نورنیوز - گروه بین الملل: اعتراضات در ساعت ۸ شب روز گذشته بدون هیچ‌گونه نشانه‌هایی از خشونت یا بازداشت‌های امنیتی پایان یافت.
جوانان معترض مراکشی با برگزاری این تظاهرات خواستار انجام اصلاحات واقعی در بخش آموزش و بهداشت و مبارزه با فساد شده‌اند.
در رباط، پایتخت مراکش به ویژه منطقه اکتال، ده‌ها جوان نسل زِد جمع شدند و شعارهایی را علیه حکومت سر دادند. در پایان اعتراضات نیز معترضان از نیروهای امنیتی که بدون مداخله اوضاع را تحت کنترل داشتند قدردانی کردند.
یکی از جوانان معترض به رسانه‌ها گفت مشکل بی‌اعتمادی گسترده میان جوانان و سیاستمداران وجود دارد و هر چقدر این سیاستمداران صریح باشند هیچ‌کس به نیت‌ها و وعده‌های آنها اعتماد نخواهد کرد. همچنین بحثی میان معترضان درباره نقش نهادها مطرح شد.
معترضان خواستار اصلاحات واقعی در زمینه بهداشت شدند و یکی از آنها شعار داد: ای حکومت لعنتی از ما چه می‌خواهید اگر اصلاحات را می‌خواهید پس بیمارستان انسانی بسازید.
در شهر الصویره نیز جوانان نسل زِدی با برگزاری تظاهرات خواستار حق بهداشت و آموزش شدند و یکی از آنها گفت دولت متوجه نیست که این منطقه در حومه‌های شهر آب و برق ندارد چه برسد به بهداشت آموزش.
در شهرک حد السوالم معترضان نوجوان راهپیمایی مسالمت آمیزی را برگزار کردند. جنبش اعتراضی به شکل مسالمت آمیز در شهر وجده بدون مداخله امنیتی برگزار شد.
در بیانیه‌ای که توسط گروه« GenZ۲۱۲» از طریق اپلیکیشن دیسکورد منتشر شد، آمده است که این اعتراضات در شهرهای طنجه، رباط، الدار البیضا، تطوان، آگادیر، مکناس القنیطره، مراکش، المحمدیه، الجدیده، اسفی، وجده و فاس متمرکز است.
این گروه بر رد همه اشکال خشونت تاکید کرد و از معترضان خواست تا در حدود ساعت ۸ شب به اعتراضات خود پایان دهند و خواسته‌هایشان را به شکل مسالمت آمیز بیان کنند.
در این راستا بامداد جمعه، جنبش نسل زد از «محمد ششم»، پادشاه مراکش خواست تا دولت «عزیز اخنوش» را به دلیل «ناکامی در محافظت از قدرت خرید مراکشی‌ها و تضمین عدالت اجتماعی» برکنار کند و یک روند قضایی عادلانه برای پاسخگو کردن افراد فاسد آغاز نماید.
جنبش نسل زد در سندی مردمی که به پادشاه مراکش ارائه شد، خواستار برگزاری یک جلسه عمومی ملی برای پرسش از دولت فعلی در برابر مردم شد که ریاست آن را پادشاه به عنوان ضامن وحدت و ثبات کشور بر عهده داشت.
این جنبش توضیح داد که هدف از این جلسه «انتقام‌جویی نیست، بلکه ایجاد یک سابقه تاریخی است که تایید می‌کند مراکش وارد مرحله جدیدی از پیوند مسؤولیت با پاسخگویی واقعی و بازگرداندن اعتماد بین مردم و نهادهای آنها شده است.»
به طور جداگانه، جنبش نسل زد خواستار آغاز یک روند قضایی عادلانه برای پاسخگو کردن افراد فاسد و فعال کردن سازوکارهای نظارت و پاسخگویی علیه همه کسانی شد که دست داشتن آنها در فساد، اختلاس بودجه عمومی و ثروت‌اندوزی غیرقانونی، صرف نظر از مقام آنها، ثابت شده است.
آنها همچنین خواستار انحلال آنچه بر اساس ماده هفت قانون اساسی شدند که آنها «احزاب سیاسی درگیر در فساد» توصیف کردند، این ماده احزاب سیاسی را به عنوان چارچوبی برای هدایت شهروندان و خدمت به منافع عمومی تعیین می‌کند.
این جنبش در خطاب به پادشاه گفت: «ما جوانان مراکش، حاملان پیام ملت، که از شرایط سخت زندگی و شکاف بین حقوق مندرج در قانون اساسی و عملکرد روزمره رنج می‌بریم. ما با این سند مردمی که سرشار از امید و ایمان است، به شما خطاب می‌کنیم که شورای سلطنت همچنان واسطه امنیت ملت، ثبات مردم و ضامن کرامت آنها خواهد بود.»
این جنبش خاطرنشان کرد که قانون اساسی پادشاهی به دستاوردهای قابل توجهی در قانون اساسی، از جمله پیوند مسؤولیت با پاسخگویی و تضمین آزادی بیان، مشارکت و برابری، دست یافته است. با این حال، «اجرای عملی این اصول دچار شکاف‌ها و نقض‌هایی شده است که نیاز به تجدید اعتماد بین شهروندان و نهادها دارد.»
این جنبش در سندی خطاب به پادشاه گفت: «وظیفه ماست که صدای خود را بلند کنیم و از اعلیحضرت بخواهیم برای اصلاحات عمیق و عادلانه‌ای که حقوق را احیا می‌کند، فاسدان را مجازات می‌کند و میثاق مسؤولیت‌پذیری و شفافیت را تجدید می‌کند، مداخله کنند.»
این جنبش همچنین خواستار اجرای اصل برابری و عدم تبعیض، بر اساس ماده ۱۳ قانون اساسی و خواستار فرصت‌های برابر برای جوانان در آموزش، بهداشت و اشتغال، عاری از پارتی‌بازی و خویشاوندسالاری شد. همچنین خواستار ارتقای آزادی بیان و حق اعتراض مسالمت‌آمیز، پایان دادن به همه اشکال آزار و اذیت جوانان، دانشجویان و فعالان و تضمین آزادی بیان به عنوان یک حق اساسی در قانون اساسی شد.
نسل Z همچنین خواستار آزادی همه بازداشت‌شدگان مرتبط با اعتراضات مسالمت‌آمیز، آزادی فوری همه بازداشت‌شدگانی که در اعتراضات اخیر شرکت کردند و همه زندانیان عقیدتی، قیام‌های مردمی و جنبش‌های دانشجویی شد.
آنها همچنین خواستار آزادی همه زندانیان عقیدتی، بازداشت‌شدگان قیام‌های مردمی و بازداشت‌شدگان جنبش‌های دانشجویی، به عنوان شهروندانی که به طور مسالمت‌آمیز خواسته‌های اجتماعی و سیاسی مشروع خود را بیان کرده‌اند، شدند.
جوانان نسل Z ابراز تمایل کردند که سند محبوب خود را مستقیماً خطاب به پادشاه محمد ششم بنویسند، زیرا اعتماد خود را به تمام نهادهای سیاسی موجود از جمله دولت، پارلمان و احزاب سیاسی از دست داده‌اند.
آنها توضیح دادند که تجربه ثابت کرده است که این نهادها «به جای اینکه اهرمی برای توسعه و دموکراسی باشند، به مانعی واقعی برای پیشرفت ملت و عامل اصلی بحران‌های رو به وخامت آن تبدیل شده‌اند.»
این جنبش پیام خود به پادشاه را «بیان اراده نسل جدیدی دانست که از ادامه چرخه فساد و شکست امتناع می‌کند و معتقد است که آینده مراکش در غلبه بر این نهادهای ناکارآمد و بازسازی اعتماد بین مردم و دولت بر اساس پاسخگویی، عدالت اجتماعی و تضمین حقوق و آزادی‌ها نهفته است.»
این تظاهرات که توسط جنبشی بدون رهبر به نام نسل «زد ۲۱۲»ساماندهی شد و جوانان آشنا به اینترنت بر آن تسلط داشتند کشور را غافلگیر کرد و به یکی از بزرگترین اعتراضات در مراکش در سال‌های اخیر تبدیل شد.
شرکت کنندگان در اعتراضات فساد گسترده را که به ضرر شهروندان عادی می‌دانند، محکوم کردند. آنها از طریق شعارها و پوسترها سرمایه‌گذاری برای تدارکات جام جهانی ۲۰۲۳ را با این واقعیت که بسیاری از بیمارستان‌ها و مدارس نیازمند بودجه هستند و در وضعیت اسف باری باقی مانده‌اند، مقایسه کردند.
شعار «اول مراقبت‌های بهداشتی ما، جام جهانی نمی‌خواهیم» به یکی از رایج‌ترین شعارهای این هفته در خیابان تبدیل شد.
معترضان با اشاره به ورزشگاه‌های جدید در حال ساخت یا نوسازی در سراسر کشور فریاد زدند «ورزشگاه‌ها وجود دارند، اما بیمارستان‌ها کجا هستند»
مرگ اخیر ۸ زن در یک بیمارستان دولتی در آگادیر به فریادی علیه وخامت سیستم بهداشتی در مراکش تبدیل شده است.
آماده شدن مراکش برای میزبانی مسابقات فوتبال جام ملت‌های آفریقا در اواخر سال جاری میلادی و آماده شدن سیاستمداران برای انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۲۶ توجهات را به تداوم نابرابری‌های عمیق در این کشور واقع در شمال آفریقا جلب کرده است.
در همین راستا، «عزیز اخنوش» نخست وزیر مراکش پس از موج اعتراضات گسترده که به کشته شدن سه تن و مجروح شدن ۳۵۰ تن دیگر انجامید، اعلام کرد که دولتش آماده گفت‌وگو و بحث در درون نهادها برای پاسخ به مطالبات اجتماعی است.
وی تاکید کرد که گفت‌وگو همچنان تنها راه برای رسیدگی به مسائل اجتماعی و اقتصادی است و دولت با نگرانی بسیار خواسته‌های معترضان را که مبتنی بر بهبود آموزش، توسعه بخش بهداشت، ایجاد فرصت‌های شغلی و مبارزه با فساد است، پیگیری می‌کند.
اخنوش تاکید کرد که دولت او «از هیچ تلاشی برای پاسخگویی تدریجی به نگرانی‌های مراکشی‌ها» در عین حفظ ثبات دریغ نخواهد کرد و تاکید کرد که در مرحله بعدی کارگاه‌های گفت‌وگوی گسترده‌تری برای اصلاح بخش‌های بهداشت، آموزش و اشتغال گشایش خواهد یافت.
این در حالی است که درگیری‌ها و رویارویی‌ها در تعدادی از شهرها، برخلاف آنچه چهارشنبه شب رخ داد، به طور قابل توجهی کاهش یافته است.