×
سیاسی
شناسه خبر : 249156
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/07/13 ساعت 08:44
سرمایه سیاسی برای ایران امروز

کیومرث اشتریان:

سرمایه سیاسی برای ایران امروز

آیا سرمایه سیاسی در ایران به گونه‌ای است که بتواند پاسخ‌گوی بحران‌ها و تهدیدات داخلی و خارجی باشد؟ در هر کشوری سرمایه‌های طبیعی یا اقتصادی یا فرهنگی وجود دارد. درباره این سرمایه‌ها سخن بسیار گفته شده است اما از سرمایه سیاسی کمتر سخن گفته‌ایم.

نورنیوز- گروه سیاسی : آیا سرمایه سیاسی در ایران به گونه‌ای است که بتواند پاسخ‌گوی بحران‌ها و تهدیدات داخلی و خارجی باشد؟ در هر کشوری سرمایه‌های طبیعی یا اقتصادی یا فرهنگی وجود دارد. درباره این سرمایه‌ها سخن بسیار گفته شده است اما از سرمایه سیاسی کمتر سخن گفته‌ایم. سرمایه سیاسی یعنی توان تولید قدرت و نفوذ اجتماعی از طریق رجال سیاسی، احزاب سیاسی، نهاد انتخابات، نهاد دولت، مجلس، میزان ارتباطات بین‌المللی و... برای حفظ چارچوب حاکمیت ملی. اینکه چرا ما به این سرمایه‌ها نیاز داریم، به این دلیل است که در برابر تهدید خارجی و داخلی از هرج‌ومرج جلوگیری شود و نظم و انتظام اجتماعی شکل گیرد. سرمایه قدرت مانند سرمایه اقتصادی است و برای تولید و قوام و دوام آن نیاز به امنیت دارد. اگر امنیت برای تولید «کالای قدرت» در جامعه‌ای فراهم نشود، حاکمیت ملی در معرض آسیب‌ها و بیماری‌های گوناگون قرار می‌گیرد. یک دغدغه مهم برای هر نظام سیاسی نه‌تنها حفظ خود بلکه حفظ سرمایه‌های قدرت است. برخی رژیم‌های سیاسی با تصور اینکه سرمایه قدرت خطری برای آنهاست، از شکل‌گیری این سرمایه جلوگیری می‌کنند؛ یعنی تحزب سیاسی را محدود یا منحل می‌کنند، نظام نمایندگی را از کار می‌اندازند، رابطه رجال سیاسی را با جامعه قطع می‌کنند یا اساسا اجازه نمی‌دهند که این رجال از سوی مردم شناسایی شده و «پرورش» یابند. در نتیجه در هنگامه‌های بحرانی و جنگ کشور از سرمایه‌های قدرت خالی است و نه‌تنها رژیم سیاسی، بلکه کل حاکمیت ملی در معرض خطر قرار می‌گیرد. 

اگر یک کشور با تهدید جنگ مواجه شود، باید تمهیداتی شکل بگیرد که بتواند همه سرمایه‌های نهفته خود را به میدان بیاورد. هرچه میزان تنفر نیروهای درون سیستم از یکدیگر بیشتر باشد، امکان به میدان آوردن آنها در هنگامه‌های بحران کمتر می‌شود. یکی از آسیب‌های جامعه سیاسی در ایران همین تنفر عجیب برخی نیروها از یکدیگر است که امکان شکل‌گیری سرمایه سیاسی را نمی‌دهد. اغلب، افراد و گروه‌ها در پی آن‌اند که ایرادی از یک گروه سیاسی بگیرند تا آن را در هم شکنند. کمتر به این می‌اندیشند که هرچند به یک گروه انتقاد داشته باشید، باید آن را به‌عنوان یک سرمایه سیاسی در نظر بگیرید که ستونی از قدرت را با شماری از طرفداران خود به‌ پا می‌کند که در مجموع سبب قوام قدرت داخلی می‌شود. این ستون‌های قدرت برای هر کشوری لازم‌اند، اصل بر حفظ این سرمایه‌هاست، حتی به آن انتقاد داشته باشیم یا اینکه آنان را لایق ندانیم یا اینکه حتی آلوده فساد هم شده باشند. مهم این است که رویکرد انتقادی-قضائی سازنده‌ای در پیش گرفته شود و درباره اصلاح آنان همت گماریم. در نظر بگیرید که مثلا یک قرارداد تجاری مهم منعقد کرده‌اید که برای کشور مفید است اما طی فرایند قرارداد رشوه‌ای گرفته شده است. در چنین حالتی منافع ملی ایجاب می‌کند که قرارداد را بر هم نزنیم، بلکه متخلف را مورد تعقیب قضائی قرار دهیم. به همین سان است درباره رجال سیاسی یا احزاب سیاسی. اگر حزبی یا رجلی تخلف کرد، کلا تحزب را تعطیل نکنیم. مهم این است که جریان تولید سرمایه قدرت در جامعه نباید متوقف شود. اینکه با یک تهدید خارجی بحران لاینحل پدید آید، نشان از این دارد که در آن جامعه جلوی تشکیل سرمایه قدرت مردمی گرفته شده و به مرور زمان برای امنیت ملی خطر آفریده شده است. آن‌گاه که در تشکیل سرمایه قدرت تعلل شود، مردمان در هنگام بحران به هر «علف خشکی» چنگ می‌زنند، چرا‌که وجود سرمایه قدرت برای کشور گریزناپذیر است. کشور را نمی‌توان بدون سرمایه قدرت حفظ کرد. در نتیجه:

- رجال سیاسی در یک کشور ستون‌هایی هستند که مردم در بحران‌ها به آنها رجوع می‌کنند و با سرانگشت تدبیر آنان ثبات سیاسی پدید می‌آید.

- احزاب سیاسی نیز چنین کارکردی دارند و سبب می‌شوند که مردمان در گروه‌های منسجم سیاسی سرمایه قدرت تشکیل دهند و این‌گونه نباشد که تهدید خارجی آنها را به‌سادگی از پای درآورد.

- نهادهای سیاسی مانند قوه قضائیه، نهاد انتخابات، مجلس و دولت نیز سرمایه‌‌های سیاسی رسمی‌اند.

‌- رهبران مذهبی نیز سرمایه قدرت اجتماعی را بر مذهب استوار می‌‌کنند که می‌تواند ثبات‌بخش باشد.

- سرمایه سیاسی همچنین می‌تواند از قدرت اقتصادی یا از درون نظامیان سر بر آورد.

معمولا آنگاه که کشور از قدرت سیاسی مدنی تخلیه شده باشد، این نظامیان هستند که خلأ قدرت را ترمیم می‌کنند.

اینک باید دید ‌در ایران کدام‌یک از این سرمایه‌ها به حدی مصرف شده یا محدود شده‌اند که دیگر از نظر تولید قدرت سیاسی عقیم‌اند. اگر ظرفیت‌های تولید سرمایه سیاسی زائل شده باشد، نیروهای سیاسی باید تدبیر کنند که در بحران چگونه می‌توان سرمایه قدرت را «تولید» کرد.


شرق
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ترکیه جنگنده‌های تایفون از انگلیس دریافت می‌کند
توضیحات قالیباف درباره پیگیری قانون حمایت از افراد دارای معلولیت+فیلم
خبر خوش رئیس مجلس برای پرستاران چه بود؟+فیلم
ترامپ انجام ام آر آی را تاییدکرد اما دلیلش را نگفت!
اوسمار ویرا رسماً سرمربی پرسپولیس شد
عکس های منتخب هفته جهان، 27 اکتبر 2025
ایران قهرمان مسابقات تیراندازی با کمان ارتش‌های جهان شد
زمان فروش نقدی محصولات سایپا دیزل اعلام شد+جدول
دختران بسکتبال ایران به مدال نقره رسیدند
دبیرکل سازمان ملل: آتش‌بس غزه باید پایدار بماند
حمله پهپادی جدید رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان
همراه اول میزبان مدیران نفت و گاز کشور؛ پیوند هوشمند ارتباطات و انرژی برای تحول دیجیتال
پکن: روابط چین و ایالات متحده می‌تواند تثبیت شود
گران‌فروشی 74 میلیارد تومانی در صنعت قارچ
ایران در جمع 5 کشور برتر توسعه نرم‌افزارهای ایمنی و تضمین کیفیت صنعت هوانوردی
ممانعت رژیم صهیونیستی از سفر هیأت جنبش فتح به مصر
لغو اجلاس خاخام‌ها در باکو
فرمانده سپاه تهران: هدف‌گیری پایگاه «العدید»، دشمنان را به آتش‌بس التماسی واداشت
دیدار ترامپ با امپراتور ژاپن و تلاش برای توافق تجاری با چین
والیبال جوانان ایران فینالیست شد
پیش‌بینی احتمال وقوع درگیری گسترده بین اروپا و روسیه در سه سال آینده
کاظمی: ادعای سهم کمتر مدارس دولتی در کنکور را قبول ندارم
چرا دزدان موزه لوور، الجزایر و مالی را برای فرار انتخاب کردند؟
نخستین مدال تاریخ شنای ایران در بازی های آسیایی بدست آمد
درگیری‌های شدید میان نظامیان جولانی در شمال سوریه
مجارستان آماده میزبانی اجلاس روسیه-آمریکا
کمبود تجهیزات مانع خروج اجساد اسرای اسرائیلی از زیر آوار
مدیرعامل هواپیمایی آسمان برکنار شد
آخرین جزئیات از وضعیت صابر کاظمی / کاظمی با اورژانس هوایی به تهران منتقل می‌شود
طلای جهانی به زیر 4000 دلار سقوط کرد
سیا در تدارک عملیات «پرچم دروغین» برای توجیه تجاوز به ونزوئلا
گوترش: دخالت خارجی چشم‌انداز صلح در سودان را تضعیف کرده است
انفجار خودروی بمب‌گذاری شده نزدیک مقر امنیت داخلی سوریه
جمهوری آذربایجان سرکنسول جدید خود را در تبریز منصوب کرد
نفوذ هکرها به داده‌های سامانه «پرتو آهنین» اسرائیل
رتبه 79 جهانی ایران در تولید محصولات ارگانیک
زمان افتتاح ایستگاه مترو مریم مقدس اعلام شد
عارف: المپیک فناوری نقش مهمی در پیگیری اولویت‌های ملی دارد
دستگیری عامل شهادت مأمور کلانتری گاندی بعد از 4 سال
پایان اعتصاب بازیکنان استقلال خوزستان
اعلام پایان وضعیت فوق‌العاده در جنوب اراضی اشغالی
مهاجرانی: 48درصد سهمیه‌های استخدامی وزارت بهداشت مختص پرستاران است
سرلشکر صفوی: جنگ کریدورها در روابط بین‌الملل تعیین کننده است
اتحادیه اروپا الحاق کرانه باختری را غیرقانونی اعلام کرد
وریا غفوری دستیار ساپینتو شد
پزشکیان: دانشمندانی داریم که نیاز ما به بیگانگان را کاهش می‌دهند
محسن رضایی: دشمن مترصد فرصت برای ماجراجویی است
پوتین قانون مشارکت راهبردی با ونزوئلا را امضا کرد
حمله اسرائیل به غزه آتش‌بس را نقض نکرده است
شاه اردن: هیچ نیروی نظامی به غزه اعزام نخواهیم کرد
X
آگهی تبلیغاتی