نورنیوز- گروه سیاسی: علی لاریجانی، روز دوشنبه در همایش «ما و غرب؛ در آرا و اندیشه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای» که در مرکز همایش های صدا و سیما برگزار شد، تاکید کرد: زمانی غرب مدعی بود که بر علم و آزادی اندیشه تکیه دارد، اما نتیجه آن، دو جنگ جهانی بود. امروز هم مسیر خود را آشکارتر کرده و مناسبات جهانی را به قدرت گره زده است.
لاریجانی با اشاره به گفتاری از سعدی شاعر پرآوازه ایرانی، مبنی بر اینکه «رأی بی‌قوت مکر و فسون است و قوت بی‌رأی جهل و جنون»، گفت: امروز جهان وارد عصر جهل و جنون شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با مروری بر پیشینه تاریخی روابط ایران و غرب، افزود: در طول تاریخ، روابط ایران و غرب به دلایل مختلف، فراز و فرود بسیاری داشته که جنبه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی را دربر می‌گرفت و شاید بتوان گفت از پرنوسان‌ترین تعاملات بین‌المللی به شمار می‌رود.
لاریجانی در ادامه روابط ایران و غرب را در یک تقسیم‌بندی کلی به پنج دوره تاریخی تقسیم کرد و گفت: دوره نخست، دوره باستان است؛ زمانی که ایران با حکومت‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی اداره می‌شد و از تمدنی نیرومند برخوردار بود. در آن‌سوی جهان نیز غرب، تمدن‌های یونان و روم را داشت که از جنبه‌هایی قابل توجه بودند. در آن دوران، این دو قطب بزرگ تمدنی، کانون‌های اصلی قدرت جهانی محسوب می‌شدند.
وی افزود: از آنجا که ایران در آن دوران از اقتدار سیاسی و نظامی عظیمی برخوردار بود، غرب هیچ‌گاه نتوانست بر ایران تسلط یابد. هرچند جنگ‌هایی میان دو طرف رخ داد، اما هیچ‌کدام منجر به سلطه پایدار غرب بر ایران نشد.
تعاملات فکری و فرهنگی دو تمدن ایران و غرب
دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به تعاملات فکری و فرهنگی دو تمدن ایران و غرب، گفت: در دوره هخامنشی، میان ایران و یونان باستان هم تعامل و هم برخورد نظامی وجود داشت. برخی مورخان معتقدند اندیشه‌های ایرانی و دینی از طریق هگمتانه به سوی یونان منتقل شد. افلاطون در آثار خود از امپراتوری ایران یاد کرده و گاه آن را ستوده و گاه بر آن ایراد گرفته است؛ بنابراین، روشن است که میان متفکران یونانی و دربار ایران ارتباطاتی وجود داشته است.
لاریجانی ادامه داد: برخی مفسران گرایش افلاطون به دو عالم مثال و محسوس را برگرفته از دوگانگی عالم مینوی و گیتی در اندیشه زرتشت می‌دانند. جنگ‌های ایران و یونان نیز نمادی از کشمکش میان دو تمدن بزرگ شرق و غرب بود. در عین حال، در آثار باقیمانده از متفکران یونانی، نشانه‌هایی از ارتباط دانشمندان آن سرزمین با امپراتوری ایران دیده می‌شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی، در بخش دیگری از سخنان خود به بررسی سیر تاریخی روابط ایران و غرب از دوران ساسانی تا صفویه پرداخت و گفت: دو قدرت بزرگ؛ صفوی و بیزانس در دو سوی جهان دارای تمدن بودند و با یکدیگر رقابت داشتند. در ابتدای حکومت ساسانیان، یعنی از سال ۲۲۴ میلادی تا سقوط آنان در قرن هفتم میلادی، چندین جنگ میان ایران و بیزانس درگرفت که اغلب بر سر مناطقی مانند ارمنستان، بین‌النهرین و شام بود.امپراتوری های ساسانی و بیزانس یکدیگر را به‌عنوان دو قدرت هم‌سنگ به رسمیت می‌شناختند و میان آنها گاه پیمان‌های صلحی بسته می‌شد که چند دهه دوام داشت.
وی افزود: رقابت دو امپراتوری تنها نظامی نبود، بلکه در حوزه تجارت نیز وجود داشت؛ هر دو می‌کوشیدند مسیرهای تجاری شرق به غرب را تحت کنترل بگیرند، مشابه آنچه امروز به‌عنوان جنگ کریدورها مطرح است. در کنار این، روابط علمی و فرهنگی نیز میان دو تمدن برقرار بود؛ کتاب‌های علمی در دو قلمرو به زبان یکدیگر ترجمه می‌شد و در زمینه‌هایی همچون هنر، معماری، فلسفه و پزشکی مراودات علمی جریان داشت. البته مذهب بیزانس مسیحیت بود و در مقابل، امپراتوری ساسانی بر پایه آیین زرتشت اداره می‌شد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: با طلوع اسلام، هر دو امپراتوری تحت تأثیر این تحول بزرگ قرار گرفتند. نکته مهم در این دوران آن بود که ایران، با وجود رقابت و درگیری با غرب، همواره استقلال خود را حفظ کرد؛ استقلالی که بر قدرت ساختاری متکی بود. نظام حکومتی ساسانیان نظامی قوی و منسجم داشت و پیوند آن با مذهب زرتشت موجب تداوم اقتدار و انسجام اجتماعی می‌شد.
وی همچنین به دوره صفویه اشاره کرد و گفت: در قرن شانزدهم میلادی و هم‌زمان با تحولات فکری و علمی در غرب، ایران در دوره صفویه وارد مرحله‌ای تازه شد. صفویه توانست منزلت ایران را بار دیگر به جایگاه یک امپراتوری بزرگ بازگرداند؛ امپراتوری‌ای که این بار بر پایه حضور دانشمندان، علما و اندیشمندان استوار بود. قدرت در این دوره با علم و دانش همراه شد و شاه عباس صفوی با اکرام دانشمندان، بنیان فکری و علمی حکومت خود را تقویت کرد.
لاریجانی با تأکید بر اینکه صفویه علاوه بر قدرت علمی، از انسجام مذهبی و قدرت نظامی نیز برخوردار بود، اظهار داشت: امپراتوری عثمانی که هم‌زمان با صفویه وجود داشت، از نظر مذهبی و نوع قدرت با ایران تفاوت داشت و همین امر زمینه برخی کشمکش‌ها را فراهم می‌کرد. با این حال، صفویه با کشورهای اروپایی همچون پرتغال، اسپانیا، فرانسه و انگلستان روابط سیاسی، اقتصادی و علمی برقرار کرد. در حوزه سیاسی و نظامی، میان صفویه و اروپا کشمکشی وجود نداشت، بلکه نوعی همکاری برقرار بود؛ زیرا اروپا توان تسلط بر قدرت امپراتوری صفوی را نداشت.
وی با اشاره به روابط تجاری آن دوران اظهار داشت: در آن زمان ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان ابریشم بود و کمپانی هند شرقی برای خرید آن به ایران آمد و دفاتری در بندرعباس و اصفهان تأسیس کرد. فرش، ادویه و فلزات ایرانی نیز در اروپا محبوبیت داشت. در حوزه علمی و فنی نیز صفویان از تخصص اروپاییان در زمینه‌هایی چون توپ‌سازی، ساعت‌سازی، پزشکی و مهندسی بهره گرفتند.
لاریجانی تأکید کرد: ایران عصر صفوی با وجود مجاورت با امپراتوری عثمانی، به‌واسطه سه ویژگی کاملاً مستقل زیست: نخست، اتکای آن به علم و دانش؛ دوم، پیوند حکومت با تفکر دینی و آرای علمای دین که رابطه‌ای مستحکم میان حکومت و مردم برقرار می‌کرد؛ و سوم، اقتدار نظامی. این سه عامل موجب شد ایران در دوره صفویه، امپراتوری‌ای مقتدر و هم‌تراز با غرب باشد؛ امپراتوری‌ای که قدرت خود را از علم و ایمان می‌گرفت.
طراحی رهبر انقلاب صحنه را تغییر داد
دبیر شورای امنیت ملی در ادامه روایت شنیدنی علی لاریجانی از فرماندهی رهبر انقلاب در جنگ ۱۲ روزه بیان کرد و گفت:در آن روزهای اولیه‌ی جنگ، که فشار نظامی همراه با تبلیغات وسیع برای ناامید کردن مردم طراحی شده بود، رهبر معظم انقلاب با صلابت و اطمینان قلبی با مردم سخن گفت و نوید بیچارگی دشمنان را داد. صحنه‌ی جنگ را لحظه‌به‌لحظه کنترل می‌نمود و دستورات لازم را صادر می‌کرد، به‌طوری‌که تقریباً همه‌ی وقت ایشان مصروف جنگ و تأمین نیازهای مردم بود. باید پذیرفت سه روزِ اول جنگ، سه روز پرحادثه بود؛ اما طراحی فرماندهی کل قوا چنان بود که صحنه را تغییر داد. فرماندهی ایشان مستقیم، دقیق و استوار بود. با تک‌تک فرماندهان میدانی تماس داشتند و چگونگی واکنش را تدبیر می‌کردند. تدبیر ایشان همه صحنه‌ها را دربر می‌گرفت: توجه به جنگ، به پشتِ جنگ، به تدارکات آن، و مخصوصاً نیازها و مایحتاج مردم تا کاستی برای آنان ایجاد نشود. همه و همه‌ی اینها با تدبیر ایشان راهبری شد و خداوند این مرد الهی و ملت نستوه ایران را یاری نمود و صحنه‌ی جنگ تغییر کرد. صحنه‌ی این جنگ، صحنه‌ای وسیع و پرشتاب بود؛ و به همان میزان، صلابت ملت و همبستگی آن، با نشاط و عزت‌آفرین بود. به‌طوری‌که یکی از رهبران مهم منطقه گفت: «جهان، همبستگی ملت ایران را فهم کرد.»
دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به حمله رژیم صهیونیستی به ایران گفت: مردم و نیروهای مسلح با قدرت در برابر تهاجم وحشیانه رژیم صهیونیستی ایستادند و ورق را برگرداندند. در هیچ برهه از تاریخ رژیم صهیونیستی تا این حد منفور مردم جهان نشده بود. شرایط انزجار ملت‌ها از آمریکا امروز هزاران برابر افزایش یافته است. در چنین شرایطی راهی به جز با هم بودن برای پیروزی بر دشمن نیست.
وی ادامه داد: آقای ترامپ اصرار دارد نظام‌های جهانی را به هم زده و قدرت را جایگزین قواعد بین‌المللی کند. این دیدگاه محدود به او نیست؛ غرب در چند قرن اخیر همین سیاست را دنبال کرده و ترامپ آن را علنی کرد. نتیجه این رویکرد آن است که هر زمان منافعشان اقتضا کند، می‌توانند علیه کشوری جنگ راه بیندازند یا آن را اشغال کنند؛ مسیری که نوعی هرج و مرج بین‌المللی ایجاد می‌کند. این هرج و مرج قطعاً آنان را پشیمان خواهد کرد، چرا که هرج و مرج چه در داخل کشورها و چه در خارج، همیشه دامن ایجادکنندگانش را می‌گیرد. اقدامات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی، چهره استعماری و پلیدشان را آشکار کرد.
لاریجانی با اشاره به درخواست مذاکره آمریکا گفت: مگر ایران در مذاکره نبود، پس چرا رئیس جمهور آمریکا در حین مذاکره، به ایران رکب زد و به ایران حمله کرد؟ و حالا ترامپ با وقاحت تمام می‌گوید من در حمله به ایران نقش اساسی داشتم. سه روز اول جنگ سه روز پرحادثه بود، اما طراحی رهبر انقلاب صحنه را تغییر داد. ایشان با تک تک فرماندهان میدانی در تماس بودند و چگونگی عمل را تدبیر می‌کردند. ایشان بر تامین مایحتاج مردم تاکید داشتند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: خداوند این مرد نستوه الهی را یاری کرد و ملت را نجات داد. ملت یا علی گویان در برابر نظام سلطه سینه سپر کرد. انتظار امروز مردم از سیاستمداران کشور این است که قدر این نعمت را بدانند و از ایجاد شکاف در صفوف ملت جلوگیری شود. آمریکا دنبال شکستن مقاومت ملت ایران است. ایران به قیمت رویارویی با غرب با قدرت جلوی وحشی‌گری غرب می‌ایستد. تهدیدات آمریکا تاثیری بر اراده ملی ایرانیان ندارد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خطاب به دشمنان ایران گفت: به شما چه ربطی دارد که درباره برد موشک‌های ایرانی نظر می‌دهید. امروز روشن شده است که مسئله هسته‌ای بهانه‌ای بیش برای مبارزه با مردم ایران نبود. امروز روشن شده است که مسئله هسته‌ای بهانه‌ای بیش برای مبارزه با مردم ایران نبود. کما اینکه در خصوص موشکی و مقاومت هم نظر می‌دهند. ایران زیربار حرف مفت تسلیم نمی‌رود. حتی اگر به قیمت رویارویی تمام شود، با قدرت جلوی وحشی‌گری مدرن می‌ایستیم. کلید کار در تغییر رویکرد غرب نهفته است که دست از تسلط‌طلبی بردارد؛ وگرنه تهدیدات آمریکا تاثیر بر اراده ملی ایرانیان نخواهد داشت.