نورنیوز-گروه بین الملل: میخائیل اولیانوف این مطلب را امروز (چهارشنبه) در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین درباره موضوع «راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت» مطرح کرد.
او با انتقاد از تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: «تلاش‌های آژانس برای انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی در ایران طی دوره گزارش‌دهی، به‌واسطه تجاوز تمام‌عیار، برنامه‌ریزی‌شده و بی‌دلیل آمریکا و اسرائیل تضعیف شد. ما پس از بررسی دقیق گزارش ارائه‌شده از سوی مدیرکل، با تأسف یادآور می‌شویم که در آن هیچ اشاره‌ای به اطلاعاتی که پیش‌تر توسط دبیرخانه درباره ابعاد و ماهیت تخریب تأسیسات هسته‌ای ایران تحت پادمان آژانس که هدف حملات آمریکا و اسرائیل قرار گرفتند، منتشر شده بود، وجود ندارد. ما معتقدیم گنجاندن این اطلاعات این امکان را به هیأت‌های نمایندگی می‌داد که دست‌کم به‌طور تقریبی برآوردی از حجم کاری که متخصصان ایرانی باید برای رفع پیامدهای شیمیایی و رادیولوژیکی انجام دهند و همچنین ارزیابی وضعیت تأسیسات و موجودی مواد هسته‌ای ذخیره‌شده در آنجا داشته باشند.»
او سپس به جایگاه برجام اشاره کرد و گفت: «این توافق از زمان تصویب تاکنون به‌درستی به‌عنوان بارزترین نمونه یک راه‌حل جامع و بلندمدت از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک برای یک مسئله پیچیده و مبهم بین‌المللی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران شناخته می‌شود. در دو سال نخست اجرای این توافق، مفاد آن به‌طور کامل عملی شد و اثربخشی و چشم‌انداز آن را ثابت کرد. ایران پروتکل الحاقی به موافقت‌نامه پادمان با آژانس و کد اصلاح‌شده ۳.۱ را اجرا کرد و به‌طور کامل با دبیرخانه آژانس همکاری داشت؛ به‌گونه‌ای که آژانس در آن زمان شفاف‌ترین تصویر را از فعالیت‌های هسته‌ای تهران در اختیار داشت. افزون بر این، ایران به‌طور داوطلبانه فعالیت‌های خود را در چارچوب پارامترهای تعیین‌شده در برجام محدود کرد.»
نماینده روسیه افزود: «اگر به سخنان انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا گوش کنید، کاملاً روشن می‌شود که همه آنچه امروز از تهران مطالبه می‌کنند، پیش‌تر به‌طور کامل رعایت شده بود. پس چه چیزی کم داشتند؟ پاسخ ساده است: توانایی مذاکره. آنان در حالی که همه‌چیز را داشتند، باز هم بیشتر می‌خواستند و اکنون از ایران می‌خواهند از حق قانونی خود طبق معاهده ان‌پی‌تی برای غنی‌سازی اورانیوم چشم‌پوشی کند. این واقعیت که ده سال پس از اجرایی‌شدن برجام هنوز اهداف تعیین‌شده آن محقق نشده، نتیجه‌ای جز این ندارد که نخست آمریکا و سپس تروئیکای اروپایی عمداً در مسیر اجرای توافق کارشکنی کردند. آنان مسیر بی‌ثمر «فشار حداکثری» علیه تهران را بر اصول اعتمادسازی تدریجی ترجیح دادند. پیامد این رویکرد، هم تجاوز نظامی آمریکا و اسرائیل بود و هم تلاش تروئیکا برای فعال‌سازی سازوکار «ماشه». همه این اقدامات هیچ ارتباطی با اهداف عدم اشاعه ندارد و چیزی جز تضعیف اصول بنیادین حقوق بین‌الملل و رژیم عدم اشاعه هسته‌ای نیست.»
اولیانوف بار دیگر به تلاش‌های کشورهای اروپایی برای بازگرداندن تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: «ما بارها به غیرقانونی بودن تلاش‌های تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی سازوکار «ماشه» طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به‌منظور بازگرداندن همه تحریم‌های لغوشده ضدایرانی اشاره کرده‌ایم. در آستانه نشست شورای حکام، ما همراه با شرکای چینی و ایرانی خود، نامه مشترک وزرای خارجه ایران، چین و روسیه را در این خصوص به‌عنوان یک مدرک رسمی آژانس توزیع کردیم. ما همه را دعوت می‌کنیم که با دقت محتوای آن را مطالعه کنند.»
او سپس به نقش اروپا پرداخت و خاطرنشان کرد: «در سایه اقدامات مخرب واشنگتن برای نابودی برجام، برلین، لندن و پاریس نه‌تنها هیچ اقدامی نکردند، بلکه نقش فعالی در تخریب آن ایفا کردند. نخست، کشورهای تروئیکا تعهد خود را برای لغو محدودیت‌های مندرج در برجام، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ نقض کردند و سپس آشکارا، در بالاترین سطح سیاسی، عملاً حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران را توجیه کردند. اکنون این گروه کشورها می‌کوشند ایران را تنبیه کنند و در عین حال اعضای شورای امنیت را گمراه سازند. آنان نمی‌توانند توضیح دهند چنین اقدامی چه سودی برای رژیم عدم اشاعه خواهد داشت و یا راهبرد روشنی برای ادامه مذاکره با ایران ارائه دهند. این بازی با آتش است و نتیجه آن کاملاً آشکار: تضعیف ثبات در خاورمیانه و در نهایت تضعیف صلح و امنیت بین‌المللی.»
نماینده روسیه با انتقاد از مواضع دوگانه اروپایی‌ها گفت: «در چنین شرایطی، اطمینان‌بخشی‌های تروئیکا درباره «پنجره باقی‌مانده برای دیپلماسی» و نیز فراخوان‌ها برای پذیرش توافقی نامعلوم از سوی ایران تا پایان سپتامبر، به‌مثابه تمسخر جلوه می‌کند. همکاران! از چه توافقی سخن می‌گویید؟ آیا همان توافقی که خودتان نابودش کردید؟ اگر چنین است، هیچ‌چیز مانع شما نبود که از میانه سال ۲۰۲۲ مذاکرات وین برای احیای برجام را از سر بگیرید. ما ناگزیر باید به ناامیدی عمیق خود از ناتوانی اتحادیه اروپا اشاره کنیم؛ اتحادیه‌ای که در مقام هماهنگ‌کننده برجام، سال‌هاست نشست کمیسیون مشترک را تشکیل نداده، با وجود آنکه توافق در بحرانی شدید قرار دارد.»
وی افزود: «فدراسیون روسیه همواره متعهد به یافتن راه‌حل مشکلات جهانی از مسیر سیاسی و دیپلماتیک بوده و همچنان بر این اصل پایبند است. بر همین اساس، ما به همراه چین پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دادیم که بر اساس آن قطعنامه ۲۲۳۱ برای شش ماه دیگر تمدید شود. این اقدام فضای لازم برای دیپلماسی را فراهم می‌کند.»
اولیانوف تصریح کرد: «تجاوز آمریکا و اسرائیل به ایران و تهدید آشکار به تکرار آن، بی‌سابقه است و چالشی جدی برای آژانس و نظام پادمانی آن به شمار می‌رود. در این رابطه، ما از اطلاعات منتشرشده که نشان می‌دهد آمریکا می‌کوشد ثابت کند چنین اقداماتی ممنوع نیست، شگفت‌زده شدیم. در سند غیررسمی توزیع‌شده در وین، ادعا شده است که نه اساسنامه آژانس و نه حقوق بین‌الملل، از جمله حقوق بشردوستانه، مانع حمله به تأسیسات هسته‌ای نمی‌شود. صادقانه بگویم، ابتدا تصور کردیم این یک جعلیات است برای بدنام‌کردن آمریکا. اما معلوم شد این یک سند واقعی است که بازتاب‌دهنده دیدگاه واشنگتن است؛ اینکه حمله به تأسیسات هسته‌ای امری عادی است. چنین بی‌اعتنایی آشکار به قانون، نمی‌تواند جز نگرانی شدید پیامدی داشته باشد.»
او در جمع‌بندی سخنان خود گفت: «ما یقین داریم که باوجود همه دشواری‌های آشکار، راه‌حل وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران همچنان منحصراً در عرصه سیاسی و دیپلماتیک قرار دارد. در این راستا، فدراسیون روسیه به تلاش‌های خود ادامه خواهد داد. به‌ویژه، ما در همین وین از نمایندگان دائم کشورهای عضو اصلی برجام، یعنی انگلیس، ایران، چین، آمریکا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا دعوت می‌کنیم تا روز پنجشنبه، ۱۱ سپتامبر (۲۰ شهریور)، مشورت‌های فوری برای یافتن راهکارهای احتمالی به‌منظور جلوگیری از تشدید بیشتر بحران و وقوع بحرانی اجتناب‌ناپذیر برگزار کنند. این امر، البته، مانع از ادامه کار از طریق دیگر مسیرها نخواهد شد، هرچند تاکنون نتایج ملموسی در بر نداشته است.»