نورنیوز-گروه علم و فناوری: در جهانی که نبض توسعه در دست فناوری است، حضور یک کشور تحریمشده در جمع قدرتهای برتر علمی، رخدادی استراتژیک و معنادار محسوب میشود. گزارش تازه «مؤسسه سیاست راهبردی استرالیا (ASPI)» نشان میدهد جمهوری اسلامی ایران، با وجود محدودیتهای بینالمللی و فشارهای مستمر علمی و صنعتی، توانسته است در هشت حوزه کلیدی از شصتوچهار فناوری پیشرفته جهان در میان پنج کشور اول دنیا جای گیرد.
این آمار خیرهکننده، جایگاه ایران را در کنار کشورهایی چون چین، آمریکا، هند، کره جنوبی و انگلیس قرار میدهد. براساس دادههای گزارش، چین تقریباً در صدر تمام حوزهها قرار دارد؛ اما ایران با میانگین سهم پژوهشی بین ۲٫۶٪ تا ۲٫۸٪ توانسته است از بسیاری از قدرتهای سنتی علمی چون ژاپن، آلمان و فرانسه پیشی گیرد.
نخستین حوزه، «شبکههای مستقل از زمین و زیرساخت» است که ایران در آن پس از چین، آمریکا و هند، در رتبه چهارم جهان ایستاده است. سهم ایران در تولید علم این حوزه ۲٫۷۸٪ گزارش شده، رقمی قابل توجه که فراتر از کشورهای اروپایی است. این فناوری پایهای برای ارتباطات ماهوارهای، سامانههای ناوبری و دفاع سایبری آینده است.
در حوزه «مواد کامپوزیت پیشرفته»، ایران با سهم ۲٫۷۸٪ پس از چین (۲۷٫۱۸٪)، آمریکا (۷٫۶۸٪) و هند (۶٫۸٪) جایگاه چهارم جهان را دارد؛ این موفقیت، بازتاب توسعه زیرساختهای پژوهشی در صنایع هوایی، فضایی و دفاعی کشور است.
در بخش «پوششها» نیز ایران با ۲٫۷۸٪ در جایگاه سوم پس از چین و هند قرار دارد. فناوری پوششها، در ساخت قطعات صنعتی، حفاظت از تجهیزات و صنایع پزشکی نقشی حیاتی ایفا میکند.
ایران در «مواد و تولید در مقیاس نانو» نیز با سهم ۲٫۶۴٪ در رتبه چهارم جهان ایستاده و پس از چین، آمریکا و کره جنوبی قرار دارد. این جایگاه نتیجهی سالها سرمایهگذاری در نانوفناوری و تربیت نیروی انسانی متخصص است.
در «مواد هوشمند»، ایران با سهم ۲٫۷۶٪ رتبه پنجم جهان را در کنار انگلیس دارد. این فناوری یکی از ارکان انقلاب صنعتی چهارم است که در هوش مصنوعی، رباتیک و صنایع پزشکی بهکار میرود.
در زمینه «آنتیبیوتیکهای ضدویروسهای نوین» نیز ایران با ۲٫۷۶٪ در جایگاه ششم و پس از چین، هند، آمریکا، کره جنوبی و مصر قرار گرفته است؛ جایگاهی که بیانگر رشد سریع زیستفناوری و داروسازی بومی کشور است.
در حوزه «سوختهای زیستی»، ایران با ۲٫۷۶٪ در رتبه هفتم قرار دارد؛ جایگاهی که نشان از توجه به فناوریهای پاک و انرژیهای تجدیدپذیر دارد.
و سرانجام در «پیشرانههای مستقل از هوا»، ایران با سهم ۲٫۷۸٪ رتبه هشتم را در جهان کسب کرده است؛ حوزهای که ارتباط مستقیم با توانمندی دفاعی و زیرسطحی کشور دارد و حاصل دههها پژوهش در صنایع دریایی و نظامی است.
این آمارها نشان میدهد سیاست «خوداتکایی فناورانه» ایران نهتنها در برابر تحریمها شکست نخورده، بلکه به فرصتی برای شکوفایی علمی و بومیسازی دانشهای پیشرفته تبدیل شده است. ترکیب سرمایه انسانی جوان، دانشگاههای کارآمد، مراکز دانشبنیان و پیوند میان علم و صنعت، موجب جهش ایران در نقشه جهانی فناوری شده است.
گزارش مؤسسه استرالیایی در واقع تأیید بیرونی بر واقعیتی درونی است: ایران از مسیر تحریم عبور کرده و به مرحلهای رسیده که علم را به ابزار اقتدار ملی بدل کرده است؛ اقتداری که نه از تسلیحات، بلکه از دانش، نوآوری و خودباوری سرچشمه میگیرد.