارهای مهم و نقش‌آفرینی درخشان علیرضا بیرانوند در ضربات پنالتی توانست از شکست بگریزد و جواز حضور در دیدار فینال را به دست آورد. مسابقه‌ای که در جریان ۹۰ دقیقه چیزی جز سردرگمی، پاس‌های اشتباه و ناهماهنگی‌های تاکتیکی از شاگردان امیر قلعه‌نویی دیده نشد و بار دیگر این پرسش را پیش کشید که چرا فوتبال ملی همچنان از ساختار مشخص و برنامه‌ریزی تاکتیکی بی‌بهره است.
امیر قلعه‌نویی برای این بازی دست به پنج تغییر در ترکیب اصلی زد؛ تغییری که شامل بازگشت مجید حسینی پس از ۲۲ ماه دوری و قرار گرفتن دوباره بیرانوند در چارچوب دروازه می‌شد. با این حال، این دگرگونی‌های گسترده نه تنها کیفیت عملکرد تیم را بهتر نکرد، بلکه ضعف‌های ساختاری تیم ملی را بیش از گذشته نمایان ساخت. یکی از نقاط بحث‌برانگیز، حضور علی نعمتی در پست دفاع چپ بود؛ پستی که بارها از سوی کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفته، چرا که نعمتی ذاتاً یک مدافع میانی است و انتقال او به سمت چپ عملاً باعث کاهش تمرکز و انسجام ساختار دفاعی می‌شود. همین مسئله در این بازی نیز بارها به چشم آمد و حریف با استفاده از همین ضعف، چند بار دروازه ایران را تهدید کرد.
در طول مسابقه، تیم ملی نه در خط میانی برنامه مشخصی داشت و نه در فاز هجومی نشانی از هماهنگی دیده می‌شد. پاس‌های نامطمئن، حرکات تکراری، شکل‌گیری موقعیت‌های نصفه‌ونیمه و انتقال توپ‌های ناهماهنگ سبب شد بازی تیم ملی چهره‌ای کسل‌کننده، بدون هیجان و فاقد هویت تاکتیکی داشته باشد. حملات ایران اغلب بر پایه حرکات فردی شکل گرفت؛ نه خبری از پرس هدفمند بود و نه طرحی برای حمله‌های طراحی‌شده. این وضعیت باعث شد تیم ملی حتی برابر تیمی که در رنکینگ جهانی فاصله زیادی با ایران دارد، مالکیت توپ چندانی نداشته باشد و در چند صحنه نیز به‌شدت تحت فشار قرار گیرد.
در سوی مقابل، مدافعان ایران نیز روز پرخطایی داشتند. اشتباهات فردی در میانه زمین و ناهماهنگی در خط عقب، فرصت‌هایی خطرناک برای کیپ‌وِرد ایجاد کرد. اگر بیرانوند نبود که در چند صحنه با واکنش‌های به‌موقع و مطمئن خود مانع از فروپاشی دروازه ایران شود، نتیجه بازی می‌توانست به‌طور کامل به سود حریف رقم بخورد. عملکرد بیرانوند در این مسابقه بار دیگر جایگاه او را به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی تیم ملی تثبیت کرد؛ بازیکنی که هم در جریان بازی و هم در ضربات پنالتی بارها ناجی ایران بوده است.
بازی در نهایت بدون گل به پایان رسید تا ضربات پنالتی تعیین‌کننده تیم برنده باشد. همان‌جا بود که بیرانوند دوباره نقش خود را ایفا کرد و با مهار یکی از ضربات حریف، زمینه‌ساز پیروزی ۵ بر ۴ ایران شد. این دومین بار در دوران دوم حضور قلعه‌نویی روی نیمکت تیم ملی است که تیم در ضربات پنالتی عملکرد بی‌نقصی نشان می‌دهد. ایران یک‌بار دیگر در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ مقابل سوریه، هر پنج ضربه خود را به گل تبدیل کرده بود.
بدین ترتیب، تیم ملی ایران اکنون توانسته رکورد تاریخی ۱۰ ضربه پنالتی موفق متوالی را ثبت کند؛ دستاوردی مهم در حوزه آماری که تنها یک بار در دهه ۸۰ میلادی به آن نزدیک شده بود. آن زمان تیم ملی در بازی‌های آسیایی و چند تورنمنت دوستانه توانست ۱۰ ضربه موفق را در سه دیدار پیاپی به ثمر برساند. تفاوت امروز با آن مقطع این است که این‌بار رکورد در تنها دو مسابقه و با دو پیروزی کامل به دست آمده است؛ رکوردی که شاید در نگاه اول جذاب باشد، اما نمی‌تواند ضعف‌های بنیادی تیم ملی را پنهان کند.
با وجود این آمار، نمایش تیم ملی همچنان نگران‌کننده است. مالکیت پایین توپ مقابل تیمی نه‌چندان مطرح، فقدان برنامه‌ریزی در حمله، اشتباهات مکرر در خط دفاعی، اصرار قلعه‌نویی بر استفاده از بازیکنان در پست‌های غیرتخصصی و ترکیب‌هایی که از ثبات بی‌بهره‌اند، سبب شده تیم ملی از هویت تاکتیکی مشخصی برخوردار نباشد. هرچند بیرانوند بار دیگر ناجی ایران شد، اما واقعیت این است که فوتبال ملی نمی‌تواند برای همیشه بر شانس، نمایش‌های فردی و پنالتی‌های موفق تکیه کند.
نگرانی بزرگ دیگر این است که تیم ملی در ۱۰ بازی اخیر تحت هدایت قلعه‌نویی، شش بار در ۹۰ دقیقه نتوانسته به پیروزی برسد؛ آماری که پرسش‌ها درباره روند کیفی تیم و امکان بهبود عملکرد را جدی‌تر می‌کند. در چنین شرایطی، دیدار فینال تورنمنت العین برابر ازبکستان که سه‌شنبه برگزار خواهد شد، آزمونی مهم برای قلعه‌نویی است؛ آزمونی که باید نشان دهد آیا می‌تواند از اشتباهات تکراری عبور کند و تیمی با برنامه، منسجم و قابل‌اتکا روانه میدان سازد، یا همچنان روند ناپایدار و نگران‌کننده ادامه خواهد یافت.