نورنیوز-گروه اقتصادی: در سال‌های اخیر یکی از مهم‌ترین تحولات نظام اقتصادی کشور، حرکت به سمت هوشمندسازی کامل فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده بوده است.
این تحول با محوریت اجرای صورت‌حساب الکترونیک و اتصال آن به سامانه‌های جامع مالیاتی نه تنها ساختار اخذ مالیات را شفاف‌تر و دقیق‌تر کرده، بلکه مشکلات دیرینه مؤدیان مالیاتی در زمینه فاکتورسازی‌های جعلی، رد اعتبار فاکتورهای بارگذاری‌شده در سامانه و ابهام در زنجیره معاملات را نیز تا حد زیادی برطرف کرده است.
نتیجه این اصلاحات، شکل‌گیری نظامی کارآمدتر، شفاف‌تر و منصفانه‌تر در حوزه مالیات بر ارزش افزوده است که هم در خدمت کاهش رانت و فرار مالیاتی قرار دارد و هم به طور مستقیم به بهبود محیط کسب‌وکار و تقویت سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌کند.
کلاهی: یکی از مشکلات بخش اقتصاد کشور، فاکتورهای جعلی بود که باید برای آنها چاره‌اندیشی می‌شد
به گفته علیرضا کلاهی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به اهمیت حل مشکل فاکتورسازی‌های جعلی شرکت‌های صوری توسط صورت‌حساب الکترونیک خاطرنشان کرد: اعتبارسنجی شرکت‌ها به منظور مقابله با فاکتورسازی نیز اقدام مناسبی است. یکی از مشکلات حوزه اقتصادی کشور همین فاکتورهای جعلی هستند که باید در مورد آنها چاره‌اندیشی می‌شد.
وی افزود: برخی شرکت‌ها به این موضوع واقف نیستند که یک شرکت در زمینه صدور فاکتور صادقانه عمل نکرده است، در ادامه این موضوع باعث بروز مشکل می‌شود. در همین راستا، اعتبارسنجی شرکت‌ها و رتبه‌بندی آنها به منظور ایجاد سقفی برای صدور فاکتور از سوی شرکت‌ها ایجاد شده که کمک‌کننده خواهد بود.
فاکتورسازی جعلی حذف می‌شود
با اجرای صورت‌حساب الکترونیک، عملاً امکان فاکتورسازی جعلی از بین رفته است. هر فاکتور باید در لحظه صدور در سامانه مالیاتی ثبت شود و این سامانه به صورت خودکار صحت اطلاعات طرفین معامله را از پایگاه‌های داده مختلف راستی‌آزمایی می‌کند. رتبه‌بندی شرکت‌ها به طور خودکار مبتنی بر سوابق معاملاتی، میزان فروش و تقاطع‌گیری داده‌های سازمان امور مالیاتی با بانک مرکزی، شبکه بانکی، گمرک، بیمه و شهرداری‌ها انجام خواهد گرفت تا اعتبارسنجی صحیحی از وضعیت شرکت صورت بپذیرد.
پرداخت مالیات پس از تسویه در معاملات نسیه
یکی از مزایای کلیدی هوشمندسازی مالیات بر ارزش افزوده، ایجاد امکان پرداخت مالیات پس از تسویه نهایی در معاملات نسیه است. در نظام سنتی، مؤدیان موظف بودند حتی پیش از دریافت وجه معامله، مالیات بر ارزش افزوده آن را به دولت پرداخت کنند. این موضوع در اقتصاد ایران که بخش بزرگی از معاملات آن به صورت اعتباری انجام می‌شود، مشکلات زیادی ایجاد کرده بود. در واقع، تولیدکننده‌ای که هنوز پول فروش خود را دریافت نکرده بود، باید مالیات آن را پرداخت می‌کرد؛ امری که باعث فشار نقدینگی، کاهش سرمایه در گردش و حتی رکود تولید می‌شد.
در حال حاضر با استقرار صورت‌حساب الکترونیک و ثبت زمان واقعی تسویه، نظام مالیاتی این امکان را پیدا کرده تا پرداخت مالیات را منوط به تسویه نهایی معامله کند. این بدان معناست که مؤدی مالیاتی تا زمانی که وجه معامله را دریافت نکرده، موظف به پرداخت مالیات آن نیست.
مؤدیان رقم واقعی معاملات را در سامانه جامع مالیاتی ثبت می‌کنند
چنین تغییری در حقیقت تنفسی مالیاتی برای بنگاه‌ها ایجاد کرده و یکی از سیاست‌های مهم در جهت حمایت از تولید و تسهیل فضای کسب‌وکار محسوب می‌شود. در نتیجه نه‌تنها سرمایه در گردش بنگاه‌ها حفظ می‌شود، بلکه انگیزه ثبت رسمی معاملات نیز افزایش می‌یابد؛ چرا که ثبت دقیق اطلاعات به نفع خود مؤدی تمام می‌شود.
صالحی: بهبود کسب و کار با صورت‌حساب الکترونیکی
در همین رابطه حمیدرضا صالحی عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به تاثیر مثبت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاملات نسیه پس از تسویه نهایی خاطرنشان کرد: همواره یکی از مشکلات مؤدیان مالیاتی، مسأله پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاملات نسیه انجام شده بود که با سازوکار صورت حساب الکترونیک و ایجاد امکان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاملات نسیه پس از تسویه نهایی معامله مذکور، بخش بزرگی از مشکل مودیان حقوقی در کشور حل شده است.
بنابراین یکی از مهم اقدامات رخ داده در نظام مالیاتی، تحقق هوشمندسازی کامل فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده به کمک صورت حساب الکترونیک است که منجر به حل مشکلات مودیان در زمینه فاکتورسازی‌های جعلی و همچنین رد اعتبار فاکتورهای بارگزاری شده در سامانه شده است و مزایایی نظیر ایجاد امکان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاملات نسیه پس از تسویه کامل معامله دارد که همگی در راستای بهبود محیط کسب‌وکار است.