نورنیوز-گروه بین الملل: رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در سخنرانی خود در هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل با اشاره به سه دهه مناقشه ارضی کشورش با ارمنستان، ایروان را به «پاکسازی قومی و جنایات جنگی» متهم کرد و اقدامات نظامی جمهوری آذربایجان در این منطقه را «احیای تمامیت ارضی» توصیف کرد.
«الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک یادآور شد که در نزدیک به سه دهه، حدود ۲۰ درصد از اراضی آذربایجان تحت اشغال ارمنستان قرار داشت؛ دوره‌ای که به گفته علی‌اف با «پاکسازی قومی و جنایات جنگی» همراه بود و منجر به آوارگی یک میلیون آذربایجانی و محرومیت آنان از حقوق اولیه شد. وی خاطرنشان کرد که شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۹۳ چهار قطعنامه برای خروج فوری ارمنستان تصویب کرد، اما هیچ‌یک اجرا نشد.
به گزارش پایگاه خبری «آنیوز»، رئیس‌جمهور آذربایجان گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا را که در سال ۱۹۹۲ برای حل و فصل مناقشه تشکیل شد، به دلیل ناتوانی در حصول نتیجه سرزنش کرد و گفت که رؤسای مشترک این گروه به جای اجرای قانون بین‌المللی، وضعیت موجود را حفظ کردند و عملاً درگیری را منجمد ساختند.
علی‌اف بیان کرد که پس از حدود ۳۰ سال مذاکرات بی‌ثمر، آذربایجان در سال ۲۰۲۰ «حق دفاع مشروع خود» را ذیل ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد اعمال کرد. طی جنگ ۴۴ روزه، نیروهای آذربایجان – به گفته علی‌اف - «تمامیت ارضی کشور» را بازگرداندند. او همچنین ادعا کرد که ارمنستان با موشک‌های بالستیک و خوشه‌ای غیرنظامیان را هدف قرار داد و بیش از ۱۰۰ نفر را کشت.
فرآیند صلح و ابتکارات دیپلماتیک
به گزارش آنیوز، در دوران پس از جنگ، آذربایجان مذاکرات صلح با ارمنستان را بر پایه پنج اصل و پیش‌نویس توافق‌نامه صلح آغاز کرد. از اکتبر ۲۰۲۲ تا تابستان ۲۰۲۵، مذاکرات مستقیم و بدون دخالت خارجی نتایج مثبتی به همراه داشت.
در ۸ اوت ۲۰۲۵، در کاخ سفید، آذربایجان و ارمنستان توافق صلح اولیه‌ای را با حضور «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور ایالات متحده هماهنگ کردند. همان روز، ۲ کشور بیانیه مشترکی صادر کردند و خواستار انحلال رسمی گروه مینسک شدند. سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز در اول سپتامبر این گروه را منحل کرد.
علی‌اف گفت که اتصال منطقه‌ای محور چشم‌انداز صلح آذربایجان است. یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن، تصویب طرح موسوم به «مسیر ترامپ» بود که عبور بدون مانع از کریدور زنگزور را تضمین می‌کند.
تقویت روابط آذربایجان و آمریکا
به گزارش آنیوز، نشست واشنگتن همچنین مرحله جدیدی در روابط آذربایجان و آمریکا را آغاز کرد. یادداشت تفاهمی برای ایجاد یک گروه کاری راهبردی به امضا رسید که وظیفه دارد منشور مشارکت راهبردی را تدوین کند. این توافق حوزه‌های سیاست، اقتصاد، انرژی، اتصال منطقه‌ای، دفاع و همکاری‌های امنیتی را دربر می‌گیرد.
علی‌اف تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر تعلیق تحریم‌های مندرج در بخش ۹۰۷ «قانون حمایت از آزادی» مصوب ۱۹۹۲ را گامی تاریخی خواند و گفت این اقدام اعتماد و همکاری دوجانبه را تقویت می‌کند.
بازسازی و تلاش‌های انسانی
علی‌اف به برنامه گسترده بازسازی در سرزمین‌هایی که آن‌ها را «آزادشده» خواند، اشاره کرد و مدعی شد که ارمنستان در طول مدت اشغال، صدها شهر و روستا را نابود و ۶۵ مسجد را ویران کرده است. با اجرای برنامه «بازگشت بزرگ»، بیش از ۵۰ هزار نفر از آذربایجانی‌ها اکنون به این مناطق بازگشته و در آنجا زندگی می‌کنند.
علی‌اف همچنین به خطر مین‌های باقی‌مانده اشاره کرد. از نوامبر ۲۰۲۰ تاکنون بیش از ۴۰۰ غیرنظامی و نظامی کشته یا زخمی شده‌اند. افزون بر این، نزدیک به ۴۰۰۰ آذربایجانی از اوایل دهه ۱۹۹۰ همچنان مفقود هستند.
امنیت انرژی و اتصال منطقه‌ای
انرژی و اتصال منطقه‌ای همچنان در مرکز سیاست بین‌المللی آذربایجان قرار دارند. علی‌اف اعلام کرد که این کشور در حال حاضر به ۱۴ کشور گاز طبیعی صادر می‌کند و بزرگترین تأمین‌کننده از طریق خطوط لوله است. همکاری با سوریه نیز اخیراً دسترسی به برق را بهبود بخشیده و گاز از طریق ترکیه منتقل شده است.
او همچنین بر سرمایه‌گذاری آذربایجان در انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید کرد و هدف تولید ۴۰ درصد انرژی از خورشید، باد و هیدرو تا سال ۲۰۳۰ را مطرح نمود و به پروژه‌های زیربنایی مانند کریدورهای شرق-غرب و شمال-جنوب و «جاده ابریشم دیجیتال» اشاره کرد.