نورنیوز-گروه بین الملل: «گوستاوو پترو» رئیسجمهوری کلمبیا، روز سهشنبه دستور داد همکاریهای اطلاعاتی با آژانسهای امنیتی آمریکا متوقف شوند؛ تصمیمی که پرسشهای متعددی را درباره پیامدهای احتمالی این اقدام برانگیخته است.
پترو در پیامی از طریق حساب کربری خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: به همه سطوح نهادهای اطلاعاتی نیروهای مسلح دستور داده میشود ارسال ارتباطات و هرگونه تعامل با آژانسهای امنیتی ایالات متحده متوقف شود.
جزئیات بیشتری از این دستور ارائه نشده است، جز اینکه این اقدام «تا زمانی که حملات موشکی به قایقها در دریای کارائیب ادامه داشته باشد» برقرار خواهد ماند.
وی همچنین افزود: مبارزه با مواد مخدر باید تابع حقوق بشر مردم کارائیب باشد.
دولت انگلیس نیز در پی نگرانی از غیرقانونی بودن حملات مرگبار آمریکا علیه قایقها در دریای کارائیب، طی اقدامی که نشاندهنده شکاف بیسابقه در همکاری اطلاعاتی میان دو متحد سنتی ارزیابی میشود، تبادل بخشی از اطلاعات با واشنگتن را بهطور موقت متوقف کرد.
موضع مشترک میان انگلیس و کلمبیا نه تنها نشاندهنده شکاف در اتحاد با آمریکا، بلکه نشاندهنده شکاف در چارچوب همکاری بینالمللی برای امنیت در منطقه است.
این رویارویی تازه میان پترو و «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا گامی دیگر در مسیر افزایش تنشها ارزیابی شده، چرا که در بحبوحه درگیریهای دیپلماتیک و حملات مستقیم ارتش آمریکا در آبهای کارائیب و اقیانوس آرام رخ داده است.
توافقنامههای همکاری اطلاعاتی بخشی از استراتژی آمریکا در خاک کلمبیا تحت عنوان مبارزه با مواد مخدر بوده است، چراکه کلمبیا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کوکائین در جهان به شمار میرود و آمریکا بزرگترین مصرفکننده این ماده مخدر غیرقانونی است.
کلمبیا از زمان «طرح کلمبیا» (توافقنامه همکاری امضا شده بین دو دولت در سال ۲۰۰۰ برای تامین مالی مبارزه با کارتلها) از نظر تاریخی قابل اعتمادترین متحد واشنگتن در کنترل مسیرهای قاچاق کوکائین بوده است.
از آن زمان، سازمانهای اطلاعاتی کلمبیا جریان اطلاعات استراتژیک در مورد مسیرها، آزمایشگاهها و تامین مالی گروههای قاچاق مواد مخدر را حفظ کردهاند و به آمریکا اجازه دادهاند تا از ورود محمولههای متعدد مواد مخدر به سواحل خود جلوگیری کرده و عملیاتهایی را علیه جرائم سازمانیافته انجام دهد.
اکنون، تعلیق این همکاری ممکن است حجم دادههایی را که هر کشور درباره مسیرها، شناورها، ساختارها و سازمانهای جنایتکار فراملی در اختیار دارد، بهشدت کاهش دهد.
آنچه در حال حاضر روشن است، این بوده که این اقدام بر امنیت ملی دو کشور تاثیر مستقیم دارد؛ چراکه بسیاری از عملیاتها در کلمبیا با پشتیبانی اطلاعاتی آمریکا انجام میشد؛ پشتیبانی که به تصمیمگیریهای راهبردی با اطلاعات گستردهتر کمک میکرد.
این تنش همچنین نه تنها مسائل امنیتی را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه روابط اقتصادی با مهمترین شریک تجاری کلمبیا را نیز به خطر میاندازد.
توقف اشتراکگذاری دادهها بین دو کشور، به کارتلهای فراملی آزادی عمل بیشتری برای فعالیت میدهد و تاثیر این مساله میتواند در شهرهای مرزی آمریکا مانند میامی، هوستون و سن دیگو یا در شهرهای ساحلی کشورهای تولیدکننده در آمریکای جنوبی مشاهده شود.
میخی دیگر بر تابوت روابط کلمبیا- آمریکا
از سوی دیگر، این تصمیم میتواند به عنوان میخی دیگر بر تابوت روابط دو کشور تلقی شود؛ روابطی که از زمان ورود سیاستمدار جمهوریخواه به کاخ سفید در ماه ژانویه رو به وخامت گذاشته است.
تنشها میان بوگوتا و واشنگتن، از زمان روی کارآمدن ترامپ، چند فصل را شامل میشود. این بحران دیپلماتیک جدید تنها حدود سه هفته پس از آن رخ میدهد که ترامپ همتای کلمبیایی خود را «سلطان مواد مخدر که تولید انبوه مواد مخدر را تقویت میکند» نامید.
پترو سپس سفیر خود را برای مشورت فراخواند، در حالی که مکنامارا در بوگوتا ماند. هیچ تعرفه جدیدی علیه کلمبیا اعمال نشد، اما از این کشور خواسته شد تا نتایج بیشتری از مبارزهاش با قاچاق مواد مخدر را ارائه دهد.
آخرین درگیری، به همراه درگیری سه هفته پیش، تنها دو مورد از یک فهرست طولانی است. در ژانویه، تنها چند روز پس از روی کار آمدن ترامپ، تنشها پس از تصمیم پترو مبنی بر عدم پذیرش فرود هواپیماهای آمریکایی حامل مهاجران دستگیر شده، تشدید شد.
ترامپ به اعمال تعرفه تهدید کرد، بوگوتا وعده داد اقدامات متقابل انجام دهد اما در نهایت این بحران دیپلماتیک از طریق مذاکرات میان مقامات میانی، فروکش کرد.
در ماه ژوئیه، ایالات متحده پس از آنکه پترو اظهار داشت که «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا قصد سرنگونی او را دارد، کاردار خود را برای مشورت فراخواند. کلمبیا نیز با همین اقدام پاسخ داد، اما گارسیا-پنیا در نهایت به واشنگتن بازگشت.
بحران کارائیب
از ماه اوت گذشته (شهریور)، آمریکا کشتیهای جنگی، یک زیردریایی، جتهای جنگنده و نیروهای نظامی را در سواحل ونزوئلا مستقر کرده و هدف از این استقرار نظامی گسترده را مبارزه ادعایی با مواد مخدر عنوان کرده است. از آن زمان، چندین حمله علیه قایقهای مظنون به حمل مواد مخدر در دریای کارائیب و اقیانوس آرام انجام داده است.
«ولکر ترک» کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد بمباران قایقهای کوچک توسط آمریکا را که به کشته شدن بیش از ۶۰ نفر منجر شده است، محکوم کرد.
حملات آمریکا علیه شناورها از سوی دولتهای کلمبیا، مکزیک و برزیل و همچنین کارشناسان سازمان ملل متحد نیز محکوم شده است و آنها این اقدامات را «اعدامهای فراقضایی» مغایر با قوانین بینالمللی توصیف کردهاند.
به گزارش سیانان، آمریکا از ۲ سپتامبر (۱۱ شهریور) تاکنون، در ۱۹ حمله در آبهای بینالمللی، ۷۶ نفر را کشته و ۲۰ کشتی را نابود کرده است.