نورنیوز-گروه بین الملل: گروه دوستان دفاع از منشور ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلی با صدور بیانیه‌ای به مناسبت انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵)، با اشاره به خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران، و همچنین قصور سه کشور اروپایی در انجام تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، تاکید کرد که اقدام آنها در فعال‌سازی سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» فاقد هرگونه مبنای حقوقی و رویه‌ای است.
اعضای گروه دوستان دفاع از منشور ملل متحد همچنین خاطرنشان کردند که بر اساس بند ۸ قطعنامه ۲۲۳۱، تمامی احکام آن در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود و از همه طرف‌ها خواستند تا با پرهیز از اقدامات یکجانبه و تهدید به زور، زمینه را برای حل‌وفصل سیاسی و تداوم دیپلماسی فراهم کنند.
در این بیانیه، بر حق ذاتی همه کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) برای توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز بدون تبعیض تاکید شده است.
«گروه دوستان در دفاع از منشور ملل متحد» ائتلافی از ۲۰ کشور است که با هدف پاسداری از اصول و مقاصد مندرج در منشور سازمان ملل متحد، از جمله احترام به حاکمیت ملی، برابری کشورها، عدم مداخله در امور داخلی، حل مسالمت‌آمیز اختلافات و مخالفت با اقدامات قهری یکجانبه تشکیل شده است.
این گروه متشکل از شماری از کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین است و در چارچوب سازمان ملل متحد فعالیت می‌کند. هدف اصلی این گروه تقویت چندجانبه‌گرایی، مقابله با رویکردهای سلطه‌گرانه و دفاع از نظام بین‌المللی مبتنی بر قانون و منشور ملل متحد است.
بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق (روز انتقالی) در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) فرا می رسد.
سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که بعد از خروج آمریکا از برجام، به تعهدات خود در برجام عمل نکردند، در اقدامی یکجانبه و غیرقانونی روز یکشنبه به وقت محلی ۲۸ سپتامبر برابر با ۶ مهر ماه مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را فعال کرده و در تلاش برای احیای شش قطعنامه لغو شده پیشین شورای امنیت شده اند.
«سیدعباس عراقچی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در چند هفته اخیر تلاش مستمری را برای جلوگیری از بازگشت این تحریم‌ها صورت داد، اما تلاش‌های تهران برای باز نگاه داشتن پنجره دیپلماسی از سه مسیر مذاکره با تروئیکای اروپایی، حصول توافق از سرگیری همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره و ارائه پیشنهادهای سازنده و قابل اجرا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به دلیل اتحاد سه کشور اروپایی با ایالات متحده برای مقاومت در برابر دیپلماسی و زیاده خواهی مفرط آمریکا راه به جایی نبرد.
جمهوری اسلامی ایران بازگرداندن ادعایی قطعنامه‌های خاتمه‌یافته ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را مردود دانسته است و تاکید می کند که هیچ عضو سازمان ملل متحد الزامی به تبعیت از چنین اقدامات غیرقانونی ندارد. چین و روسیه نیز در بیانیه‌های جداگانه، اقدام تروئیکا را نامشروع و مردود اعلام کرده‌اند.
سازمان ملل متحد در پی اقدام غیرقانونی اروپا و آمریکا و تخریب روند مذاکره و دیپلماسی در بیانیه‌ای جزئیات بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران ذیل سازوکار پس گشت را اعلام کرد.«فرحان عزیز حق» معاون سخنگوی سازمان ملل روز یکشنبه به وقت محلی ۲۸ سپتامبر برابر با ۶ مهرماه افزود: مطابق فرآیند مقرر در بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت(۲۰۱۵) از ساعت ۸ شب به وقت شرقی، تمامی مفاد قطعنامه‌های ۱۶۹۶(۲۰۰۶)، ۱۷۳۷(۲۰۰۶)، ۱۷۴۷(۲۰۰۷)، ۱۸۰۳(۲۰۰۸)، ۱۸۳۵(۲۰۰۸) و ۱۹۲۹(۲۰۱۰) به همان شیوه‌ای که قبل از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱(۲۰۱۵) در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ اعمال می‌شد، مجددا به اجرا درآمده‌اند.
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز بلافاصله در همان روز در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد و نیز رئیس دوره‌ای شورای امنیت نوشت: در ادامه نامه مورخ ۲۷ سپتامبر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اینجانب بدین‌وسیله، با قاطع‌ترین بیان، مخالفت مطلق خود را با اقدام امروز دبیرخانه در «اطلاع‌رسانی به دولت‌های عضو» درباره به‌اصطلاح «اعمال مجدد قطعنامه‌های خاتمه‌یافته مربوط به جمهوری اسلامی ایران» اعلام می‌دارم.