×
سیاسی
شناسه خبر : 244058
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 11:19
راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق

نورنیوز نسخه‌های سیاسی برای عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح را بررسی می‌کند؛

راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق

سؤال این است: ایران در وضعیت تعلیق کنونی، چه مسیری باید انتخاب کند؟ آیا باید به سمت سازش یک‌جانبه و عقب‌نشینی از دستاوردهای راهبردی برود؟ آیا باید با تهدیدات پرهزینه وارد چرخه‌ای از تنش شود؟ یا باید راه سومی را برگزیند؟ مقام معظم رهبری دیروز از این گزینه رونمایی کردند: تغییر وضعیت نه با تصمیم‌های افراطی و نه با عقب‌نشینی‌ پرهزینه، بلکه با بازسازی درونی.

نورنیوز- گروه سیاسی:‌ پس از پایان جنگ ۱۲ روزه و اعلام آتش‌بس، فضای روانی خاصی بر جامعه ایران حاکم شد؛ فضایی که می‌توان آن را فضای «تعلیق» نامید.در وضعیت تعلیق، نه نشانی از آرامش و صلح پایدار وجود دارد و نه نشانه‌ای از ورود به جنگی تمام‌عیار. مردم و نخبگان در چنین فضایی، در انتظار و ابهام به سر می‌برند؛ انتظاری فرساینده که انرژی جامعه را می‌کاهد و سرمایه روانی کشور را تضعیف می‌کند. این تعلیق، بیش و پیش از هرچیز، یک وضعیت روانی-اجتماعی است اما همه عرصه‌ها، از اقتصاد و معیشت تا سیاست و فرهنگ و حتی روابط بین‌الملل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. چنین وضعیتی، هدردهنده فرصت‌ها و ضایع‌کننده امکان‌ها و موقعیت‌های رشد و پیشرفت است.

نسخه‌هایی برای فردای ایران

با بروز شرایط تعلیق روانی، طبیعی است که نسخه‌های مختلفی از سوی جریان‌های سیاسی و فکری برای عبور از این وضعیت ارائه شود. این نسخه‌ها هم در سطح فردی و هم در سطح حزبی و جریانی تدوین و عرضه شد. در این راستا برای برون‌رفت از وضعیت تعلیق، برخی به تغییر پارادایم کلان سیاست خارجی توصیه کردند، برخی گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا را راه‌حل دانستند، برخی بر تعطیلی فعالیتهای قدرت ساز( موشکی، هسته ای، جریان مقاومت اصرار ورزیدند، برخی دیگر هم چاره را در برگزاری رفراندوم و تغییرات ساختاری معرفی کردند؛  برخی دیگر نیز حتی از بستن تنگه هرمز یا خروج از معاهدات بین‌المللی مثل ان‌پی‌تی سخن گفتند. اینها مجموعه‌ای از راهکارهای پیشنهادی فردی یا حزبی برای خروج از فضای تعلیق ذهنی و روانی ایران امروز است.

در این میان اما مقام معظم رهبری در سخنان دیروزی که در جمع اعضای دولت چهاردهم داشتند از راهی تازه سخن گفتند: عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح با «کار و امید»، با «اجماع‌سازی اجتماعی»، و با «روایت‌گری از قوت‌های ایران». این ایده، اگرچه در نگاه نخست ساده می‌نماید، اما در سطح راهبردی حامل پیام مهمی است: تغییر وضعیت نه با تصمیم‌های افراطی و تنش‌زا و نه با عقب‌نشینی‌های پرهزینه، بلکه با بازسازی درونی جامعه و دولت.

سؤال اصلی این است: ایران در وضعیت تعلیق کنونی، چه مسیری باید انتخاب کند؟ آیا باید به سمت سازش یک‌جانبه و عقب‌نشینی از دستاوردهای راهبردی برود؟ آیا باید با تهدیدات پرهزینه وارد چرخه‌ای از تنش بی‌پایان شود؟ یا باید راه سومی را برگزیند؛ راهی که ضمن پرهیز از ماجراجویی، از انفعال و فرسایش هم جلوگیری کند؟

سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب را می‌توان به‌عنوان پاسخی به این سؤال درک کرد. ایشان با طرح مفاهیمی ملموس و عملیاتی، ضرورت «جایگزین شدن روحیه کار و تلاش به‌جای فضای نه جنگ نه صلح»را یادآور شدند و نشان دادند که راهبرد آینده ایران، بیش از هر چیز، بر توان داخلی و بازسازی سرمایه اجتماعی تکیه دارد.

مرور و مقایسه نسخه‌های رقیب

برای فهم بهتر نسخه‌ی رهبری، لازم است ابتدا به اختصار دیدگاه‌های دیگر مرور شود:

1. گفت‌وگو با آمریکا: طرفداران این ایده معتقدند بدون گشودن باب مذاکره مستقیم با واشنگتن، به عنوان کدخدای دهکده جهانی، ایران همچنان در حاشیه تحولات باقی می‌ماند و سرمایه‌های اقتصادی و سیاسی‌اش مستهلک می‌شود.

2. کنار گذاشتن دستاوردهای قدرت ساز(موشکی، هسته ای، جریان مقاومت): این دیدگاه بر نوعی بازتعریف اولویت‌های امروز در ایران استوار است؛ یعنی کنارگذاشتن کنار گذاشتن دستاوردهای قدرت ساز(موشکی، هسته ای، جریان مقاومت) برای عبور از فضای درگیری با غرب

3. برگزاری رفراندوم و تغییرات بنیادی: این نسخه با فرض وجود بحران مشروعیت در ساختار سیاسی موجود، ادعا می‌کند بازگشت به مردم( که الیته تعریف دقیق آن مشخص نیست) و نوعی تجدیدنظرطلبی اساسی، راه خروج از بن‌بست است.                             

4. طغیان علیه نهادهای جهانی: برخی جریانات تندرو و افراطی نیز چه در سطح رسانه‌ای و چه در افراد و جناح‌های سیاسی، بر مقابله حداکثری با بلوک غرب تأکید دارند؛ از جمله بستن تنگه هرمز یا خروج از معاهده NPT.  این رویکرد بر قدرت سخت به‌عنوان ابزار اصلی بازدارندگی تکیه می‌کند.

5. تغییر پارادایم کلی: برخی چهره‌ها نیز از ضرورت بازآرایی کلان راهبرد ملی سخن می‌گویند بی‌آنکه صورت‌بندی مشخصی از محدوده و مراتب این تغییر پارادایم عرضه کنند.

در این میان، سخنان مقام معظم رهبری، ضمن قبول وقوع وضعیت تعلیق یا نه جنگ نه صلح، راهبردی متمایز را در میان می‌آورد؛ راهبردی که هم از واپس‌نشینی‌های یک‌طرفه ولو موقت پرهیز دارد و هم از افتادن در دام تنش‌های پرهزینه خودداری می‌کند.

سخنان اخیر ایشان، حامل کلیدواژه‌هایی است که هر یک نشان‌دهنده وجهی از این راهبرد است. سامان‌بخشی به معیشت مردم به عنوان اصلی‌ترین مسأله‌ی کشور، توجه دقیق به انضباط بازار به معنای بازگرداندن نظم و پیش‌بینی‌پذیری به زندگی روزمره، التفات به کار و تلاش به معنای انتقال انرژی جامعه از اضطراب به امید و از تعلیق به ثبات، تقویت قدرت نرم و بازدارندگی معنایی از طریق روایت قوت ها و عزت‌های ملی، و اجماع‌سازی میان نیروهای متکثر حاکمیتی، از مهم ترین ارکان نسخه رهبری برای خروج از وضعیت تعلیق است.

برخلاف نسخه‌های سیاسی-نظامی دیگر، راهبرد رهبری بر بازسازی درونی متمرکز است. به‌جای آنکه همه توجه به متغیرهای بیرونی (مذاکره یا تقابل) معطوف شود، این ایده بر متغیرهای داخلی ـ اقتصاد، سرمایه اجتماعی و قدرت روایت ـ تمرکز دارد. چنین نگاهی در ادبیات روابط بین‌الملل، نزدیک به رویکرد «مقاومت فعال» است: مقاومتی که صرفاً تدافعی نیست، بلکه با فعال‌سازی ظرفیت‌های درونی به بازدارندگی و تأثیرگذاری منجر می‌شود

اجرای این پارادایم چند پیامد مهم دارد:

الف) خروج از فرسایش روانی جامعه. وقتی اولویت‌ها به معیشت و کار منتقل شود، جامعه از فضای انتظار منفعلانه خارج خواهد شد.

ب) افزایش سرمایه اجتماعی. اجماع‌سازی اجتماعی حول مسئله معیشت می‌تواند شکاف‌های سیاسی را کاهش دهد.

پ) تقویت بازدارندگی نرم. روایت‌گری از قوت‌های ایران، جنگ روایت‌ها را به نفع کشور تغییر خواهد داد.

ت) مدیریت ریسک‌های خارجی. با تکیه بر توان داخلی، وابستگی به تصمیمات بیرونی (خواه مذاکره یا تنش) کاهش می‌یابد.

طبعا برای عملیاتی شدن این نسخه، گام‌های سیاستی متناسبی باید برداشت. 

در مجموع، سخنان اخیر رهبری درباره عبور از وضعیت نه جنگ نه صلح، را می‌توان نوعی نقشه راه برای پیمایش مسیر تحول تلقی کرد؛ تحولی که نه در قالب عقب‌نشینی پرهزینه و نه در قالب تنش‌های پرمخاطره، بلکه در قالب بازسازی درونی جامعه و دولت شکل می‌گیرد.

در این نقشه راه، مسیر خروج از تعلیق، نه در واشنگتن یا شورای امنیت بلکه در تهران و در کوچه بازارهای ایران است؛ جایی که معیشت مردم، امید اجتماعی و روایت از قوت‌های ملی شکل می‌گیرد. اگر سیاست‌گذاران کشور بتوانند این راهبرد را به زبان عملیاتی ترجمه کنند، آنگاه جامعه ایران می‌تواند از فضای فرساینده نه جنگ نه صلح خارج شده و وارد دوره‌ای از کنش فعال و امید اجتماعی شود.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
درگیری ارتش و پلیس آلمان با یکدیگر
کشتی آزاد امیدهای جهان؛ عظیمی طلا گرفت
نقض آتش‌بس در استان دروزی نشین؛ وزارت دفاع سوریه مرکز شهر السویدا را هدف قرار داد
انتخابات شهرداری نیویورک آغاز شد
حزب‌الله: سلاح خود را تحویل نمی‌دهیم
مصر، اتیوپی را به ایجاد سیل ساختگی با سد النهضه متهم کرد
ترامپ: برای کاهش تنش های تجاری به چین امتیازتی می دهیم
وقوع زلزله 5.5 ریشتری در شمال‌شرق چین
کامالا هریس ترامپ را مستبد خواند/او دوباره نامزد انتخابات می‌شود
تاثیر کاهش خرید نفت مسکو بر دهلی‌نو
یورش نیروهای ویژه اسرائیلی به شهر جنین
رضایت آمریکا از مذاکرات 5 ساعته با چین/ادامه مذاکرات تجاری از فردا
سینا خلیلی و ابوالفضل محمدنژاد فینالیست شد/مبارزه مهدی یوسفی برای مدال برنز
نجات مادر و کودک خردسال از گازگرفتگی
مکانیسم ماشه محصول تعلل در پیوستن به FATF بود
کانلی، نامزد طرفدار فلسطین رییس جمهور ایرلند می شود
عراقچی: بمب اتمی ایران، توانایی «نه گفتن» در برابر قدرت‌هاست
دلجویی مرزبانی سیستان‌ و بلوچستان از خانواده بانوی حادثه‌دیده در پایانه مرزی میلک
آمریکا با مصادره اموال روسیه به نفع اوکراین موافقت کرد
آبان گرم در انتظار پایتخت/ بارش فقط در ارتفاعات
هشدار دوم به بیمارستان‌های خصوصی برای تخلفات مالی
چرا ترامپ قادر به حذف ایران از جام جهانی نیست؟
ابلاغ برنامه وزارت اقتصاد برای رشد عدالت‌محور با 8 اولویت راهبردی و 6 ابرپروژه
واکنش سازمان ثبت احوال به انتشار آمار عجیب «نسبت طلاق به ازدواج»
بیش از 10 هزار شهید غزه ای زیر آوار است
جزئیات جدید از وضعیت ستاره والیبال ایران/پزشکان برای انتقال صابر کاظمی به قطر می‌روند
جاده چالوس یک‌طرفه شد
دموکرات‌ها ترامپ را به مخفی کاری متهم کردند
معرفی 90 اثر کتابی درباره جهان کودکی در ایران
تقدیر سپاه پاسداران از تولید سریال «پسران هور»
سیم‌پوز؛ راهکار پرداخت امن و بدون اینترنت برای کارتخوان‌های سیار
خداحافظی هاشمیان با بازیکنان پرسپولیس
اعمال قیمت جدید عوارض آزادراه تهران - شمال از امروز
اوپک آماده جبران کمبود احتمالی در بازار نفت
گسترش همکاری پژوهش های میراث فرهنگی ایران و چین
کورس شبانه در پایتخت برای یک سریال حادثه ساز شد
«گلزار» استعفا داد + عکس
تاجیکستان و ایران به دنبال لغو روادید دیپلمات‌ها و مقامات
رئیس‌جمهور سه عضو شورای‌ عالی فضایی را منصوب کرد
گل‌گهر(0) - تراکتور (5) | تحقیر خانگی تارتار به سر کردگی حسین‌زاده
قطب شمال؛ میدان جدید جنگ روسیه و ناتو؟
زمان واریز کالابرگ الکترونیکی اعلام شد/جزییات و دهک های مشمول
جزییات جدید از پرونده پژمان جمشیدی
ناگفته‌های دختر طلایی رویینگ ایران از اتفاقات قهرمانی آسیا
تصاویر برخورد خاور با 15 خودرو در بلوار سیمون بولیوار
واردات مرغ از اورآسیا برای تنظیم بازار
جنگ کوکائین یا نبرد هژمونی؟
تا 10 روز آینده خبری از بارش باران در تهران نیست
بورس از شرایط اضطراب خارج شده است
مهدی وظیفه حریفش را تسلیم کرد و به طلا رسید+فیلم
X
آگهی تبلیغاتی