×
سیاسی
شناسه خبر : 244058
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 11:19
راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق

نورنیوز نسخه‌های سیاسی برای عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح را بررسی می‌کند؛

راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق

سؤال این است: ایران در وضعیت تعلیق کنونی، چه مسیری باید انتخاب کند؟ آیا باید به سمت سازش یک‌جانبه و عقب‌نشینی از دستاوردهای راهبردی برود؟ آیا باید با تهدیدات پرهزینه وارد چرخه‌ای از تنش شود؟ یا باید راه سومی را برگزیند؟ مقام معظم رهبری دیروز از این گزینه رونمایی کردند: تغییر وضعیت نه با تصمیم‌های افراطی و نه با عقب‌نشینی‌ پرهزینه، بلکه با بازسازی درونی.

نورنیوز- گروه سیاسی:‌ پس از پایان جنگ ۱۲ روزه و اعلام آتش‌بس، فضای روانی خاصی بر جامعه ایران حاکم شد؛ فضایی که می‌توان آن را فضای «تعلیق» نامید.در وضعیت تعلیق، نه نشانی از آرامش و صلح پایدار وجود دارد و نه نشانه‌ای از ورود به جنگی تمام‌عیار. مردم و نخبگان در چنین فضایی، در انتظار و ابهام به سر می‌برند؛ انتظاری فرساینده که انرژی جامعه را می‌کاهد و سرمایه روانی کشور را تضعیف می‌کند. این تعلیق، بیش و پیش از هرچیز، یک وضعیت روانی-اجتماعی است اما همه عرصه‌ها، از اقتصاد و معیشت تا سیاست و فرهنگ و حتی روابط بین‌الملل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. چنین وضعیتی، هدردهنده فرصت‌ها و ضایع‌کننده امکان‌ها و موقعیت‌های رشد و پیشرفت است.

نسخه‌هایی برای فردای ایران

با بروز شرایط تعلیق روانی، طبیعی است که نسخه‌های مختلفی از سوی جریان‌های سیاسی و فکری برای عبور از این وضعیت ارائه شود. این نسخه‌ها هم در سطح فردی و هم در سطح حزبی و جریانی تدوین و عرضه شد. در این راستا برای برون‌رفت از وضعیت تعلیق، برخی به تغییر پارادایم کلان سیاست خارجی توصیه کردند، برخی گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا را راه‌حل دانستند، برخی بر تعطیلی فعالیتهای قدرت ساز( موشکی، هسته ای، جریان مقاومت اصرار ورزیدند، برخی دیگر هم چاره را در برگزاری رفراندوم و تغییرات ساختاری معرفی کردند؛  برخی دیگر نیز حتی از بستن تنگه هرمز یا خروج از معاهدات بین‌المللی مثل ان‌پی‌تی سخن گفتند. اینها مجموعه‌ای از راهکارهای پیشنهادی فردی یا حزبی برای خروج از فضای تعلیق ذهنی و روانی ایران امروز است.

در این میان اما مقام معظم رهبری در سخنان دیروزی که در جمع اعضای دولت چهاردهم داشتند از راهی تازه سخن گفتند: عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح با «کار و امید»، با «اجماع‌سازی اجتماعی»، و با «روایت‌گری از قوت‌های ایران». این ایده، اگرچه در نگاه نخست ساده می‌نماید، اما در سطح راهبردی حامل پیام مهمی است: تغییر وضعیت نه با تصمیم‌های افراطی و تنش‌زا و نه با عقب‌نشینی‌های پرهزینه، بلکه با بازسازی درونی جامعه و دولت.

سؤال اصلی این است: ایران در وضعیت تعلیق کنونی، چه مسیری باید انتخاب کند؟ آیا باید به سمت سازش یک‌جانبه و عقب‌نشینی از دستاوردهای راهبردی برود؟ آیا باید با تهدیدات پرهزینه وارد چرخه‌ای از تنش بی‌پایان شود؟ یا باید راه سومی را برگزیند؛ راهی که ضمن پرهیز از ماجراجویی، از انفعال و فرسایش هم جلوگیری کند؟

سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب را می‌توان به‌عنوان پاسخی به این سؤال درک کرد. ایشان با طرح مفاهیمی ملموس و عملیاتی، ضرورت «جایگزین شدن روحیه کار و تلاش به‌جای فضای نه جنگ نه صلح»را یادآور شدند و نشان دادند که راهبرد آینده ایران، بیش از هر چیز، بر توان داخلی و بازسازی سرمایه اجتماعی تکیه دارد.

مرور و مقایسه نسخه‌های رقیب

برای فهم بهتر نسخه‌ی رهبری، لازم است ابتدا به اختصار دیدگاه‌های دیگر مرور شود:

1. گفت‌وگو با آمریکا: طرفداران این ایده معتقدند بدون گشودن باب مذاکره مستقیم با واشنگتن، به عنوان کدخدای دهکده جهانی، ایران همچنان در حاشیه تحولات باقی می‌ماند و سرمایه‌های اقتصادی و سیاسی‌اش مستهلک می‌شود.

2. کنار گذاشتن دستاوردهای قدرت ساز(موشکی، هسته ای، جریان مقاومت): این دیدگاه بر نوعی بازتعریف اولویت‌های امروز در ایران استوار است؛ یعنی کنارگذاشتن کنار گذاشتن دستاوردهای قدرت ساز(موشکی، هسته ای، جریان مقاومت) برای عبور از فضای درگیری با غرب

3. برگزاری رفراندوم و تغییرات بنیادی: این نسخه با فرض وجود بحران مشروعیت در ساختار سیاسی موجود، ادعا می‌کند بازگشت به مردم( که الیته تعریف دقیق آن مشخص نیست) و نوعی تجدیدنظرطلبی اساسی، راه خروج از بن‌بست است.                             

4. طغیان علیه نهادهای جهانی: برخی جریانات تندرو و افراطی نیز چه در سطح رسانه‌ای و چه در افراد و جناح‌های سیاسی، بر مقابله حداکثری با بلوک غرب تأکید دارند؛ از جمله بستن تنگه هرمز یا خروج از معاهده NPT.  این رویکرد بر قدرت سخت به‌عنوان ابزار اصلی بازدارندگی تکیه می‌کند.

5. تغییر پارادایم کلی: برخی چهره‌ها نیز از ضرورت بازآرایی کلان راهبرد ملی سخن می‌گویند بی‌آنکه صورت‌بندی مشخصی از محدوده و مراتب این تغییر پارادایم عرضه کنند.

در این میان، سخنان مقام معظم رهبری، ضمن قبول وقوع وضعیت تعلیق یا نه جنگ نه صلح، راهبردی متمایز را در میان می‌آورد؛ راهبردی که هم از واپس‌نشینی‌های یک‌طرفه ولو موقت پرهیز دارد و هم از افتادن در دام تنش‌های پرهزینه خودداری می‌کند.

سخنان اخیر ایشان، حامل کلیدواژه‌هایی است که هر یک نشان‌دهنده وجهی از این راهبرد است. سامان‌بخشی به معیشت مردم به عنوان اصلی‌ترین مسأله‌ی کشور، توجه دقیق به انضباط بازار به معنای بازگرداندن نظم و پیش‌بینی‌پذیری به زندگی روزمره، التفات به کار و تلاش به معنای انتقال انرژی جامعه از اضطراب به امید و از تعلیق به ثبات، تقویت قدرت نرم و بازدارندگی معنایی از طریق روایت قوت ها و عزت‌های ملی، و اجماع‌سازی میان نیروهای متکثر حاکمیتی، از مهم ترین ارکان نسخه رهبری برای خروج از وضعیت تعلیق است.

برخلاف نسخه‌های سیاسی-نظامی دیگر، راهبرد رهبری بر بازسازی درونی متمرکز است. به‌جای آنکه همه توجه به متغیرهای بیرونی (مذاکره یا تقابل) معطوف شود، این ایده بر متغیرهای داخلی ـ اقتصاد، سرمایه اجتماعی و قدرت روایت ـ تمرکز دارد. چنین نگاهی در ادبیات روابط بین‌الملل، نزدیک به رویکرد «مقاومت فعال» است: مقاومتی که صرفاً تدافعی نیست، بلکه با فعال‌سازی ظرفیت‌های درونی به بازدارندگی و تأثیرگذاری منجر می‌شود

اجرای این پارادایم چند پیامد مهم دارد:

الف) خروج از فرسایش روانی جامعه. وقتی اولویت‌ها به معیشت و کار منتقل شود، جامعه از فضای انتظار منفعلانه خارج خواهد شد.

ب) افزایش سرمایه اجتماعی. اجماع‌سازی اجتماعی حول مسئله معیشت می‌تواند شکاف‌های سیاسی را کاهش دهد.

پ) تقویت بازدارندگی نرم. روایت‌گری از قوت‌های ایران، جنگ روایت‌ها را به نفع کشور تغییر خواهد داد.

ت) مدیریت ریسک‌های خارجی. با تکیه بر توان داخلی، وابستگی به تصمیمات بیرونی (خواه مذاکره یا تنش) کاهش می‌یابد.

طبعا برای عملیاتی شدن این نسخه، گام‌های سیاستی متناسبی باید برداشت. 

در مجموع، سخنان اخیر رهبری درباره عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح، را می‌توان نوعی نقشه راه برای پیمایش مسیر تحول تلقی کرد؛ تحولی که نه در قالب عقب‌نشینی پرهزینه و نه در قالب تنش‌های پرمخاطره، بلکه در قالب بازسازی درونی جامعه و دولت شکل می‌گیرد.

در این نقشه راه، مسیر خروج از تعلیق، نه در واشنگتن یا شورای امنیت بلکه در تهران و در کوچه بازارهای ایران است؛ جایی که معیشت مردم، امید اجتماعی و روایت از قوت‌های ملی شکل می‌گیرد. اگر سیاست‌گذاران کشور بتوانند این راهبرد را به زبان عملیاتی ترجمه کنند، آنگاه جامعه ایران می‌تواند از فضای فرساینده نه جنگ نه صلح خارج شده و وارد دوره‌ای از کنش فعال و امید اجتماعی شود.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
اعترافات تکان‌دهنده متهم به قتل امام جماعت مسجد باغ فیض
پاسخ حماس و رضایت ترامپ!
اجرای حکم اعدام 6 تروریست تجزیه‌طلب در خوزستان
سقوط 15 میلیارد دلاری ارزش نتفلیکس پس از فراخوان ایلان ماسک
گاردین: آتش‌سوزی‌های جنگلی غیرقابل کنترل می‌شوند
ریزپلاستیک موجب التهاب مزمن، اختلال هورمونی
درمان افسردگی با رژیم کتوژنیک
مبارزه با سرطان یا مشتقات یک گیاه
فاش شدن ماجرای اخاذی‌ از مدیران ارشد اجرایی شرکتها
وزن‌گیری جنین با قند و شیرینی‌جات یک باور غلط است
آخرین وضعیت فعالان ناوگان صمود در زندانهای رژیم صهیونیستی
رد طرح دموکرات‌ها برای پایان دادن به «تعطیلی دولت» توسط سنای آمریکا
رایزنی دیپلمات ارشد ایرانی با اعضای شورای روابط خارجی مصر
ضربه سخت رزمندگان مقاومت فلسطین به ارتش رژیم صهیونیستی
افزایش غافلگیرکننده تورم در ترکیه
لیبرمن: ایرانی‌ها روز به روز قابلیت‌های دفاعی خود را افزایش می‌دهند
افشاگری هاآرتص از بازارگرمی مجازی اسرائیل برای ربع پهلوی
حماس پاسخ خود به طرح ترامپ را به میانجی‌ها تحویل داد
واکنش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به بازداشت صدها فعال صلح در ناوگان صمود
آمریکا به یک شناور ونزوئلایی حمله کرد
محمود عباس: یک سال پس از پایان جنگ غزه، انتخابات برگزار خواهد شد
پیش‌فروش جدید سکه با تاریخ ضرب قدیمی در هفته آینده
اعتراضات ضدصهیونیستی گسترده در لهستان
آسمان هند و چین به‌روی هم باز شد
مردم کدام استان‌ها پولدارترند؟
رسانه صهیونیستی: پاسخ حماس به پیشنهاد ترامپ آغاز مذاکرات فشرده خواهد بود
ترافیک 13کیلومتری در محور رشت-قزوین
قائم‌پناه: الحاق ایران به پالرمو و CFT نتیجه عملکرد پزشکیان است
پایان تلخ یک سریال دیگر / سریال «جزر و مد» متوقف شد
حماس: حمله بن‌گویر به فعالان الصمود نماد انحطاط اخلاقی اسرائیل است
هاشمیان: موقعیت‌های بسیار خوبی خلق کردیم
سانحه بالگرد هلال‌احمر در اشترانکوه/فوت دو نفر /صدور دستور قضائی+ جزئیات و اسامی
کوبا خواستار آزادی فوری عناصر ناوگان صمود شد
قالیباف: فرهنگ شهادت منطقی زنده برای امروز و فردای ایران است
توضیحات رئیس دانشگاه تهران از حادثه انفجار دانشکده فنی/پیگیری از سوی وزیر علوم + فیلم
یک‌ سوم کارکنان دولت آمریکا خانه‌نشین شدند
جدول لیگ برتر ایران در پایان دیدارهای امروز هفته ششم لیگ برتر ایران
نتایج دیدار‌های امروز + برنامه بازی‌های باقی‌مانده هفته ششم لیگ برتر ایران
سازمان ملل: صحبت از منطقه امن در جنوب غزه مضحک است
جوانان مراکشی علیه فساد: «اصلاحات در بهداشت و آموزش یا استعفا»
پایان بازی پرسپولیس (1) - گل گهر (1) + فیلم
تحریم رژیم صهیونیستی توسط صدها سازمان و شخصیت فرهنگی بلژیک و هلند
سردار قاآنی: حزب‌الله لبنان در یک‌سال گذشته قدرت‌نمایی کرد
عمان خواستار فشار بین‌المللی بر اسرائیل شد
شکایت بین‌المللی به علت تجاوز به ناوگان صمود علیه تل‌آویو
نامزدی یک یهودی در انتخابات پارلمانی سوریه
واکنش حماس به شجاعت عناصر کاروان صمود در برابر وزیر صهیونیست
واکنش وزیر خارجه پاکستان به طرح ترامپ درباره غزه
کاروان ایران موفق به کسب 10 مدال پارادوومیدانی از رقابت‌های جهانی شد
اولین پیروزی خانگی ملوانان با شکست خیبر رقم خورد
X
آگهی تبلیغاتی