نورنیوز- گروه سیاسی: دو روز مانده به 13 آبان، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، رئیس‌جمهور ایران به یکی از حساس‌ترین و نمادین‌ترین مراکز اقتدار ملی، یعنی سازمان انرژی اتمی رفت. این بازدید در ظاهر، اقدامی معمول در تقویم کاری دولت بود، اما در باطن، پیامی روشن و چندوجهی برای داخل و خارج داشت: ایران در مسیر دانش‌های راهبردی، متوقف نخواهد شد و فناوری بومی، سنگ‌بنای استقلال سیاسی و اقتصادی کشور است.
دانش راهبردی، سپر اقتدار ملی
در روزهایی که غرب به‌ویژه آمریکا، با اصرار بر ادعاهای زیاده‌خواهانه درباره برنامه هسته‌ای ایران، تلاش می‌کند مسیر پیشرفت علمی کشور را مسدود یا کند کند، سخنان مسعود پزشکیان در جمع دانشمندان هسته‌ای بیش از یک پیام فنی یا اقتصادی، بار معنایی عمیق سیاسی و ملی داشت. او با اشاره به اینکه «قدرت‌های استکباری ملت‌های مستقل را از فناوری‌های پیشرفته محروم می‌کنند تا وابستگی پایدار ایجاد کنند»، نشان داد که دولت چهاردهم توسعه علمی را نه فقط به‌عنوان ابزار رشد، بلکه به‌منزله «مبنای اقتدار ملی» تعریف کرده است.
تجربه جهانی نشان داده است که در قرن بیست‌و‌یکم، مرزهای قدرت دیگر صرفاً با زرادخانه‌های نظامی تعیین نمی‌شود، بلکه با ظرفیت‌های فناورانه، شبکه‌های دانشی و توانایی کشورها در تولید علم کاربردی مشخص می‌شود. انرژی هسته‌ای در ایران، از ابتدای شکل‌گیری‌اش، نه فقط یک پروژه فنی بلکه پروژه‌ای هویتی بوده است؛ عرصه‌ای که ملت ایران در برابر فشار، تحریم و تجاوز و ترور، اراده خود را برای «ایستادن بر پای خویش» اثبات کرده است.
پزشکیان در سخنان خود با یادآوری خاطره شهدای هسته‌ای و اشاره به ترورهای رژیم صهیونیستی، این پیوند میان دانش و شهادت را برجسته کرد. چنین روایتی، صنعت هسته‌ای را صرفاً یک فعالیت تکنولوژیک نمی‌داند، بلکه آن را «جهاد علمی» در امتداد «جهاد دفاعی» می‌بیند؛ گفتمانی که استقلال ملی را نه در شعار، بلکه در تسلط بر مرزهای علم و فناوری جست‌وجو می‌کند.
تبدیل فناوری به رفاه ملی
یکی از نکات کلیدی در سخنان رئیس‌جمهور، عبور از نگاه صرفاً نمادین به انرژی هسته‌ای و تأکید بر کاربردهای انسانی، اقتصادی و زیستی آن بود. پزشکیان صنعت هسته‌ای را در خدمت «ارتقای سلامت مردم و تولید رادیودارو» دانست و بر ضرورت ورود ایران به بازار جهانی این حوزه تأکید کرد.
در این نگاه، فناوری نه صرفاً به‌عنوان ابزار مقابله، بلکه به‌عنوان بستر رفاه ملی تعریف می‌شود؛ همان نقطه‌ای که «دانش بومی» به «سرمایه ملی» تبدیل می‌گردد. وقتی رادیوداروهای ایرانی جان هزاران بیمار را نجات می‌دهند یا فناوری پرتودهی در کشاورزی موجب افزایش بهره‌وری می‌شود، آنچه رخ می‌دهد، تحقق عملی مفهوم «استقلال رفاهی» است؛ استقلالی که ریشه در دانش خودجوش بومی دارد، نه در وابستگی ارزی.
پزشکیان در بخشی از سخنانش، با انتقاد از فضای تبلیغاتی غرب علیه صنعت هسته‌ای ایران، به جنگ روایت‌ها اشاره کرد. او گفت: «فضا‌سازی‌های دشمنان باعث شده در افکار عمومی، هسته‌ای مترادف با سلاح اتمی تلقی شود.» این سخن در واقع اعترافی هوشمندانه به میدان نبردی است که دیگر در خاک یا سانتریفیوژها رخ نمی‌دهد، بلکه در افکار عمومی و رسانه‌هاست. مقابله با این تصویرسازی منفی، نیازمند بازنمایی گسترده و خلاقانه از دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای در ایران است؛ از تولید رادیوداروها تا فناوری‌های محیط‌زیستی. آن‌گاه که ملت‌ها بدانند ایران در خدمت سلامت بشر گام برمی‌دارد، دروغ «تهدید اتمی» رنگ می‌بازد و دانش ایرانی به زبان مشترک صلح تبدیل می‌شود.
در بخشی از سخنان رئیس‌جمهور، جمله‌ای کلیدی به گوش رسید: «علم در ذهن دانشمندان ماست و با از بین رفتن ساختمان‌ها یا کارخانه‌ها، مسیر پیشرفت ما متوقف نخواهد شد.» این جمله، شاید عصاره تفکر راهبردی دولت چهاردهم درباره قدرت باشد؛ اینکه اقتدار واقعی از بتن تأسیسات نمی‌جوشد، بلکه از اندیشه و خودباوری دانشمندان برمی‌خیزد. دشمن می‌تواند تحریم کند یا بمباران؛ اما نمی‌تواند ذهن دانشمند ایرانی را اشغال کند. این همان «قدرت نرم علمی» است که امروز از دانشگاه تا صنعت، در حال شکل‌دهی به لایه‌های جدید امنیت ملی است.
بازدید رئیس‌جمهور از سازمان انرژی اتمی در آستانه ۱۳ آبان، در حقیقت یادآوری این واقعیت است که مبارزه با استکبار، صرفاً در شعارهای خیابانی خلاصه نمی‌شود، بلکه در «ایستادگی علمی و خوداتکایی فناورانه» معنا پیدا می‌کند. قدرت‌های جهانی، هرچند می‌کوشند ایران را از مسیر توسعه بازدارند، اما واقعیت میدانی چیز دیگری است: امروز دانشمندان جوان ایرانی در عرصه‌های هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، پرچم استقلال علمی را برافراشته‌اند. ایران اگر بخواهد مقتدر بماند، باید نه فقط در مرزهای جغرافیایی، بلکه در مرزهای دانش از خود دفاع کند. همان‌گونه که پزشکیان گفت، «آینده کشور در گرو حضور در لبه دانش است».