نورنیوز - گروه اجتماعی : حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به احیای پروژه ملی حفاظت از یوز آسیایی پس از شش سال گفت: یکی از اقدامات انجام شده تمرکز بر زیستگاه‌های پیرامونی یوزپلنگ بوده است تا این زیستگاه‌ها هم با مشارکت مردم حفظ شوند، هم سازمان بتواند برنامه‌های حفاظتی این مجموعه‌ها را تقویت کند.
حمید ظهرابی افزود: در ماه‌های اخیر علاوه بر خراسان جنوبی، در خراسان شمالی هم بعد از چندین سال یوزپلنگ آسیایی مشاهده شد که نشاندهنده وجود جمعیت پویا و فعال است و ارتباط اکوسیستم‌ها با یک فرایندی که احتمالاً فعالیت‌های حفاظتی در آن نقش داشته، تقویت شده است و یوز در حال پیدا کردن زیستگاه‌های جدید و انتشار در آن‌هاست.
وی تصریح کرد: اگرچه جمعیتی از یوزپلنگ آسیایی که در خراسان جنوبی مشاهده شده، احتمال داد افرادی غیر از یوزهایی باشد که در توران زندگی می‌کنند ولی ارتباط بین منطقه میاندشت و خارتوران با برنامه حفاظت مشارکتی - که با کمک بخش خصوصی انجام می‌شود و تحت عنوان یوز کنام مجدداً برقرار شده است - اتفاق خوبی است و ما را به آینده حفظ یوزپلنگ آسیایی امیدوارتر می‌کند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: اگر بتوانیم تصاویر دقیق‌تری از دو فرد یوز مشاهده شده در خراسان جنوبی به دست بیاوریم و مطمئن شویم افراد جدیدی هستند، در این شرایط شانس بقای یوز به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند چرا که وجود یک جمعیت یوز در خارج از خارتوران و در زیستگاه‌های جنوبی‌تر از این منطقه خیلی امید بخش است.
وی با اشاره به فعال شدن مجدد پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی آسیایی بعد از شش سال توقف تاکید کرد: یکی از اقدامات انجام شده تمرکز بر زیستگاه‌های پیرامونی یوزپلنگ آسیایی بوده است تا این زیستگاه‌ها هم با مشارکت مردم حفظ شود هم سازمان بتواند برنامه‌های حفاظتی این مجموعه‌ها را تقویت کند.
اجرای برنامه ویژه برای زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در خراسان جنوبی
ظهرابی ادامه داد: برنامه ویژه‌ای برای زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در خراسان جنوبی اجرا شده و منابع مالی این کار به نحو قابل ملاحظه‌ای در سال گذشته نسبت به سال‌های قبل‌تر افزایش پیدا کرد و تقریبا به بالای ۵ میلیارد تومان رسید علاوه بر آن یک دستگاه خودرو هم برای این استان تامین شد که تقریباً ۱۰ میلیارد تومان برای سازمان حفاظت محیط زیست هزینه در بر داشت.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: با توجه به مشاهده یوز در این منطقه، میزان بودجه آن افزایش خواهد یافت.
به گفته ظهرابی در طول سال گذشته تقریبا ۵۰ میلیارد تومان هزینه برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شد و امسال این رقم افزایش خواهد یافت.
وی با بیان اینکه امیدواریم که بتوانیم منابع انسانی برای اجرای پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی را تقویت کنیم، گفت: تلاش می‌کنیم از ظرفیت قرقبان‌ها در قالب طرح‌های حفاظتی بهره ببریم علاوه بر آن در استخدام محیط بان برای همه استان‌های زیستگاه یوزپلنگ آسیایی تمرکز ویژه‌ای شده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: تلاش می‌کنیم ارتباط مدیریتی تمام شش میلیون هکتار زیستگاه یوزپلنگ آسیایی را با پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی برقرار کنیم. در واقع اصلاح ساختار مدیریتی در حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و یکپارچه‌سازی آن بخشی از برنامه سازمان حفاظت محیط زیست در این حوزه است.
وی تاکید کرد: پایش سیستماتیک در زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی شروع شده است. به عنوان نمونه اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با امکانات و منابعی که در اختیارش قرار گرفته، این کار را انجام می‌دهد. مشاهده دو فرد یوزپلنگ آسیایی، ثبت و شناسایی دقیق آن‌ها می‌تواند به موضوع حفاظت از یوزپلنگ آسیایی به نحو قابل ملاحظه‌ای کمک کند.
تلاش برای جلب کمک‌های بین‌المللی در پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی آسیایی
ظهرابی در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش شده پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی آسیایی مانند قبل از ظرفیت‌های بین‌المللی بهره ببرد؟ توضیح داد: یکی از اتفاقات خوب پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی آسیایی در گذشته بهره‌گیری از کمک‌های مالی، فنی و تخصصی دیگر کشورها در حوزه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی بود اما متاسفانه در دوره گذشته، رویکردی کاملا مغایر در پیش گرفته شد. در نتیجه بیشتر شرکای پروژه از آن خارج شدند. لذا برگرداندن آن‌ها کار سختی است، با این وجود ما هماهنگی‌هایی را با کشورهای منطقه و سایر کشورهای علاقه‌مند به کار در این حوزه یا در حال فعالیت در حوزه یوز مانند هندوستان انجام داده‌ایم و در حال پیگیری هستیم.
وی ادامه داد: کارهای مشترکی را با کشور آفریقای جنوبی برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی انجام می‌دهیم و بسیار امیدوار هستیم که دوباره بتوان شرایط را مثل سابق کرد اما با توجه به وضعیت موجود، کار سختی است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به همکاری با کشور آفریقای جنوبی گفت: ما در حال حاضر با دکتر پیتر کالدول - که هم دامپزشک است و هم در حوزه تکثیر در اسارت کارکرده است - تفاهمنامه‌ای داریم. او سوپروایزر پروژه تکثیر یوز در اسارت است، با مرکز تحقیقات توران همکاری و به‌صورت دوره‌ای از سایت تکثیر یوز در اسارت بازدید می‌کند.
وی افزود: هر دستورالعمل و پروتکلی که دکتر کالدول می‌نویسد، از سوی دکتر علی شمس - که دکترای تنوع زیستی با تمرکز بر یوزپلنگ آسیایی آسیایی را در آفریقا گرفته- اعمال می‌شود. امیدواریم این اقدامات مثمر ثمر باشد و ما شاهد تولد توله یوزهایی در مرکز تحقیقات و تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی آسیایی در منطقه توران باشیم.
ارتقای استانداردهای سایت تکثیر یوز در اسارت
ظهرابی با اشاره به نزدیک شدن وضعیت سایت تکثیر یوزپلنگ آسیایی آسیایی در اسارت به استانداردهای جهانی با اخذ مشاوره‌هایی در سطوح بین‌المللی و ملی گفت: با توجه به اقدامات انجام شده، این سایت در حال حاضر تقریباً همه امکانات مورد نیاز را دارد البته بخش دامپزشکی و کلینیکی‌اش باید مقداری تجهیز شود. منابع مالی این کار تامین و به استان سمنان ابلاغ شده است و به‌زودی و قبل از فصل جفت گیری یوزپلنگ آسیایی‌ها تکمیل خواهد شد.
وی تاکید کرد: پس از تحقق این امر می‌توانیم بگوییم که یک سایت کامل در حد استانداردهای بین‌المللی برای احیای یوزپلنگ آسیایی در طرح تکثیر در اسارت و حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در خارج از زیستگاه داریم. امیدوار هستیم که با تلاش‌های در حال انجام و روش‌های علمی به کار گرفته شده، در زمینه تکثیر یوز نتایجی حاصل شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره جزییات بهسازی سایت تکثیر یوز در اسارت گفت: محل نگهداری یوزپلنگ آسیایی‌ها به استانداردها نزدیک شده است. یوزپلنگ آسیایی‌ها هم از نظر تغذیه‌ای و دریافت مکمل‌ها شرایط استانداردی را پیدا کرده‌اند. از نظر بدنی هم کاملا تحت مراقبت هستند تا چاق نشوند یا وزنشان را از دست ندهند، به اندازه کافی ورزش بکنند و تفریحات لازم را داشته باشند. ارتباطشان با همدیگر نیز مدیریت شده است، به‌نحوی که با رعایت استانداردها شرایط برای تکثیر در اسارت فراهم شود.
وی افزود: مساحت سایت تکثیر یوز در اسارت تقریباً ۱۰ برابر شده است علاوه بر آن میزان مواجهه یوز با انسان را در سایت کاهش داده‌ایم.
فنس‌کشی در جاده مرگ
ظهرابی در بخش دیگری از این گفت و گو درباره ایمن‌سازی جاده عباس‌آباد - میامی که به جاده مرگ معروف است، گفت: جاده عباس آباد - میامی یکی از نقاط آسیب‌زا برای یوزپلنگ آسیایی است چراکه در طول ۱۰ سال ۱۳ فرد یوزپلنگ آسیایی بر اثر تصادف در این جاده تلف شد. در سال ۹۷ در سازمان حفاظت محیط زیست یک برنامه‌ای را برای فنس کشی این جاده شروع کردیم و مطالعات در همان دوره شروع شد و بعدها ادامه پیدا کرد. مطالعات دقیق دانشگاهی در این زمینه از سوی متخصصان انجام شده و به‌طور کامل مشخص است در چه نقاطی، چه اقداماتی برای حفظ این گونه باید انجام شود.
وی ادامه داد: فنس‌کشی با تامین منابع لازم از سر گرفته شده و در حال انجام است. وزارت راه و شهرسازی سال‌هاست که قصد دارد در این جاده فنس‌کشی انجام دهد. در آخرین سفر خانم شینا انصاری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - به این منطقه، نمایندگان وزارت راه اعلام کردند که قصد شروع این کار را دارند و منابع لازم نیز تامین شده است.
ظهرابی در پایان گفت: امیدوارم اقدام وزارت راه در این زمینه زودتر انجام شود تا در کنار کارهایی که سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه فنس‌کشی انجام می‌دهد، با سرعت بیشتری بتوانیم این کریدور را امن کنیم.
ایسنا